ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ပထမဆံုးစာေပပြဲေတာ္ကုိ ယမန္ႏွစ္ ၂၀၁၃ ေဖေဖာ္၀ါရီက အင္းလ်ားကန္ ဟုိတယ္၌ က်င္းပခဲ့သည္။ “ပြဲေတာ္” ဟူေသာ ေ၀ါဟာရသည္ က်ယ္ျပန္႔၏။ မီးထြန္းပြဲေတာ္၊ သႀကၤန္ပြဲေတာ္ စသျဖင့္ က်ယ္က်ယ္ ျပန္႔ျပန္႔ စံုစံုလင္လင္ က်င္းပၾကၿမဲ ျဖစ္ေသာ္လည္း၊ စာေပပြဲေတာ္ (Literary Festival) ဟူ၍ကား၊ မိမိတို႔ ျမန္မာ ႏို္င္ငံမွာ ယခင္က မရွိခဲ့ဖူးေခ်။ ၂၀၁၃ တြင္မွ ျမန္မာႏိုင္ငံဆုိင္ရာ ၿဗိတိသွ်သံအမတ္ႀကီး (ယခုသံအမတ္ႀကီးေဟာင္း) ၏ ဇနီးက စိတ္ကူးႀကံဆကာ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ေနရခုိက္၊ ထူးထူးျခားျခား ကိစၥတခု လုပ္ေပးခ်င္စိတ္ (ေစတနာ) လံႈ႔ေဆာ္မႈအရ ျပဳလုပ္ခဲ့ျခင္းဟု ဆုိသည္။
မိမိတို႔ ႏုိင္ငံသား စာေရးဆရာမ်ား အေနႏွင့္လည္း ႏုိင္ငံအသီးသီးမွ စာေရးဆရာမ်ားႏွင့္ သိခြင့္ရၿပီး ၎တို႔၏ တင္ဆက္မႈ မ်ားကုိ လက္ေတြ႕သိခြင့္ ရျခင္း၊ မိမိတို႔၏ တင္ဆက္မႈမ်ားကို ျပသႏုိင္ျခင္းျဖင့္ စာေပဗဟုသုတ ဖလွယ္ႏိုင္ၾက ေလသည္။ ဤတြင္ “ပြဲေတာ္” ဟူေသာ အဓိပၸာယ္အရ အမ်ဳိးအမည္ စံုသည္၊ အခမ္းအနားစံုသည္။ စာေပအျပင္ ဂီတ၊ အလွ၊ ယဥ္ေက်းမႈ စေသာ ေဖ်ာ္ေျဖေရးမ်ားလည္း ပါ၀င္ရာ၊ ေပ်ာ္စရာ အမွတ္တရ ပြဲတခုလည္းျဖစ္သည္။ ျမန္မာမွာက စာေပပြဲဆုိလွ်င္ စာတမ္းဖတ္ပြဲ၊ စာေပေဟာေျပာပြဲ၊ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားသာ ရွိခဲ့သျဖင့္၊ ယခုမွ အသစ္ျဖစ္လာေသာ Panel Discussion ကဲ့သုိ႔ ပံုစံမ်ဳိးကို ရရွိႏုိင္ၾကပါသည္။
ယမန္ႏွစ္က အင္းလ်ားလိပ္ ဟုိတယ္၌ က်င္းပရာတြင္၊ သံအမတ္ႀကီး ကေတာ္ႏွင့္ မိမိတို႔ ျမန္မာစာေရးဆရာမ်ား အႀကိမ္ႀကိမ္ ညိႇႏႈိင္း ေဆြးေႏြးခဲ့ရ၏။ အဓိကအခ်က္မွာ စာေရးဆရာမ်ားကို “ေရြးခ်ယ္၍ ဖိတ္ျခင္း” မဟုတ္ဘဲ၊ အားလံုးပါ၀င္ေရး ျဖစ္၏။ သို႔ေသာ္ လက္ေတြ႕ လုပ္ေဆာင္ရာတြင္ “ေရြးေခၚ” သကဲ့သုိ႔ ျဖစ္သြားကာ၊ အုပ္စု သေဘာေဆာင္ သျဖင့္ မေက်နပ္ သူမ်ားလည္း ရွိခဲ့၏။ မည္သုိ႔ျဖစ္ေစ ပထမဆံုးအေတြ႕အႀကံဳျဖစ္၍ မွားယြင္းမႈမ်ားရွိလွ်င္ သင္ခန္းစာယူၿပီး ေနာင္ပြဲမ်ားတြင္ ျပဳျပင္မည္ဟု မွတ္ယူခဲ့ၾကသည္။ ထုိပထမအႀကိမ္ပြဲ၌ ျပည္တြင္း ျပည္ပ စာေရးဆရာ ၁၀၀ ခန္႔ ပါ၀င္ႏုိင္ခဲ့ၾကသျဖင့္ ေအာင္ျမင္သည္ဟု ယူဆရပါမည္။
ယခုႏွစ္တြင္ မႏၲေလး၌ ျပဳလုပ္ရန္ သံအမတ္ႀကီး ကေတာ္က ယမန္ႏွစ္ပြဲမွာပင္ ဖြင့္ဟေျပာဆုိခဲ့၏။ မႏၲေလး အေၾကာင္း အရာမ်ားကုိ ႏုိင္ငံတကာ စာေရးဆရာမ်ား ေလ့လာႏုိင္ရန္ျဖစ္သည္။
သို႔ေသာ္ …။
ယခုႏွစ္ ပြဲေတာ္ျဖစ္ေျမာက္ေရး ေဖာ္ေဆာင္ရာတြင္ မႏၲေလးရွိ ျဖစ္ေျမာက္ေရး အဖြဲ႕၀င္မ်ားထဲ၌ မေျပလည္မႈမ်ား ရွိခဲ့သည္ဟု ၾကားရ ဖတ္ရ၏။ မိမိတို႔ ရန္ကုန္မွ စာေရးဆရာမ်ား ကိုလည္း ပါ၀င္ၾကရန္ ဖိတ္ၾကားရာတြင္၊ ရန္ကုန္မွ စာေရးဆရာ အနည္းဆံုး ၃၀ ဖိတ္ေပးရန္ ၿဗိတိသွ်ေကာင္စီမွ ေျပာျခင္းကို လူ ၃၀ ကန္႔သတ္ထားသည္ဟု နားလည္မႈလဲြၿပီး ရန္ကုန္ တာ၀န္ယူသူက ၃၀ သာဖိတ္ခဲ့၏။ သို႔ျဖစ္ရာ လိုက္ပါခ်င္လွ်က္ မလုိက္ရသူမ်ားရွိသည္။ မႏွစ္က ရန္ကုန္အင္အား ၁၀၀ နီးပါး ပါ၀င္ခဲ့ေပသည္။ ရန္ကုန္မွ လူတခ်ဳိ႕ကလည္း မႏၲေလးျဖစ္ေျမာက္ေရး အဖြဲ႕၀င္မ်ား အခ်င္းခ်င္း အဆင္မေျပသျဖင့္ သြားေရာက္ရန္ မသင့္ဟု ယူဆျဖစ္၏။ က်မတို႔တေတြကား ယခုပြဲ စည္စည္ကားကား မျဖစ္မွာစုိးရိမ္၏။ သူတို႔ အင္အား နည္းေနသျဖင့္ က်မတို႔က ပုိၿပီးအားျဖည့္ရန္ လိုသည္ဟု ယူဆသည္။ က်မတို႔သည္ ဤပြဲတြင္ မႏၲေလး ကိုယ္စားမဟုတ္၊ ရန္ကုန္ ကုိယ္စားမဟုတ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ ကိုယ္စား ေဆာင္ရြက္ရျခင္းဟု ခံယူပါသည္။ ဤသို႔ျဖင့္ ရန္ကုန္မွ စာေရးဆရာအင္အား ၃၀ လာေရာက္ခဲ့ၾကသည္။ ဤစာေရးဆရာ အားလံုး မႏွစ္က ပြဲေတာ္တြင္ အေတြ႕အႀကံဳရွိၿပီးသူမ်ားခ်ည္း ျဖစ္ရာ၊ ေဆြးေႏြးပြဲ၌ ျပည့္ျပည့္စံုစံု လွလွပပ တာ၀န္ေက်ႏိုင္ ခဲ့ၾကေပသည္။
ယခုႏွစ္ပြဲေတာ္တြင္ အဖုအထစ္မ်ားကို ေက်ာ္လႊားၾကရသည္။ ပထမ အဖုအထစ္မွာ ပြဲက်င္းပရာ ေနရာျဖစ္၏။ တာ၀န္ရွိသူ တဦးထံမွ သိရွိရပံုမွာ မူလက စဥ္းစားခဲ့ေသာ ေနရာမွာ “မႏၲေလးေတာင္ ဟုိတယ္” ျဖစ္သည္။ မႏွစ္က အင္းယားလိပ္ ဟုိတယ္ျဖစ္၏။ ဟုိတယ္ေနရာ က်ယ္၀န္းရန္ လိုသျဖင့္ မႏၲေလးပြဲကုိ မႏၲေလးေတာင္ေျခရွိ အနားယူစခန္းမ်ား ပါေသာ အဆုိပါ ဟိုတယ္ကုိ စဥ္းစားျခင္းဟု ဆုိသည္။ သို႔ေသာ္ အစိုးရအဖြဲ႕တာ၀န္ရွိသူ ၀န္ႀကီးတဦးက “ကုသိုလ္ေတာ္ဘုရား၀င္း” ၌ ျပဳလုပ္ရန္ အႀကံေပးသည္ဟု သိရသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အဆုိပါ ဘုရား၀င္းအတြင္း ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား က်င္းပႏိုင္ရန္ ရြက္ဖ်င္တဲမ်ား၊ ေလေအးစက္မ်ား ျပင္ဆင္ခဲ့သည္။ ပစၥည္း အသစ္မ်ားကုိ ျပည္ပမွ မွာယူရျခင္းျဖစ္ၿပီး သိန္း ၃၀၀ ခန္႔ တန္ဖိုးက်သည္ဟု ဆုိသည္။ ဤအတြက္ သီးျခား အလွဴရွင္ရွိ၏။
သို႔ေသာ္ ပြဲေတာ္က်င္းပမည့္ေန႔ ၁၄ – ၂ -၂၀၁၄ မတုိင္မီ ၁၃ – ၂ -၂၀၁၄ ေန႔တြင္မွ၊ ထုိေနရာ၌ က်င္းပခြင့္မျပဳႏိုင္ေၾကာင္း ယဥ္ေက်းမႈ ၀န္ႀကီးဌာနမွ စာထုတ္ခဲ့သည္၊ ခြင့္မျပဳႏိုင္သည့္ အေၾကာင္းျပခ်က္မွာ ကုသိုလ္ေတာ္ဘုရားကုိ ကမာၻ႕ အမွတ္တရ စာရင္း၀င္အျဖစ္ ထိန္းသိမ္းေရး လုပ္ေနခ်ိန္ျဖစ္ၿပီး ယခင္တခါမွ် စာေပပြဲေတာ္ မလုပ္ခဲ့ဖူးေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ သာသနာ့ နယ္ေျမျဖစ္သျဖင့္ ဘာသာေရးပြဲမ်ားသာ လုပ္ခဲ့ေၾကာင္း၊ ယခုခြင့္ျပဳလုိက္လွ်င္ ေနာင္ တျခားအဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ေတာင္းခံ လာႏိုင္ေၾကာင္း၊ ယခုတႀကိမ္မွာ ၿဗိတိသွ်သံ႐ံုး၏ အစီအစဥ္ျဖစ္ရာ၊ ေနာင္ခြင့္မျပဳႏုိင္လွ်င္ ျပည္ပ ႏုိင္ငံသားမ်ားကုိ ခြင့္ျပဳၿပီး ႏုိင္ငံရင္း အဖြဲ႕မ်ားက်မွ ျငင္းဆုိသည္ဟု ျပည္တြင္းျပည္ပ (ႏိုင္ငံတကာႏွင့္ ေဒသတြင္း) တင္းမာမႈ ျဖစ္လာႏုိင္ေၾကာင္း၊ ထုိ႔အျပင္ ဘုရားပရ၀ုဏ္ အတြင္းျဖစ္၍ ၀န္ႀကီးဌာန ေကာ္မတီ အစည္းအေ၀း တခုတြင္ ျပဳလုပ္ျခင္းျဖစ္ရာ၊ ၀န္ႀကီးဌာနကုိ ႀကိဳတင္ အေၾကာင္းၾကားသင့္ေၾကာင္း၊ သို႔ျဖစ္ရာ မူလက စတင္ခြင့္ျပဳခဲ့သူ ၀န္ႀကီးထံသုိ႔ ဆက္သြယ္သင့္ေၾကာင္း ျပန္ၾကားအပ္ပါသည္ ဟူ၍ ပါ၀င္သည္။
ထို႔ေၾကာင့္ တာ၀န္ခံက်င္းပသူ ၿဗိတိသွ် သံအမတ္ႀကီးေဟာင္းတုိ႔ ဇနီးေမာင္ႏွံႏွင့္ အသင့္ ေရာက္ရွိေနၾကေသာ ႏုိင္ငံေပါင္းစံုမွ စာေရးဆရာမ်ား စုေပါင္း စဥ္းစားၾကရသည္။ ၁၃ – ၂ – ၂၀၁၄ ည ၆ နာရီ တြင္မွ မူလ စဥ္းစားထားေသာ မႏၲေလးေတာင္ ဟုိတယ္၌ က်င္းပရန္ ခြင့္ျပဳမိန္႔ က်သည္။ ဤတြင္ ကုသုိလ္ေတာ္ ဘုရား၌ မက်င္းပ ျဖစ္ေသာ္လည္း မူလ ေၾကညာထားၿပီးျဖစ္၍၊ ထုိေနရာသုိ႔ပင္ သြားေရာက္ စု႐ံုးရန္ ႏုိင္ငံတကာ စာေရးဆရာမ်ားႏွင့္ သံအမတ္တို႔ ဆံုးျဖတ္သည္။ ဘုရား၀င္း၌ ဖြင့္ပြဲမိန္႔ခြန္းေျပာရန္ စဥ္းစားၾကသည္။ ၁၄ – ၂ – ၂၀၁၄ နံနက္ ၁၀ နာရီတြင္ မူလ အစီအစဥ္အတုိင္း၊ စာေရးဆရာမ်ား အျပင္၊ ပရိသတ္မ်ားပါ ကုသိုလ္ေတာ္၀င္းသို႔ ေရာက္ရွိၾကသည္။ သံအမတ္ႀကီးေဟာင္း ကေတာ္ႏွင့္ ျဖစ္ေျမာက္ေရး ေကာ္မတီဥကၠ႒တို႔က “ဖြင့္ပြဲ မိန္႔ခြန္း” ကုိ မေျပာေတာ့ဘဲ၊ အဘယ္ေၾကာင့္ ေနရာ ေျပာင္းရေၾကာင္းကုိ ရွင္းလင္း ေျပာၾကားၾကပါသည္။ ႐ုတ္႐ုတ္သဲသဲ ကြဲကြဲျပားျပား သိရွိၾကၿပီးမွ မႏၲေလးေတာင္ ဟုိတယ္သို႔ ကားမ်ားျဖင့္ သြားေရာက္ကာ မူလ အစီအစဥ္အတုိင္း “ဖြင့္ပြဲမိန္႔ခြန္း” ကို “ပုဂံေဆာင္” ၌ ေျပာၾကားသည္။ အခ်ိန္မိနစ္ ၃၀ သာ ေနာက္က်ခဲ့သည္မွအပ၊ အစစ မူလ အစီအစဥ္အတုိင္း က်င္းပႏိုင္ခဲ့ပါသည္။
“မႏၲေလးေတာင္ အပန္းေျဖဟုိတယ္” ကား ေနရာထုိင္ခင္း အဆင္ေျပလွ၏။ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားကုိ ကုန္းေဘာင္အခန္း၊ ေတာင္ငူအခန္း၊ ပင္းယ၊ အင္း၀၊ ပုဂံ စသျဖင့္ တၿပိဳင္နက္ ျပဳလုပ္ျခင္းျဖစ္သည္။ ေတာင္ငူႏွင့္ ကုန္းေဘာင္က ျမက္ခင္းျပင္ စိန္ပန္းပင္ႀကီး ေအာက္မွာျဖစ္ၿပီး ပရိသတ္က ထုိင္ခံုမ်ားေပၚ၌လည္းေကာင္း၊ သစ္ပင္ရိပ္ မ်ားရွိျမက္ခင္းျပင္ေပၚ ဖ်ာခင္း၍ လည္းေကာင္း နားေထာင္ၾကရာ ေရွးေခတ္ ေျမ၀ုိင္းဇာတ္ကုိ သတိရေစပါသည္။
ယခုပြဲတြင္ အခန္းတိုင္း၌ စကားျပန္မ်ားရွိ၏။ ျမန္မာလုိ ေဆြးေႏြးေသာပြဲတြင္၊ အဂၤလိပ္လုိ ဘာသာျပန္ေပးၿပီး ႏိုင္ငံ ျခားသားမ်ားက နားၾကပ္ကိုယ္စီႏွင့္ နားေထာင္ၾကသည္။ အားလံုး စိတ္ပါလက္ပါ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ႏွင့္ တခန္းၿပီး တခန္း ကူးသန္း နားေထာင္ၾကသည္။ အခ်င္းခ်င္း မိတ္ဆက္ၾကသည္။
ေဆြးေႏြးေသာ ေခါင္းစဥ္မ်ားကလည္း စံုလင္သည္။ စာေပဘာသာရပ္တင္ မကဘဲ၊ ပတ္၀န္းက်င္ ကိစၥမ်ား၊ ေလာေလာဆယ္ အေရးတႀကီး ကိစၥမ်ား ပါ၀င္သည္။ ဗဟုသုတ အေျမာက္အမ်ား ရယူႏိုင္ေသာပြဲ ျဖစ္သည္။ ဟုိတယ္၀င္းအတြင္း ေစ်းဆုိင္မ်ား၊ ေဖ်ာ္ေျဖေရး စင္မ်ားရွိသည္။ ေအးေအးေဆးေဆး နားေန၍ ရသည္။ ညစဥ္ ညတုိင္း ႀကိဳက္ရာ ကိုယ္တုိင္ယူ စနစ္ျဖင့္ ညစာစားပြဲ မ်ားကို ဂ်က္ဗဆင္စင္တာ၊ ဆီဒိုးနားဟုိတယ္၊ မႏၲေလးေတာင္ဟုိတယ္ မ်ား၌ ၄ ညလံုးလံုး ေကၽြးေမြးသည္။
ရန္ကုန္ စာေရးဆရာမ်ားကုိ ေလယာဥ္အသြားအျပန္ အဆင္သင့္ႀကိဳပုိ႔ လုပ္ေပးသည္။ ၾကယ္ငါးပြင့္အဆင့္ ဆီဒုိးနားဟိုတယ္၌ ထားရွိသည္။ ညစာစားပြဲမ်ား ျပဳလုပ္႐ံုမက၊ ေန႔လယ္စာအတြက္ ႀကိဳက္ရာ ၀ယ္စားႏုိင္ရန္ ျမန္မာက်ပ္ေငြလည္း ေပးသည္။ ဤကုန္က်စရိတ္မ်ား အတြက္ “ျပည္တြင္းမွ အလွဴရွင္မ်ား” က လွဴဒါန္းျခင္းျဖစ္သည္။ ဦးစီးက်င္းပေသာ ၿဗိတိသွ် သံ႐ံုးက ေငြေၾကး မကိုင္တြယ္ဘဲ၊ အလွဴရွင္မ်ားက ကုန္က်စရိတ္မ်ားကို သက္ဆုိင္ရာသို႔ တိုက္႐ိုက္ေပးေခ်သည္ဟု ဆုိသည္။
အလွဴရွင္ အသီးသီး၏ အမွတ္တံဆိပ္မ်ားကုိ ညစာစားပြဲ ဖတ္စာမ်ားတြင္ ေတြ႕ရသည္။ အလွဴရွင္ တဦးကမူ အခ်ိန္နီးမွ သူ႔အမွတ္တံဆိပ္ကို ျပန္ျဖဳတ္ေပးပါရန္ ေတာင္းပန္သည္ဟု သိရသည္။ ကုန္သမွ်ေငြ၊ ဥပမာ – ဟုိတယ္ခ မ်ားကို အားမနာတမ္း လွဴပါမည္ဟု ဆုိေလသည္။ ဟုိတယ္ခန္းမ်ား၌ ႏုိင္ငံတကာ အဆင့္မီ တေယာက္တခန္း စနစ္ထားသည္။ ႏွစ္ေယာက္ခန္းမ်ား ျဖစ္ေသာ္လည္း သီးသန္႔ျဖစ္ရန္ တေယာက္ တခန္းစနစ္ ေပးျခင္းျဖစ္ရာ ဟိုတယ္ခန္းေပါင္း ၁၀၀ ခန္႔၊ ေလးရက္ ျဖစ္သျဖင့္ ကုန္က်ေငြကုိ မွန္းဆ ၾကည့္ႏုိင္ပါသည္။
ဤ ကုန္က်မႈအားလံုးသည္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း၌ ယဥ္ေက်းမႈ ဖလွယ္ေရး၊ နားလည္မႈ တုိးပြားေရး၊ ရင္းႏွီး ဆက္ဆံမႈ လမ္းေၾကာင္း ျဖစ္ေပၚေရးမ်ား အျပင္၊ ျမန္မာစာေရးဆရာမ်ား အဖုိ႔ ႏုိင္ငံတကာသုိ႔ မိမိတို႔ စာေပမ်ား ေရာက္ေရးအထိပါ အက်ဳိးသက္ေရာက္ ပါသည္။ ေနာင္ႏွစ္ “တတိယအႀကိမ္ ဧရာ၀တီစာေပပြဲေတာ္” ကို ရန္ကုန္တြင္ က်င္းပမည္ျဖစ္ၿပီး က်င္းပမည့္ ေနရာကိုလည္း ခြင့္ျပဳမိန္႔ ေတာင္းခံရရွိထားၿပီး ျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရ၏။ ထိုေနရာကား ဟိုတယ္မဟုတ္ပါ။ သမုိင္း၀င္ေနရာတခု ျဖစ္၏။ အားလံုးကုိ ေက်းဇူးတင္ပါသည္။
The post မႏၲေလးမွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ ဧရာ၀တီ စာေပပြဲေတာ္ appeared first on ဧရာ၀တီ.