အာဆီယံ၏ အားနည္းခ်က္က တ႐ုတ္အတြက္ အားသာခ်က္ ျဖစ္ေန

သ႐ုပ္ေဖာ္ပုံ Stephff

ေနျပည္ေတာ္တြင္ ဩဂုတ္လအတြင္းက က်င္းပသည့္ အာဆီယံေဒသတြင္း အစည္းအေဝးတြင္ ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္လယ္အေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ အက်ည္းတန္ေသာ ျဖစ္ရပ္မ်ား ျဖစ္ေပၚေနျခင္းကို ရပ္တန္႔ေရး ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ရန္ အေမရိကန္၏ ေျပာဆို မႈကို အာဆီယံအဖြဲ႔ဝင္ ႏိုင္ငံမ်ားက ဆိတ္ဆိတ္ေနျခင္းျဖင့္ တုံ႔ျပန္ ခဲ့သည္။ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဂြ်န္ကယ္ရီက အာဆီယံ အဖြဲ႔ဝင္ ၁၀ ႏိုင္ငံအျပင္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံျခား ေရးဝန္ႀကီး  Wang Yi ႏွင့္ တျခားေသာ ဂ်ပန္ႏွင့္ ေတာင္ကိုရီးယားႏိုင္ငံ ဆိုင္ရာ သံအမတ္တို႔ တက္ေရာက္ခဲ့သည့္ အစည္းအေဝး အေပၚ မ်ားစြာ ေမွ်ာ္လင့္ထားသည္။

အာဆီယံသည္ ညီၫြတ္မႈ (Consensus) ႏွင့္ မစြက္ဖက္ေရး (Non-interference) ဟူေသာ အေျခခံ သေဘာတရား ၂ ခ်က္ အေပၚတြင္ အေျခခံ ထားသည္ ျဖစ္ရာ ဝန္ႀကီး ဂြ်န္ကယ္ရီအဖို႔ ထူးထူးျခားျခား အံ့အားသင့္ဖြယ္ရာ မဟုတ္ေပ။ ရလဒ္အေနျဖင့္ အာဆီယံႏိုင္ငံမ်ားသည္ မိမိတို႔၏ ျပည္ထဲေရး ပဋိပကၡမ်ား အတြက္ အာဆီယံႏိုင္ငံ အခ်င္းခ်င္း ပူးေပါင္းရပ္တည္ ႀကိဳးပမ္းသြားရန္မွာ အလားအလာအလြန္နည္း ပါးေသာ ကိစၥျဖစ္သည္။ အျမင္ ၂ မ်ိဳး ကြဲျပား ႏိုင္ေသာ အေရးကိစၥမ်ား အေၾကာင္း လူမ်ိဳးေပါင္းစံုပါဝင္ေသာ အဖြဲ႔ဝင္မ်ား အၾကား ေျပာဆိုရန္မွာလည္း မျဖစ္ႏိုင္ ေသာ အေျခအေန ျဖစ္ေၾကာင္း နားလည္သေဘာ ေပါက္ထားၾကသည္။

ယခုကဲ့သို႔ သေဘာထားမ်ား ရွိေနျခင္းက တ႐ုတ္ႏိုင္ငံအတြက္ ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္လယ္ႏွင့္ တျခားတျခားေသာ အဟန္႔အတား ျဖစ္ေနသည့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ထိပ္တိုက္ေတြ႔ဆံု ေျဖရွင္းရန္ လြတ္လပ္သည့္ အခြင့္အလမ္း တရပ္ကို ရရွိေစသကဲ့သို႔ ျဖစ္ေနသည္။

ဝန္ႀကီး ဂြ်န္ကယ္ရီ၏ အႀကံေပးခ်က္ကို ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ အတြင္း တ႐ုတ္ႏိုင္ငံႏွင့္ ေရပိုင္နက္ အျငင္းပြားဖြယ္ ျပႆနာ ႀကံဳေတြ႔ေနရသည့္ ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံႏွင့္ ဗီယက္နမ္ ႏိုင္ငံတို႔က နားလည္ခဲ့ၾက ေပလိမ့္မည္။ သို႔ရာတြင္ ၎တို႔ ကဲ့သို႔ပင္ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ အတြင္း နယ္ေျမပိုင္ဆိုင္ေၾကာင္း ေျပာဆိုထားေသာ မေလးရွားႏွင့္ ဘ႐ူႏိုင္း ႏိုင္ငံတို႔ကမူ အာရွ၏ အင္အားႀကီး က်ားတေကာင္ကို ဆန္႔က်င္ရန္ တြန္႔ဆုတ္ေနၾကဟန္ တူသည္။

ထိုင္း၊ ကေမၻာဒီးယားႏွင့္ လာအိုတို႔က တ႐ုတ္ဘက္သို႔ ပိုမိုရပ္တည္ေပးလ်က္ ရွိၿပီး အာဆီယံႏိုင္ငံမ်ား အနက္ လူဦးေရ အထူထပ္ဆံုးေသာ ႏိုင္ငံျဖစ္သည့္ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံမွာ ၾကားေနႏိုင္ငံ အျဖစ္ ရွိေနခဲ့သည္။ စင္ကာပူႏိုင္ငံက မည္သို႔မွ် ထင္ျမင္ခ်က္ ေဖာ္ျပျခင္း မရွိပါ။ ေနာက္ဆံုးတြင္ တ႐ုတ္ႏွင့္ ကာလၾကာျမင့္ ဆက္ဆံမႈမ်ား ရွိခဲ့ၿပီး  အဆင္မေျပမႈတခ်ိဳ႕ ရွိေနသည့္ ျမန္မာ ႏိုင္ငံတို႔ ျဖစ္သည္။

အႏွစ္ခ်ဳပ္ ေျပာရလွ်င္ တ႐ုတ္ ႏိုင္ငံေတာင္ဘက္ရွိ အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံမ်ားအေပၚ သက္ေရာက္ေနသည့္ ဩဇာႏွင့္ မူဝါဒမ်ားကို အာဆီယံ ႏိုင္ငံမ်ား ပူးေပါင္းသေဘာ တူညီမႈျဖင့္ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ ပိုင္ဆိုင္မႈ အေရး ေျဖရွင္းႏိုင္ရန္ ဝန္ႀကီး ဂြ်န္ကယ္ရီက ေမွ်ာ္လင့္ေနျခင္းမွာ အေကာင္းဘက္မွ ေတြးလြန္းသည္ဟု ဆိုႏိုင္သည္။

ယခင္က ကုန္သြယ္ေရး၊ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ၊ ႏိုင္ငံတကာ သံတမန္ဆက္ဆံေရးႏွင့္ စစ္တပ္ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေရး တို႔တြင္ မွီခိုခဲ့ရမႈမ်ားကို ေလွ်ာ့ခ်ကာ အေနာက္ႏိုင္ငံႏွင့္ ရင္းႏွီးေသာ ဆက္ဆံေရးကို စတင္ခဲ့သည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အဆိုပါ အစည္းအေဝးကို က်င္းပျခင္း ျဖစ္သည္။

၁၉၈၀ ဝန္းက်င္မွ စတင္ကာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဆိုးရြားေသာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ား၊ ေသြးစြန္းခဲ့ေသာ စစ္အာဏာရွင္ ဆန္႔က်င္ေတာ္လွန္ေရး တို႔ေၾကာင့္ အေနာက္ ႏိုင္ငံမ်ားက ဖယ္ၾကဥ္ ထားခဲ့ၿပီးေနာက္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ သည္ သတၱဳတြင္းႏွင့္ ေရအားလွ်ပ္စစ္တို႔တြင္ မက္ေမာဖြယ္ရာ ေခ်းေငြမ်ား၊ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ားျဖင့္ ဝင္ေရာက္လာခဲ့ သည္။

တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ စီးပြားေရး ေစ်းကြက္ကို ေစ်းေပါၿပီး အရည္အေသြးနိမ့္သည့္ တ႐ုတ္လူသံုးကုန္ ပစၥည္းမ်ားျဖင့္ လႊမ္းမိုးထားခဲ့ရာမွ ၁၉၉၀ ဝန္းက်င္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ ပစၥည္းမ်ားကို အဓိက ပံ့ပိုးသည့္ ႏိုင္ငံ ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အေရးတြင္ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားက ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္ၿပီး စစ္အစိုးရ၏ လုပ္ရပ္မ်ားကို ကုလသမဂၢ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီသို႔ တင္ျပကာ အေရးယူႏိုင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းျခင္းကို တ႐ုတ္က မႏွစ္ၿမိဳ႕ခဲ့ေပ။

၂၀၁၁ စက္တင္ဘာတြင္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွ ေဒၚလာ ၃ ဒသမ ၈ ဘီလီယံ တန္ဖိုးရွိ ျမစ္ဆံု ေရအား လွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္းကို ေခတၱ ရပ္နားလိုက္ရာ အလွည့္အေျပာင္းတခုဟု ဆိုရမည္။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသို႔ ပို႔လႊတ္သည့္ လွ်ပ္စစ္ ဓာတ္အား ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေၾကာင့္ ၇၀ဝ စတုရန္း ကီလိုမီတာထက္ မနည္းေသာ သစ္ေတာေျမမ်ား ပ်က္စီးခဲ့သည္။ ယင္းေနာက္ပိုင္းတြင္ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဟီလာရီ ကလင္တန္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသို႔ သြားေရာက္ ခဲ့ၿပီး ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာလ အတြင္း အေမရိကန္ သမၼတ အိုဘားမားကိုယ္တိုင္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသို႔ သြားေရာက္ခဲ့သည္။

ယခုႏွစ္ ေမလပိုင္းတြင္လည္း သမၼတ အိုဘား မားက “ျမန္မာႏိုင္ငံသာ ေအာင္ျမင္ခဲ့ရင္ က်ေနာ္တို႔ အတြက္ မိတ္ဖက္ေကာင္း ႏိုင္ငံတခု ထပ္ၿပီး တိုးလာမွာပါ” ဟု ေျပာၾကားသြားခဲ့သည္။ ထိုေနရာတြင္ သမၼတ အိုဘားမား ေျပာၾကားခဲ့သည့္ “ေအာင္ျမင္မႈ” ဆို သည္မွာ “တိုင္းရင္းသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး” ႏွင့္ “တိုင္းျပည္၏ ျပန္လည္ တည္ေဆာက္ေရး” ကိစၥရပ္မ်ားကို ဆိုလိုျခင္းျဖစ္သည္။

သို႔ရာတြင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၏ “အာရွ ဗဟိုခ်က္” ဗ်ဴဟာအရ အာရွအေရးကို အထူး စိတ္ဝင္စားလ်က္ ရွိရာ ျမန္မာႏိုင္ငံက တ႐ုတ္ႏိုင္ငံႏွင့္ ဆက္ဆံေရး ေလွ်ာ့ခ်လိုက္ျခင္းသည္ အေရးပါေသာ အခ်က္တခု ျဖစ္လာသည္မွာ ျငင္း၍ မရေပ။ ထို႔အျပင္ အာဆီယံ ႏိုင္ငံအခ်င္းခ်င္း ညီၫြတ္စုစည္းစြာ ေျပာဆိုဆက္ဆံ လုပ္ကိုင္ႏိုင္ျခင္း မရွိသည္က အေမရိကန္ အတြက္ မခံရပ္ႏိုင္စရာ အခ်က္တခုျဖစ္ ေနျပန္သည္။

အေမရိကန္ အေနျဖင့္ အေတာ္အတန္ အက်ပ္႐ိုက္သည့္ ကိစၥလည္း ရွိခဲ့သည္။ တဖက္တြင္ အေမရိကန္က ျမန္မာ ႏိုင္ငံကို ၎တို႔ဘက္မွ ရပ္တည္ကာ တ႐ုတ္ႏွင့္ ေက်ာခိုင္းေစလိုသည္။ ေနာက္တဖက္တြင္ ျမန္မာ အစိုးရက ဂ်ာနယ္လစ္မ်ားကို ေထာင္ဒဏ္ခ် မွတ္ျခင္း၊ တိုင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ တိုက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ခဲ့ျခင္း တို႔ေၾကာင့္ ေနာက္ျပန္ လွည့္မည့္ လုပ္ရပ္မ်ားကိုလည္း အေမရိကန္က မ်က္ကြယ္မျပဳႏိုင္ ျဖစ္ေနသည္။

သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ ေနျပည္ေတာ္တြင္ ေတြ႔ဆံုခဲ့ၿပီးေနာက္ ဝန္ႀကီး ဂြ်န္ကယ္ရီက ၂ ႏိုင္ငံအၾကား ဆက္ဆံေရး ေရွ႕ဆက္ တိုးျမႇင့္ရန္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနျဖင့္ အေျခခံ လူ႔အခြင့္အေရးကို ေလးစားမႈရွိရန္ လိုအပ္ၿပီး ႏိုင္ငံ၏ ဒီမိုကေရစီသို႔ ဦးတည္သြား ေနသည့္ လမ္းေၾကာင္း အရွိန္အဟုန္ျမင့္ရန္ လိုအပ္သည္ဟု တိုက္တြန္း ေျပာဆိုခဲ့သည္။

ျမန္မာအစိုးရသည္ အေမရိကန္၏ ေထာက္ခံမႈ လိုအပ္ေနသည္။ ထိုသို႔ မဟုတ္ပါက တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက ၎တို႔ ဆံုး႐ံႈးသြားခဲ့ေသာ လႊမ္းမိုးခ်ဳပ္ကိုင္မႈကို ေခ်ာ့တခါ ေျခာက္တလွည့္လုပ္ကာ ျပန္လည္ရယူရန္ ႀကိဳးပမ္းလိမ့္မည္ ျဖစ္သည္။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ အရပ္ဘက္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားကို စည္း႐ံုးေနၿပီး ၎တို႔၏ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ စိတ္ဝင္စားမႈကို လူထုသိျမင္ေစရန္ လူထုစည္း႐ံုးေရးမ်ား လုပ္ေဆာင္လ်က္ရွိသည္။

တဖက္တြင္လည္း တ႐ုတ္ ႏိုင္ငံမွ လက္နက္ပစၥည္း ထုတ္လုပ္သူမ်ားက ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ အင္အားႀကီး တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔အစည္းျဖစ္သည့္ “ဝ” တိုင္းရင္းသား လက္ နက္ကိုင္မ်ားထံ ေခတ္မီလက္နက္မ်ား ေရာင္းခ်ေပး ေနသည္။

“ဝ” တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ တပ္တြင္ ပင္မတပ္ႏွင့္ အရန္တပ္ အပါအဝင္ လူအင္အား ၃ ေသာင္းရွိ သည္ဟု ခန္႔မွန္းရသည္။ HIS/Jane’s မွ စစ္ဘက္ေရးရာ ဆန္းစစ္ေလ့လာသူ အန္ေထာ္နီ ေဒဗစ္ (Anthony Davis) ၏ ေလ့လာခ်က္အရ “ဝ” ျပည္ ေသြးစည္းညီၫြတ္ေရး တပ္မေတာ္ (UWSA) တြင္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံလုပ္ Type 81 ေမာင္း ျပန္႐ိုင္ဖယ္၊ Type 69 ပခံုးထမ္းေလာင္ခ်ာ၊ စက္ေသနတ္ႀကီးမ်ား၊ ေလယာဥ္ပစ္အေျမာက္၊  Recoilless ႐ိုင္ဖယ္ႏွင့္ ၁၂၀ mm ႏွင့္ အထက္ ေမာ္တာမ်ား ရွိၿပီး တ႐ုတ္ႏိုင္ငံထုတ္  HN-5 series, Man Portable Air-Defense System (MANPADS) မ်ားလည္း ဝယ္ယူထားသည္ဟု သိရသည္။

ေဒးဗစ္၏ ေျပာၾကားခ်က္အရ ွ UWSA တြင္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမွ တင္သြင္းသည့္ က်ည္ကာကား အမ်ိဳးအစား ၂ မ်ိဳးရွိၿပီး သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး အတြက္ အသံုးျပဳႏိုင္မည့္ ရဟတ္ယာဥ္မ်ားလည္း ရွိသည္ဟု ဆိုသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းရွိ မည္သည့္တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔အစည္းမွ ထိုကဲ့သိုေသာ စစ္လက္နက္ ပစၥည္းမ်ား ဝယ္ယူႏိုင္ျခင္း မရွိေပ။

UWSA သည္ ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရယူထားေသာ္လည္း တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက ၎တို႔အား စစ္လက္နက္ပစၥည္း ပံုမွန္ တင္သြင္းေရာင္းခ်ေနျခင္းမွာ ထူးျခားခ်က္တခု ျဖစ္သည္။ ၁၉၆၀-၁၉၇၀ ခုႏွစ္မ်ားက တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ ေထာက္ပံ့မႈ ရရွိခဲ့ေသာ ဗမာျပည္ ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီသည္ပင္လွ်င္ ယခု  UWSA ကဲ့သို႔ေသာ စစ္လက္နက္ပစၥည္းမ်ား မရွိခဲ့ေၾကာင္း လည္း ေဒးဗစ္က ဆိုသည္။

ယမန္ႏွစ္ ေအာက္တိုဘာ ၃၀ ရက္ေန႔တြင္ အစိုးရ တပ္မေတာ္၏ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ တည္ရွိရာ တန္႔ယန္းၿမိဳ႕ရွိ ေထာက္လွမ္းေရး႐ံုးက လား႐ိႈးၿမိဳ႕ စစ္ဌာနခ်ဳပ္သို႔ UWSA သည္ ၎တို႔ေဒသ အတြင္း “ေရဒါႏွင့္ဒံုးက်ည္ အေျခစိုက္ စခန္း တခု” ကို တ႐ုတ္ Liao Lian ကုမၸဏီႏွင့္ ပူးေပါင္းတည္ေဆာက္လ်က္ ရွိၿပီး တ႐ုတ္၊ ထိုင္ဝမ္ႏွင့္ ပါကစၥတန္ ႏိုင္ငံတို႔မွ လက္နက္မ်ား ဝယ္ယူေနေၾကာင္း သတင္းေပးပို႔သည္။

ဒံုးက်ည္မွာ မည္သည့္ အမ်ိဳးအစား ျဖစ္သည္ကို မသိရေသာ္လည္း သတင္းေပးပို႔ခ်က္တြင္ ေရဒါတပ္ဆင္မည္ ဆို၍ UWSA ၏ လက္ရွိ စုေဆာင္းထားေသာ လက္နက္မ်ားထက္ ပိုမိုအင္အားျပင္းသည့္ လက္နက္ ျဖစ္ဖြယ္ရွိသည္။ ျမန္မာဘာသာျဖင့္ ေဖာ္ျပသည့္ အစီရင္ခံစာတြင္ တာေဝးပစ္ ဒံုးက်ည္ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။

ထိုအစီရင္ခံစာကို တင္ျပအၿပီးတြင္ ျမန္မာအစိုးရဘက္မွ အရာရွိမ်ားက အမ်က္ထြက္ခဲ့ၿပီး အေနာက္တိုင္း သံတမန္မ်ားႏွင့္ သီးျခားေဆြးေႏြးမႈ မ်ားေၾကာင့္လည္း ပိုမိုအမ်က္ထြက္မည္မွာ အံ့ဩ စရာမရွိေပ။ အစိုးရ တပ္မေတာ္က  UWSA ႏွင့္ ထိပ္တိုက္ေတြ႔ဆံု ေျဖရွင္းပါက အေမရိကန္အတြက္ ေက်နပ္စရာျဖစ္မည္မွာ လည္း သံသယျဖစ္ဖြယ္ မရွိ ေပ။

UWSA သည္ တ႐ုတ္ကို ကိုယ္စားျပဳေနသည္။ ၂၀ဝ၅ ခုႏွစ္တြင္ UWSA မွ ေခါင္းေဆာင္ ၈ ဦးကို မူးယစ္ေဆးဝါး ေမွာင္ခိုမႈျဖင့္ အေမရိကန္ တရား႐ံုး တြင္ စြဲခ်က္တင္ခဲ့သည္။ ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္လယ္အေရး တင္းမာမႈမ်ား ျမင့္တက္ ေနျခင္းႏွင့္ အတူ အေမရိကန္က ျမန္မာအစိုးရ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ေက်းဇူးတင္ေၾကာင္း ေျပာဆိုျခင္းထက္ ပိုမို လုပ္ေဆာင္ေပးမည္ ျဖစ္သည္။

ေနျပည္ေတာ္၌ က်င္းပခဲ့ေသာ အစည္းအေဝးပြဲမွာ ၿပီးဆံုးသြားခဲ့ၿပီ ျဖစ္ၿပီး အေမရိကန္က အာဆီယံႏိုင္ငံမ်ားမွ ေထာက္ခံ ပံ့ပိုးမႈ ရယူကာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ ဗ်ဴဟာကို အားၿပိဳင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းမႈမွာလည္း အရာမေရာက္ခဲ့ေပ။ ထို႔အျပင္ တ႐ုတ္၏ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ လႊမ္းမိုးမႈကို ရပ္တန္႔ရန္ အာဆီယံ ႏိုင္ငံမ်ားထံမွ သေဘာတူညီခ်က္ ရယူေရး ေျပာဆို မႈမ်ား အဖြဲ႔ဝင္ႏိုင္ငံ၏ ျပည္တြင္းေရး ကိစၥကို ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္သည့္ အသြင္ေဆာင္ ေသာေၾကာင့္ ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္လယ္အေရး ေဆာင္ရြက္ရန္ မဟာမိတ္ဖြဲ႔မည့္ ကိစၥထက္ပင္ ပိုမိုခက္ခဲေန ျပန္သည္။

သို႔ရာတြင္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ ေနျပည္ေတာ္ရွိ ၎၏ အစိုးရ အဖြဲ႔ဝင္မ်ားသည္ အေမရိကန္ လိုလားသည့္ ႏိုင္ငံေရး လမ္းေၾကာင္းမွ ေသြဖည္လ်က္ရွိၿပီး ျမန္မာ အေနျဖင့္ UWSA ႏွင့္ ယင္းတို႔ကို ေထာက္ခံအားေပးေနေသာ တ႐ုတ္ အဖြဲ႔အစည္း မ်ားကို ဆန္႔က်င္အေရးယူရန္မွာ တကိုယ္ေတာ္ ျပဳလုပ္ရမည့္ သေဘာ ျဖစ္ေနသည္။

အဖြဲ႔ဝင္ႏိုင္ငံမ်ား အခ်င္းခ်င္း အေၾကာင္းျခင္းရာ တခုခုေၾကာင့္  မျဖစ္မေန ထိန္းညွိမႈမ်ား ႀကံဳရသည့္ အခါတြင္ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္ အေရး သာမက ျမန္မာ့အေရး တြင္လည္း တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက အသာစီး ရသြားဖြယ္ရာ ရွိေနသည္။

(၂၀၁၄ ဩဂုတ္ ၁၂ ရက္ Yale Global တြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ Bertil Lintner ၏ ASEAN Paralysis Gives China Free Hand in South China Sea ကို ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္သည္)

The post အာဆီယံ၏ အားနည္းခ်က္က တ႐ုတ္အတြက္ အားသာခ်က္ ျဖစ္ေန appeared first on ဧရာ၀တီ.