တရုတ်နှစ်သစ်ကူးက ရောက်လာပြီး ပြီးဆုံးသွားခဲ့ပြီ ဖြစ်သည်။ မလေးရှားနိုင်ငံ၏ ၁၄ ကြိမ်မြောက် အထွေထွေရွေး ကောက်ပွဲ ကို မတ်လ နှောင်းပိုင်းလောက်တွင် ကျင်းပလိမ့်မည် ဖြစ်သည်။
သာမန် နိုင်ငံ အများစုတွင် ပြည်သူလူထု၏ စိတ်သဘောထားကို သိရန်အတွက် သတင်းစာများနှင့် ရုပ်မြင်သံကြားကို ကြည့်ရလိမ့်မည် ဖြစ်သည်။ သို့သော်လည်း မလေးရှားနိုင်ငံတွင် ထိုသို့ကြည့်ခြင်းက အထောက်အကူများစွာ ရနိုင်လိမ့်မည် မဟုတ်ပါ။
အစိုးရက (သတင်းအတု အယောင်များကို တိုက်ခိုက်ခြင်း ခေါင်းစဉ်တပ်၍ လုပ်ဆောင်ခြင်း အပါအဝင်) ထုတ်ဖော် ပြောဆို ပြသမှု ပုံစံ အားလုံးကို ဖိနှိပ်တားဆီးနေခြင်းနှင့်အတူ မလေးရှားနိုင်ငံသားများ စိတ်တွင် မည်သို့ရှိသည်ကို ခံစားကြည့်နိုင်ရေးက လွယ်ကူမည် မဟုတ်ပါ။
ဥပဒေပိုင်းအရ ဖိအားများ တိုးလာနေသည်ကို ရင်ဆိုင်နေရခြင်းကြောင့် အွန်လိုင်းမီဒီယာသည်ပင် ပို၍ တိတ်ဆိတ်လာ ခဲ့သည်။
သဘောထား စစ်တမ်းများနှင့် ကြားနေ မီဒီယာတခု မရှိခြင်းကြောင့် နိုင်ငံရေး လေ့လာစောင့်ကြည့်သူများမှာ အထူးခြား အဆန်းပြားဆုံး နေရာများမှ သဲလွန်စများ သို့မဟုတ် အရိပ်အယောင် သင်္ကေတများကို လိုက်ရှာကြရတတ်ပါသည်။
ကွာလာလမ်ပူရှိ အထပ် ၄၀ မြင့်သော အာဏာရ UMNO ပါတီရုံးချုပ်တွင် လက်ရှိအချိန်၌ အီလက်ထရောနစ် နည်းပညာဖြင့် ပြုလုပ်ထားသော ပုံပျက်ပန်းပျက် မလေးရှားနိုင်ငံ အလံကြီးဖြင့် တန်ဆာဆင်ထားသည်။ မလေးရှား အလံ (JalurGemilang) ကို ကလေးများ ကစားသည့် ဆေးရောင်ချယ်စာအုပ်မှ ပုံတခုလို ဖြစ်စေသည့် နည်းပညာ လွဲချော်မှု ရှိနေသည်မှာ သိသာထင်ရှားသော်လည်း ပါတီခေါင်းဆောင်ပိုင်းက LED ပြကွက်ကို ပယ်ဖျက်ရန် ဖြစ်စေ ပြင်ဆင်ရန် ဖြစ်စေ ဒုက္ခမခံလိုကြသည်ကလည်း ထင်ရှားနေပါသည်။
မလေးရှားပြည်သူများသည် လုံးဝ စိတ်အားထက်သန်မှု မရှိသည့်ကြားက ၎င်းတို့ ဦးဆောင်သော BarisanNasional (BN) မဟာမိတ်အဖွဲ့ အနိုင်ရရှိရန် ကံကြမ္မာက ပြဌာန်းသတ်မှတ်ပြီး ဖြစ်ကြောင်း UMNO ခေါင်းဆောင်များက ယုံကြည်ထားသည်ဟူသော အချက်ကို ကျနော် တွေးနေမိသည်။ အာဏာရပါတီ၏ ဌာနချုပ်က အနိုင်ရမည်ဟူသော သတင်းစကားမျိုးကို ထုတ်လွှင့်နေချိန်တွင် အလားတူပင် ဂရုမစိုက်သည့် လေသံများနှင့် စိတ်ဝင်စားမှုမရှိသည့် လုပ်ရပ်များက နိုင်ငံအတွင်းတွင် ပျံ့နှံ့နေသော အသွင်ရှိခြင်းက အံ့သြစရာမဟုတ်ပါ။
ဝန်ကြီးချုပ်ကလည်း သူ၏ အစိုးရအဖွဲ့ကို အတတ်နိုင်ဆုံး ဈေးကွက်မြှင့်တင် ရောင်းချနေခြင်းဖြင့် အလုပ်ရှုပ်နေခဲ့သည်။
စိတ်ဝင်စားစရာ ကောင်းသည်မှာ ပြည်တွင်း စားသောက်ကုန် ဈေးနှုန်းများ သိသိသာသာ ဆက်တိုက်မြင့်တက်လာနေ သည့် (BFM ရေဒီယိုနှင့် မကြာသေးမီက ပြုလုပ်ခဲ့သည့် အင်တာဗျူးတခုတွင် လက်လီ အရောင်းလုပ်ငန်းရှင်ကြီး ဒေါက်တာ အမီးယား မိုင်ဒင်က ကုန်ဈေးနှုန်းများ နေစဉ်တိုးလာနေကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ အိန္ဒိယ ငါးကွန်းရှပ်က ၁၉.၅ ရာခိုင်နှုန်း၊ ကင်မရွန်း ဂေါ်ဖီထုပ်က ၂၉ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် မက်ဂီ ငရုပ်သီးဆော့စ် က ၃၈.၈ ရာခိုင်နှုန်း ဈေးတက်လာခဲ့သည်) အချိန်တွင် ဝန်ကြီးချုပ်က နိုင်ငံဘတ်ဂျက်နှင့်ပတ်သက်၍ ဆိုရှယ်မီဒီယာတခုမှ ထုတ်လွှင့်ပြောပြရန် ရွေးချယ်ခဲ့ပြီး မလေးရှားလူငယ်များကိုလည်း သူတို့၏ ငွေကြေးများကို မည်သို့ သုံးစွဲသင့်ကြောင်း အကြံပြုခဲ့သည်။
၂၄ နာရီဖွင့်သည့် တန်ဖိုးနည်း စားသောက်ဆိုင်တခုတွင် ထမင်းတနပ်ကို မည်မျှပေးရကြောင်း မော်ဒရေတာကို မေး ကြည့်ခဲ့သင့်သည့် ထိုကဏ္ဍတွင် သူက ဆန်အစား quinoa (တောင်အမေရိကမှ အစေ့တမျိုး ) ကိုစားကြောင်း ဝန်ကြီးချုပ် နာဂျစ်က ကြွားဝါခဲ့သည်။ ၂၅၀ ဂရမ်လေးသည့် quinoa အိတ်တအိတ်က မလေးရှားငွေ ၁၅ ရင်းဂစ် ကျသင့်ပြီး ၎င်းနှင့် အလေးချိန်တူသော ဆန်ထက် ၂၃ ဆခန့် ဈေးပိုုကြီးပါသည်။
ဝန်ကြီးချုပ်က ထောင်စုနှစ် လူငယ်များနှင့် ဆက်သွယ်ရန် ကြိုးစားနေသော်လည်း လူနေမှုစရိတ် မြင့်မားခြင်းကြောင့် စိုးရိမ်မှုများ တိုးလာချိန်တွင် quinoa ကို ထည့်ပြောခြင်းက ဆန့်ကျင်ဖက်သက်ရောက်မှု ဖြစ်စေခဲ့သည်။
သကြားလုပ်ငန်းမှသည် ဟိုတယ်လုပ်ငန်းများအထိ လုပ်ကိုင်နေသည့် တရုတ်နွယ်ဖွား မလေးရှား စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်ကြီး တဦးဖြစ်သည့် ရောဘတ်ကုက် Robert Kuok မှာလည်း (အတိုက်အခံကို ငွေကြေးထောက်ပံ့နေသည်ဟု စွပ်စွဲခြင်း အပါအဝင်) ရယ်စရာကောင်းသော စော်ကား တိုက်ခိုက်မှု အမျိုးမျိုး ခံခဲ့ရသေးသည်။ အသက် ၉၄ နှစ် အရွယ် ရှိပြီ ဖြစ်သော ရောဘတ်ကုက်က မလေးရှားရွေးကောက်ပွဲများတွင် ဝင်ရောက် ယှဉ်ပြိုင်သင့်သည် ဆိုသည့် မဟားဒယား စိန်ခေါ်မှုမျိုး အထိ အမြင့်ဆုံးသို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။
နောက်တဘက်တွင်မူ 1Malaysia Development Berhad (1MDB) အရှုပ်အထွေးနှင့် ဆက်သွယ်မှုရှိသည်ဟု သံသယရှိသော ရွက်လှေတစီးကို အင်ဒိုနီးရှား အာဏာပိုင်များက မကြာသေးမီက ဖမ်းဆီးခဲ့သည်။ သို့သော် ထိုကိစ္စက မလေးရှား မီဒီယာများမှ လွဲ၍ နေရာတိုင်းတွင် သတင်းခေါင်းစဉ် ဖြစ်ခဲ့ပါသည်။
ကျနော်တို့က အလွန်ရယ်စရာကောင်းသည့် ခေတ်တခုတွင် အမှန်တကယ်ပင် နေထိုင်နေကြရခြင်း ဖြစ်ပါသည်။
ကျနော်တို့တွင် အသက် ၉၀ ကျော် အဖိုးအိုတဦး ဖြစ်သည့် ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ဒေါက်တာ မဟာသီယာ မိုဟာမက် Mahathir Mohamad ရှိပါသည်။ သူက ၁၉၈၀ နှစ်များအတွင်း နိုင်ငံရေးအရ ဆန့်ကျင်သူ အများအပြား ထောင်ချခဲ့ခြင်းအတွက် တာဝန်ရှိသူ ဖြစ်သော်လည်း ယခုအခါ အတိုက်အခံ PakatanHarapan (PH) မဟာမိတ်အဖွဲ့ကို ဦးဆောင်နေသည်။
အခြားတဖက်တွင် ဒေါက်တာ မဟာသီယာ မိုဟာမက် ဆယ်စုနှစ် ၂ ခုကျော် တည်ဆောက်ခဲ့သည့် စနစ်၏ ထုတ်ကုန် တခုဖြစ်သော ဝန်ကြီးချုပ်တဦး ရှိနေသည်။
လက်ရှိ မလေးရှား နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်းတွင် ဘက်အားလုံးမှ တယောက်အကြောင်း တယောက်သိပြီး အပြန်အလှန် စိတ်မသက်မသာ ဖြစ်ရခြင်းများ ပျံ့နှံ့နေသည်ဆိုလျှင် အံ့သြစရာမဟုတ်ပါ။
စိတ်ပျက်လက်ပျက် ဖြစ်နေသည်ဟု ယူဆရသည့် လူငယ်တစုက #UndiRosak ဟု ခေါ်သည့် လှုပ်ရှားမှုကို ပြုလုပ် နေကြသည်။ မကောင်းသည့်သူများထဲမှ မကောင်းမှု တခြားသူများထက် နည်းသူကို ရွေးချယ်ရခြင်းဟု သူတို့မြင်သည့် ရွေးကောက်ပွဲကို ငြင်းပယ်ပြီး မဲဆန္ဒရှင်များအနေဖြင့် ပယ်မဲ ဖြစ်အောင် မဲပေးကြရန် လှုံ့ဆော်နေကြသည်။
ယခင်က ကျနော်ဆိုခဲ့ပြီး ဖြစ်သော အကောင်းမြင်ဝါဒ ဆုံးရှုံးခြင်းကို ထုတ်လုပ်ပေးခဲ့သည့် စနစ်တခုကြောင့် သူတို့ စိတ်ပျက်နေကြသည်။ မဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်သည့် မြောက်များလှစွာသော ကတိစကားများက မလေးရှား နိုင်ငံသားတို့၏ မျှော်လင့်ချက်ကို မှေးမှိန်စေခဲ့သည်။
ကွဲပြားခြင်း၏ ဘက် ၂ ခုလုံးတွင် ဖောက်ထွက်နိုင်သည့် နိုင်ငံရေး ပုံရိပ် ရှိမနေပါ။
အီမန်ညူယယ် မာ့ခရွန် Emmanuel Macron (ပြင်သစ် သမ္မတ) မရှိပါ။ ရိုဒရီဂို ဒူတာတေး Rodrigo Duterte လို လူ တယောက်ပင် မရှိပါ။
၁၄ ကြိမ်မြောက် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲတွင် မလေးရှားနိုင်ငံသားများ တွေ့ကြုံရမည့် ရွေးချယ်မှုမှာ တဆင့်ပြီး တဆင့် ပြောင်းလဲရေး ဝါဒ သို့မဟုတ် အတိတ်က အာဏာရှင် ခေတ်ကာလသို့ ပြန်ရောက်သွားခြင်း တို့ကြားတွင် ရှိမည့် အသွင်ရှိပါသည်။
မဲပေးရန် အကျုံးမဝင်သည့် မဲဆန္ဒရှင်များနှင့် မဲပေးသူ နည်းသည့် မဲရုံများ ဖြစ်လာဖွယ်ရှိသော ဇာတ်ကြောင်းတခု ဖြစ် ပါသည်။ ထိုသို့ ဖြစ်ခြင်းက လက်ရှိ အာဏာရထားသူများကို အကျိုးဖြစ်ထွန်းစေလိမ့်မည်ဟု လေ့လာဆန်းစစ်သူများ က ယူဆကြသည်။
BN က စီးပွားရေး ခိုင်မာရေးကို အကြီးအကျယ် ကတိပေးနေသော်လည်း လက်တွေ့ အခြေအနေများက သူတို့ ပြောသလောက် ကောင်းမွန်၍ မနေပါ။ မလေးရှားနိုင်ငံသားများမှာ အရည်အသွေးမြင့် မက်ခရိုကိန်းဂဏန်းများ၊ စီစဉ်ထားသည့် အခြေခံအဆောက်အဦး စီမံကိန်း သတင်းများဖြင့် အမြဲလိုလို ဖိဆီးခံနေကျရသော်လည်း အမှန်တကယ် လက်တွေ့ ရရှိလာသော အကျိုးကျေးဇူးက နည်းပါးနေသည်။
ထိုအချက်ကို မာဒေးကားစင်တာ Merdeka Centre က မကြာသေးမီက ပြုလုပ်ခဲ့သော သဘောထားစစ်တမ်း ကောက်ယူမှုတခုတွင် မြင်တွေ့ရသည်။ အဆိုပါ စစ်တမ်းကို ဖြေကြားသူများက စီးပွားရေး တိုးတက်လာနေခဲ့သည် သို့မဟုတ် တိုင်းပြည်က လမ်းကြောင်းမှန်သို့ သွားနေသည်ဟု သူတို့ ခံစားရခြင်း မရှိကြောင်း ဖော်ပြခဲ့ကြသည်။
ဆိုးရွားနေသေးသည်မှာ ဝန်ကြီးချုပ်၏ နိုင်ငံရေး ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး ကတိက ရပ်တန့်နေခြင်း ဖြစ်သည်။ ဖော်ကောင်လုပ်ခဲ့သည့် အတွက် လက်ရှိအချိန်တွင် ထောင်ဒဏ်နှင့် ရင်ဆိုင်နေရသော အတိုက်အခံ နိုင်ငံရေးသမား ရာဖီဇီရမ်လီ Rafizi Ramli ၏အဖြစ်ကို ကြည့်လျှင် နိုင်ငံရေး အတိုက်အခံများကို တိုက်ခိုက်ဖြိုခွဲမှုက ကျန်ရှိနေသေးသည်။
ထို့ပြင် BarisanNasional (BN) မဟာမိတ်အဖွဲ့က ရွေးကောက်ပွဲ နောက်ပိုင်းတွင် နိုင်ငံရေး ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးကို ဖော်ဆောင်လိမ့်မည်မဟုတ်ဟု မလေးရှား နိုင်ငံသားများက သိနေကြသည်။ အတိုက်အခံ PakatanHarapan (PH) မဟာမိတ်အဖွဲ့ နှင့် ပူးပေါင်းရန် ငြင်းဆန်ခဲ့သော သဘောာထားတင်းမာသည့် Islamist PAS ပါတီကို ဝန်ကြီးချုပ်၏ ဖက်တွယ်ထားမှုက နောက်လာမည့် နှစ်များအတွင်းတွင် Ulama (ဘာသာရေး ပညာရှင်) များ အင်အားကောင်းလာပြီး လူမှုရေးအရ ပိုမို၍ ရှေးရိုးစွဲဆန်သည့် စည်းကမ်းဥပဒေများ ရှိလာမည့် အဓိပ္ပါယ် ဆောင်နေသည်။
စီးပွားရေး တိုးတက်မှု ရပ်တန့်သွားခြင်း ခြိမ်းခြောက်မှုနှင့် လူမှုနိုင်ငံရေးတွင် ကွဲပြားသွားခြင်းတို့က မလေးရှားနိုင်ငံ၏ ပုံသေ သတ်မှတ်ချက် ဖြစ်လာနေသည်မှာ အမှန်ဖြစ်သည်။
အတိတ်ကာလက ပြည်သူတို့၏ ဘဝအောင်မြင်နိုင်မှု အခွင့်အလမ်းနှင့် တိုးတက်ချမ်းသာမှုတို့က အထက်တန်းလွှာ တစု၏ မသမာမှုများမှ သက်သာရာ ရစေခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း ယနေ့အချိန်တွင်မူ စီးပွားရေးအရ နောက်ကျန်နေခဲ့ပြီး မပြောင်းမလဲ မြင်နေရသည့် နိုင်ငံရေးသမားများ၏ မျက်နှာများကို စိတ်ကုန်နေသော မဲဆန္ဒရှင်များနှင့် အနည်းဆုံး နိုင်ငံက ကွဲပြားမှု ဖြစ်လာလိမ့်မည်ဆိုသည့် အရိပ်အယောင် ရှိမနေခြင်းတို့သာ ရှိနေသည်။
မြင့်မားသော ကတိများနှင့် ညတွင်းချင်း ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးတခု သို့မဟုတ် လက်ရှိ အခြေအနေ တို့ကိုသာ ကျနော်တို့ ရွေးချယ်ကြရတော့မည်။ ခြုံ၍ အရှင်းဆုံးပြောရလျှင် ယခုမလုပ်ပါက နောင်တွင် လုပ်၍မရတော့ပါ။
ထိုအချိန်တွင် အတိုက်အခံ PakatanHarapan (PH) ၏ ယန္တယားက အပြည့်အဝ လည်ပတ်နေသည်။ လတ်တ လောတွင် ကျန်းမာရေး စိုးရိမ်စရာများ ရှိသော်လည်း ဒေါက်တာ မဟာသီယာ မိုဟာမက်က မဲဆွယ်လှုပ်ရှားမှုကို အင်တိုက်အားတိုက် လုပ်ဆောင်နေသည်။
သို့သော် အတိုက်အခံများက ကွဲပြားနေသည့်အတွက် BarisanNasional (BN) က မလွဲမသွေ အပြတ်အသတ် အနိုင်ရလိမ့် မည်ဟု အများစုက ထင်မြင်နေကြသည်။
မည်သို့ပင် ဖြစ်စေ စာရေးသူက Brexit နှင့် Trump ခေတ်တွင် သင်ယူ လေ့လာသူ ဖြစ်သည့်အတွက် အရာရာ တိုင်းက ဖြစ်နိုင်သည်ဟု စိတ်ကို ဖွင့်ထားသည်။
မလေးရှား နိုင်ငံသားတို့က ပိုမိုကောင်းမွန်ရေး (မိုက်မဲခြင်းလည်း ဖြစ်နိုင်သည့်) ဆန္ဒတခုဖြင့် ရွေးချယ်ကြမှာလား။ သို့မဟုတ် လုပ်နေကြအတိုင်းသာ လုပ်ကြမှာလား။
အတိတ်ကဆိုလျှင် မလေးရှားနိုင်ငံသားတို့က ကြိုးစားမှုနှင့် စမ်းသပ်မှုကို ကိုင်စွဲရန် ဆန္ဒရှိခဲ့ကြသည်။
၂ ဘက်လုံးက ကစားသမားများကို ကျနော်တို့က သိနေသည့် ယခုကိစ္စတွင် ရွေးကောက်ပွဲ၏ မှော်ပညာဆိုသည်မှာ အလွန်တရာ ကြီးမားလှသော မသိခြင်းတခုဆီသို့ ဦးတည်နေခြင်း ဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိုင်သည်။
(ကာရင်ရတ်စလန်သည် အာဆီယံရေးရာများကို အထူးပြုလေ့လာရေးသားနေသူ မလေးရှား စာရေးဆရာတဦး ဖြစ်သည်။ ကွာလာလမ်ပူ အခြေစိုက် အကြံပေးအဖွဲ့ Ceritalah ASEAN ကို တည်ထောင်သူ အမှုဆောင်အရာရှိချုပ်လည်း ဖြစ်သည်။)
The post ရွေးကောက်ပွဲသို့ မလေးရှားတို့ ၏ မရေရာသော ခြေလှမ်း appeared first on ဧရာဝတီ.