ဖ်က္ဆီးပစ္မည့္ ဖမ္းမိမူးယစ္ေဆး၀ါးမ်ား (ဓာတ္ပံု – ေသာ္ဟိန္းထက္/ဧရာ၀တီ)
“မူးယစ္ေဆးသံုးတဲ့ က်ေနာ့္ကို ပတ္ဝန္းက်င္က ယံုၾကည္မႈ မရွိေတာ့ အလုပ္ လုပ္ရတာ ခက္လာတယ္။ မိသားစုနဲ႔ လည္း အဆင္မေျပေတာ့ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ေျပာင္းလဲပစ္လိုက္တယ္” ဟု ကိုခင္ေမာင္ဦးက ေျပာျပသည္။
လက္ရွိတြင္ ကိုခင္ေမာင္ဦးသည္ အသက္ ၃၈ ႏွစ္ ရွိၿပီ ျဖစ္ၿပီး လား႐ိႈးၿမိဳ႕ ေဒသခံတဦး ျဖစ္သည္။ သူ ေဆးစသံုးခဲ့စဥ္ က အသက္ ၁၉ ႏွစ္ အရြယ္သာ ရွိေသးသည္။ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္ကာလက ယင္းၿမိဳ႕သည္ မူးယစ္ေဆးဝါးမ်ား လြယ္ကူစြာ ရရွိႏိုင္သည္က တေၾကာင္း၊ သူငယ္ခ်င္းျဖစ္သူ၏ ဆြဲေဆာင္မႈေၾကာင့္ တေၾကာင္း ဘိန္းမည္း၊ ဘိန္းျဖဴ စသည္တို႔ကို အေၾကာတြင္း ထိုးသြင္းျခင္း၊ ႐ႉျခင္း စသည့္နည္းလမ္းမ်ားျဖင့္ သံုးစြဲ ျဖစ္ခဲ့ၿပီး စြဲလမ္းခဲ့သည္။
သူသည္ ၂ ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာ ေဆးစြဲေနခဲ့ၿပီးေနာက္ ေဆးျဖတ္ႏိုင္ခဲ့ ေသးသည္။ သူငယ္ခ်င္းျဖစ္သူႏွင့္ ေတြ႔ကာ ေဆးျပန္စြဲ ခဲ့ၿပီး မိသားစုႏွင့္ အဆင္မေျပ ျဖစ္ကာ အိမ္ေပၚမွ ဆင္းခဲ့သည္။ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ယံုၾကည္ခ်က္ မရွိေတာ့ဘဲ လမ္း ေပ်ာက္ေနခဲ့သည္ဟု ကိုခင္ေမာင္ဦးက ေျပာျပသည္။
“ေဆးသံုးလိုက္ ျပတ္လိုက္ ျဖစ္ရင္းနဲ႔ က်ေနာ္ ေဆးျဖတ္ခ်င္လာ တယ္။ ဒါနဲ႔ လား႐ိႈးမွာ ရွိေနတဲ့ AHRN ႐ံုးခန္းကို လူနာ တေယာက္အေနနဲ႔ ကိုယ့္စိတ္ဆႏၵ အရ သြားခဲ့တယ္။ အဲဒီက ဆရာေတြရဲ႕ ေဆြးေႏြးမႈေတြ ယူတယ္။ ကုသမႈေတြ ယူတယ္။ အခု ေတာ့ AHRN မွာ ဝန္ထမ္းတေယာက္ အျဖစ္ က်ေနာ္ လုပ္ေနၿပီ။ အခုဆိုရင္ မက္သဒုန္းလည္း ေသာက္ေနတယ္။ ေဆးျဖတ္ႏိုင္ခဲ့တယ္” ဟု ကိုခင္ေမာင္ဦးက ရွင္းျပသည္။
သူသည္ လက္ရွိတြင္ အာရွေဒသဆိုင္ရာ မူးယစ္ေဆးဝါးႏွင့္ ဆက္ႏႊယ္ေသာ အႏၲရာယ္ ေလ်ာ့ပါးေရးအဖြဲ႔ (Asian Harm Reduction Network – AHRN) ၏ စစ္ကိုင္းတိုင္း ေဒသႀကီး ကေလးၿမိဳ႕နယ္ရွိ စီမံခ်က္ဝင္နယ္ေျမတြင္ မူးယစ္ေဆးဝါး သံုးစြဲသူမ်ားႏွင့္ မိသားစုဝင္မ်ားကို ႏွစ္သိမ့္ေဆြးေႏြး သူအျဖစ္ လုပ္ကိုင္ေနၿပီ ျဖစ္သည္။
သူက “က်ေနာ့္ေၾကာင့္ သူတို႔ေတြ ေဆးျပတ္ သြားတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ မိသားစုဝင္ေတြလည္း စိတ္ခ်မ္း သာမႈရသြားတယ္ ဆိုရင္ အရမ္းကို ေပ်ာ္ရႊင္တယ္၊ ပီတိလည္း ျဖစ္ရတယ္” ဟု ဆိုသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ မူးယစ္ေဆးဝါးကို အေၾကာထဲသို႔ ထိုးသြင္းသံုးစြဲသူဦးေရ စုစုေပါင္းမွာ ၈၃၀ဝ၀ ေက်ာ္ ရွိေနၿပီး ထိုးသြင္း သံုးစြဲသူမ်ား အၾကား HIV/AIDS ကူးစက္ႏႈန္းမွာ ၃၉ ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိေၾကာင္း UNAIDS က ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ အတြင္း ေကာက္ယူခဲ့သည့္ စစ္တမ္းမ်ားအရ သိရသည္။ ထိုစစ္တမ္းတြင္ တျခားနည္းလမ္းမ်ားျဖင့္ မူးယစ္ေဆး သံုးစြဲေနသူမ်ား မပါဝင္ေသးေပ။
ထို႔ေၾကာင့္ မူးယစ္ေဆးဝါး ထိုးသြင္းသံုးစြဲသူမ်ား အၾကား HIV/AIDS ကူးစက္ႏႈန္း ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ရန္ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားက အႏၲရာယ္ ေလွ်ာ့ခ်ေရး အစီအစဥ္ အျဖစ္ ၂၀ဝ၃ ခုႏွစ္မွ စတင္ ေဆာင္ရြက္လာၾကသည္။ ထို အစီအစဥ္၌ ေဆးထိုးအပ္ လဲလွယ္ေရး အစီအစဥ္ အပါအဝင္ အေျခခံ က်န္းမာေရး ဝန္ေဆာင္မႈမ်ားႏွင့္ ပညာ ေပးမႈမ်ား လည္း ပါဝင္သည္။
ေဆးထိုးအပ္ လဲလွယ္ေရး အစီအစဥ္ဆိုသည္မွာ မူးယစ္ေဆးဝါး အေၾကာတြင္း ထိုးသြင္းသံုးစြဲသူမ်ား ရွိသည့္ ေနရာမ်ားတြင္ ေစတနာ့ဝန္ထမ္းမ်ား အသံုးျပဳ၍ ေဆးထိုးအပ္မ်ား အခမဲ့ ေဝငွျခင္း၊ အသံုးျပဳၿပီး ေဆးထိုးအပ္မ်ားကို ေဆးထိုးအပ္ အသစ္မ်ားျဖင့္ ျပန္လည္လဲလွယ္ေပးျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ျခင္း ျဖစ္သည္။
“အပ္ အသစ္ေပး၊ အေဟာင္းလဲလွယ္တာက မူးယစ္ေဆးဝါး သံုးစြဲသူေတြ အၾကားမွာ အႏၲရာယ္ ေလွ်ာ့ခ်ဖို႔ ျဖစ္တယ္။ ဒါကို လူေတြက မူးယစ္ေဆးဝါး သံုးစြဲသူေတြကို အပ္ေပးတာက မူးယစ္ေဆးသံုးဖို႔ ေျပာသလို ျဖစ္ေနတယ္လို႔ ထင္ၿပီး နားမလည္ၾကဘူး။ က်ေနာ္တို႔ ရည္ရြယ္ခ်က္က အဲဒီလို မဟုတ္ပါဘူး။ မူးယစ္ေဆးသံုးရာမွာ အပ္တေခ်ာင္းတည္းကို ေဝမွ် ၿပီးသံုးတဲ့ မေကာင္းတဲ့ အေလ့အထနဲ႔ သံုးေနၾကတယ္။ ဒါလုပ္ရတာကေတာ့ HIV/AIDS စတဲ့ ကူးစက္တတ္တဲ့ ေရာဂါေတြ မျပန္႔သြားေအာင္ ေဆာင္ရြက္တာ။ ေဆးသံုးစြဲသူေတြ ပုန္းလွ်ိဳးကြယ္လွ်ိဳး ရွိေနတဲ့ ေနရာေတြကို ကြင္းဆင္း ဝန္ထမ္းေတြကို လႊတ္တယ္။ က်န္းမာေရး အတြက္ အပ္အေဟာင္းနဲ႔ အသစ္ လဲတာေတြ လုပ္တယ္” ဟု AHRN မွ ေျပာခြင့္ရ ပုဂၢိဳလ္ မစၥတာ ေဒေမရီဝီလီ (Mr. Demaere Willy) က ဧရာဝတီသို႔ ေျပာသည္။
AHRN သည္ ၂၀ဝ၃ ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ စတင္ေရာက္ရွိလာခဲ့ၿပီး မူးယစ္ေဆးဝါး သံုးစြဲသူ မ်ားကို ပညာေပးျခင္း၊ က်န္းမာေရး ဝန္ေဆာင္မႈေပးျခင္း၊ ေဆးထိုးအပ္ လဲလွယ္ျခင္းႏွင့္ မိသားစုဝင္မ်ားကို အေျခခံက်န္းမာေရး ဝန္ေဆာင္မႈႏွင့္ ပညာေပးမႈ အစီအစဥ္မ်ား ျပဳလုပ္ေနသည့္ အဖြဲ႔ျဖစ္သည္။
ယင္းအဖြဲ႔သည္ ရွမ္းျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္း လား႐ိႈးႏွင့္ ေလာက္ကိုင္၊ ကခ်င္ျပည္နယ္ ဖားကန္႔ေဒသ၊ ဗန္းေမာ္ႏွင့္ ဝိုင္းေမာ္၊ စစ္ကိုင္းတိုင္းေဒသႀကီး ကေလးႏွင့္ တမူးၿမိဳ႕ စသည္တို႔တြင္ မူးယစ္ေဆးဝါး အႏၲရာယ္ ေလ်ာ့ပါးေရး လုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ေဆာင္ေနသည္ဟု သိရသည္။
“စီမံခ်က္နယ္ေျမေတြက ျမန္မာႏိုင္ငံ အထက္ပိုင္းမွာ မ်ားတယ္။ ဒါကေတာ့ မထူးဆန္းပါဘူး။ အဲဒီေနရာေတြဟာ မူးယစ္ေဆးဝါး သယ္ေဆာင္တဲ့ လမ္းေၾကာင္းေတြကလည္း တမူးဘက္တို႔လို လမ္းေၾကာင္းေတြ ရွိတယ္။ တ႐ုတ္ျပည္ ဘက္ လမ္းေၾကာင္းေတြရွိတယ္။ ကခ်င္ျပည္နယ္ ဖားကန္႔မွာ ဆိုရင္ ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားေတြ ေရႊတူးေဖာ္သူေတြ ရွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ မူးယစ္ေဆးဝါးသံုးစြဲမႈ မ်ားတဲ့ေနရာေတြမွာ ႐ံုးေတြ လိုက္ဖြင့္တယ္။ ဒါမွ ျပည္သူ႔က်န္းမာေရး ဝန္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္းေတြကို ပိုၿပီးေတာ့လုပ္ေပး ႏိုင္ဖို႔ ပါ” ဟု မစၥတာ ေဒေမရီ ဝီလီက ရွင္းျပသည္။
ေဆးထိုးအပ္ လဲလွယ္ေရး အစီအစဥ္ လုပ္ေဆာင္ရာတြင္ သံုးစြဲသူမ်ားကို အပ္အသစ္မ်ား ေပးသလို အပ္အေဟာင္း မ်ားကိုလည္း ကြ်မ္းက်င္ ဝန္ထမ္းမ်ားျဖင့္ စနစ္တက် ျပန္လည္သိမ္းဆည္းေၾကာင္း၊ ရရွိလာသည့္ အပ္အေဟာင္း မ်ားကို ေဆးဝါးမ်ား မီး႐ိႈ႕သည့္ စက္ျဖင့္ ဖ်က္ဆီးပစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
ဆက္လက္၍ မစၥတာ ေဒေမရီ ဝီလီက “လူတိုင္းကေတာ့ စကားကို နားမေထာင္ဘူး ေပါ့။ ဒါေၾကာင့္ အေရးေပၚ တယ္လီဖုန္းနံပါတ္လည္း ထားေပးထားတယ္။ အိမ္ပတ္ဝန္းက်င္မွာ အပ္ေတြ႔ရင္ ဖုန္းဆက္၊ က်ေနာ္တို႔ သြားေကာက္ ေပးတယ္။ မေတာ္တဆ အပ္စူးမိတာ ျဖစ္ရင္ ေဆးစစ္တယ္။ HIV မကူးစက္ေအာင္ ေသာက္ရတဲ့ ႀကိဳတင္ ကာကြယ္ေဆးကို က်ေနာ္တို႔ တိုက္တယ္” ဟု ရွင္းျပသည္။
UNAIDS မွ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္အတြင္း ေကာက္ယူခဲ့သည့္ စစ္တမ္းမ်ားအရ ႏိုင္ငံတြင္း မူးယစ္ေဆး ထိုးသြင္းသံုးစြဲသူ တဦးကို တႏွစ္လွ်င္ အပ္အေခ်ာင္း ေရ ၂၀ဝ ေက်ာ္ ေဝငွေပးႏိုင္ခဲ့ၿပီး တႏိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာအားျဖင့္ အပ္ ၁၄ သန္းေက်ာ္ ေဝငွ ႏိုင္ခဲ့သည္။ ထိုအစီအစဥ္ေၾကာင့္ သံုးစြဲသူမ်ား အၾကား ၁၉၉၉ ခုႏွစ္မွ ၂၀ဝ၀ ခုႏွစ္အတြင္း HIV/AIDS ကူးစက္ႏႈန္း ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ ရွိခဲ့ရာမွ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္တြင္ ကူးစက္ႏႈန္း ၂၃ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ ေလ်ာ့က်ခဲ့ေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားသည္ကို ေတြ႔ရသည္။
Burnet Institute မွ ရရွိသည့္ အခ်က္အလက္မ်ား အရ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ မူးယစ္ေဆး အစားထိုး ကုသေဆးဝါး မက္သဒုန္း ေသာက္သံုးကာ ေဆးကုသမႈခံယူေနသူ ဦးေရသည္လည္း ၂၀၁၁ ခုႏွစ္တြင္ ၁၆၇၃ ဦး၊ ၂၀၁၂ တြင္ ၂၉၀၉ ဦး၊ ၂၀၁၃ တြင္ ၄၃၉၇ ဦးႏွင့္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္တြင္ ၇၈၇၂ ဦးအထိ ရွိလာေၾကာင္း၊ မူးယစ္ေဆး အစားထိုးကုသသူမ်ား အတြက္ နားခိုရာ အိမ္မ်ားမွာလည္း တႏိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာအားျဖင့္ ၆၉ ခုအထိ ရွိလာေၾကာင္း သိရသည္။
လူအမ်ားစုကမူ မူးယစ္ေဆးဝါး သံုးစြဲသူမ်ားကို ေဆးထိုးအပ္မ်ား အခမဲ့ေဝငွျခင္းသည္ “လူမိုက္ အားေပးေနသည္။ သံုးစြဲမႈကို ဆက္လက္ ျဖစ္ေစသည္” ဟု ေဝဖန္ေျပာဆို ၾကသည္။
“တကယ္ေတာ့ ေဆးသံုးစြဲရတာက ဘာေၾကာင့္လဲ ဆိုတာ သိေစခ်င္တယ္။ သံုးစြဲသူ အျပစ္ တခုတည္းေၾကာင့္ေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ က်ေနာ္ တာဝန္က်ေနတဲ့ နယ္ေျမမွာ ဆိုရင္ ေဆးသံုးသူ ၃ ပံု ၂ ပံုမွာ ဘြဲ႔ရ ပညာတတ္ လူငယ္ေတြ မ်ားေနတယ္။ အလုပ္အကိုင္ ရွားပါးေတာ့ ဘြဲ႔ရလည္း အလုပ္ၾကမ္းေတြ လုပ္ရတယ္။ ဒဏ္ခံႏိုင္ဖို႔ ေဆးေတြ သံုးၾက တယ္။ ဒါေပမယ့္ ေဆးစြဲလမ္းမႈကို ဆိုးက်ိဳးအျဖစ္ ျမင္လာၿပီး ေဆးျဖတ္ဖို႔ ေရာက္လာၾကတယ္။ က်ေနာ္တို႔ေတြ အေန နဲ႔ ေရွ႕ဆက္ အမ်ားႀကီး လုပ္ေဆာင္ရမွာေတြ ရွိေနေသးတယ္” ဟု AHRN စစ္ကိုင္းတိုင္းေဒသႀကီး ကေလးၿမိဳ႕ စီမံခ်က္ နယ္ေျမမွ ႏွစ္သိမ့္ေဆြးေႏြးေပးသူ ကိုခင္ေမာင္ဦးက ရွင္းျပသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ၁၉၁၇ ယစ္မ်ိဳး အက္ဥပေဒတြင္ ျပ႒ာန္းထားသည့္ ပုဒ္ ၃၃ (ဃ) အရ ဆရာဝန္ သို႔မဟုတ္ ခြင့္ျပဳခ်က္ လိုင္စင္ရွိေသာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားမွ လြဲ၍ ေဆးထိုးအပ္ကို မည္သူတဦးတေယာက္မွ် ကိုင္ေဆာင္ခြင့္ မရွိဟု ေဖာ္ျပထား ၿပီး ကိုင္ေဆာင္သူမ်ားကို အေရးယူႏိုင္သည္ဟု သိရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ တခ်ိဳ႕နယ္ေျမမ်ားတြင္ တာဝန္ရွိသူမ်ားက ေဆးထိုးအပ္မ်ား ေတြ႔ရွိ႐ံုျဖင့္ ဖမ္းဆီးစစ္ေဆးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ေလ့ ရွိသည္။
ထို႔အျပင္ ၁၉၁၇ ခုႏွစ္ ယစ္မ်ိဳး အက္ဥပေဒပါ ပုဒ္မ ၃၃ (ဃ) ႏွင့္ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္ မူးယစ္ေဆးဝါးႏွင့္ စိတ္ကိုေျပာင္းလဲေစ တတ္ေသာ ေဆးဝါးမ်ားဥပေဒပါ ပုဒ္မ ၁၅ ႏွင့္ ပုဒ္မ ၁၆ အရ အစိုးရပိုင္းက အေရးယူ ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားလည္း ျပဳလုပ္ လ်က္ရွိသည္။ ပုဒ္မ ၁၅ ႏွင့္ ပုဒ္မ ၁၆ အရ မူးယစ္ေဆး သံုးစြဲသူမ်ားကို ေထာင္ဒဏ္ ၃ ႏွစ္မွ ၅ ႏွစ္ ျပစ္ဒဏ္ ခ်မွတ္ ျခင္းႏွင့္ လက္ဝယ္ ေတြ႔ရွိမႈ အတြက္ ၅ ႏွစ္မွ ၁၀ ႏွစ္အထိ ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္ျခင္းတို႔ ျပဳလုပ္ႏိုင္သည္။
ထို႔ေၾကာင့္ အဆိုပါဥပေဒမ်ားပါ ျပစ္ဒဏ္မ်ားႏွင့္ သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားကို ေျဖေလွ်ာ့ေပးရန္ Drugs Policy Advocacy Group မွ အႀကံျပဳ တင္ျပထားသည္ဟု သိရသည္။
Drugs Policy Advocacy Group မွ ေဒါက္တာနန္းပန္းအိခမ္းက “အစ္မတို႔ဆီမွာ ေဆးဝါး သံုးစြဲသူေတြကို အေရးယူ တယ္၊ ဖမ္းဆီးတယ္၊ တကယ္တမ္း ေထာင္ထဲမွာလည္း သံုးစြဲသူေတြ အတြက္ ထိေရာက္တဲ့ကုသမႈေတြက မရွိေသး ဘူး ဆိုေတာ့ ကုသမႈေတြ ရွိဖို႔ အက်ဥ္းစခန္းေတြမွာလည္း လိုအပ္တယ္။ ေထာင္ထဲ၊ အခ်ဳပ္ထဲ ေရာက္သြားရင္ ေဆးဝါး ကုသမႈကေတာ့ မျပတ္ဘဲ ရွိသင့္တယ္။ ဒါမွမဟုတ္ရင္ အျပင္ထြက္လာရင္ ျပန္စြဲတာမ်ိဳး ရွိႏိုင္တယ္။ အနည္းဆံုး အေနနဲ႔ ေထာင္ေတြမွာ မက္သဒုန္းလိုမ်ိဳးေတာ့ ရွိသင့္တယ္” ဟု ေျပာသည္။
အဆိုပါ အဖြဲ႔သည္ မူးယစ္ေဆးဝါးႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ မူဝါဒမ်ား၊ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ားကို ေခတ္ႏွင့္အညီ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲႏိုင္ေရး အတြက္ စိတ္ပါဝင္စားသည့္ အဖြဲ႔မ်ားက ဖြဲ႔စည္းခဲ့သည္။ ထိုအဖြဲ႔တြင္ မူးယစ္ေဆး သံုးစြဲသူမ်ားႏွင့္ ဘိန္းစိုက္ ေတာင္သူမ်ားကို ကိုယ္စားျပဳသူမ်ား၊ အရပ္ဘက္ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႔ အစည္းမ်ားႏွင့္ ကုလသမဂၢ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား ပါဝင္သည္။
ရည္ရြယ္ခ်က္အားျဖင့္ ျပည္သူ႔က်န္းမာေရးႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈမ်ားကို အေျခခံကာ ႏိုင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး စံႏႈန္းမ်ား၊ စံလုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားႏွင့္ အညီ မူးယစ္ေဆးႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ မူဝါဒမ်ား၊ ဥပေဒမ်ား ေပၚထြက္လာေရး လုပ္ေဆာင္မည္ ဟု သိရသည္။
ေဒါက္တာ နန္းပန္းအိခမ္းက “ရဲေတြဘက္ကို အႀကံေပးမႈေတြ လုပ္တယ္။ အထူးသျဖင့္ စီမံခ်က္ရွိ တဲ့ေနရာေတြမွာ အႀကံေပး ေဆြးေႏြးမႈေတြ လုပ္တယ္။ ဝန္ေဆာင္မႈ လာယူေနတဲ့သူေတြ (မူးယစ္ေဆးဝါး ထိုးသြင္းသံုးစြဲသူ) ကို မဖမ္းဖို႔နဲ႔ အဲဒီအတြက္ အလုပ္ လုပ္ေနတဲ့ ဝန္ထမ္းေတြကိုလည္း မဖမ္းဖို႔ နားလည္မႈ ယူထားတာ ရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းမွာ သူတို႔ ဘက္က ဝန္ထမ္း အေျပာင္းအလဲေတြ ရွိလာေတာ့ တခ်ိဳ႕ စီမံခ်က္ရွိတဲ့ နယ္ေျမေတြမွာ ဖမ္းဆီးတာေတြ ရွိတယ္” ဟု အႀကံျပဳသည္။
ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး ရဲတပ္ဖြဲ႔၊ မူးယစ္အထူး တပ္ဖြဲ႔ ရဲမႉးႀကီး ခင္ေမာင္သိန္းကလည္း မူးယစ္ အထူးရဲတပ္ဖြဲ႔အေနျဖင့္ ေဆးထိုးအပ္ လဲလွယ္ေရး အစီအစဥ္တြင္ ရဲတပ္ဖြဲ႔ဝင္မ်ား ကလည္း ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ ေပးလ်က္ရွိသည္ ဟု ေျပာဆိုသည္။
“နားလည္မႈ စာခ်ဳပ္ MOU ထိုးတာကေတာ့ နယ္ေတြမွာ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ေဆးထိုးအပ္ သံုးစြဲသူမ်ားတဲ့ ေနရာေတြ မွာေတာ့ နားလည္မႈ စာခ်ဳပ္ လက္မွတ္ထိုးတာေတြ ရွိတယ္။ ဒါကေတာ့ နယ္ေတြမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါက်ေတာ့ မူးယစ္ အဖြဲ႔ေတြကလည္း စည္း႐ံုးေပးတယ္။ ဒီလို ေဆးထိုးအပ္ ေဝျခင္း အားျဖင့္ ေပါေပါေလာေလာ ရတဲ့အခါက်ေတာ့ တေယာက္နဲ႔ တေယာက္ ေဝမွ် မသံုးျဖစ္ေတာ့ဘူး။ တေယာက္တည္း သံုးျဖစ္တယ္ ဆိုေတာ့ ေရာဂါကို ကာကြယ္ရာ က်တာေပါ့။ အဲဒီသေဘာမ်ိဳးနဲ႔ နယ္ေတြမွာ သံုးတာမ်ားတယ္” ဟု ရဲမႉးႀကီး ခင္ေမာင္သိန္းက ရွင္းျပသည္။
လက္ရွိတြင္ မူးယစ္ေဆးဝါးႏွင့္ သက္ဆိုင္သည့္ အမႈမ်ားကို ယခင္ထက္ ပိုမိုအားစိုက္၍ ဖမ္းဆီး ႏွိမ္နင္းျခင္း ျပဳလုပ္ လာေၾကာင္း၊ မူးယစ္အထူး တပ္ဖြဲ႔ဝင္ အင္အားလည္း ပိုမို မ်ားျပားလာသည့္ အတြက္ အမႈမ်ား ပိုမိုဖမ္းဆီးလာႏိုင္ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ပညာေပး လုပ္ငန္းမ်ား အျဖစ္လည္း အေျခခံပညာ ေက်ာင္းမ်ား၊ ရပ္ကြက္ႏွင့္ ၿမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္ ေဟာေျပာ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား ျပဳလုပ္ျခင္းႏွင့္ လူစည္ကားရာ ေနရာမ်ားတြင္ ပညာေပးဆိုင္းဘုတ္မ်ား ခ်ိတ္ဆြဲျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ေၾကာင္း မူးယစ္အထူးရဲတပ္ဖြဲ႔မွ သိရသည္။
မူးယစ္ေဆးဝါး သံုးစြဲသူမ်ားကို မိသားစု အပါအဝင္ ပတ္ဝန္းက်င္လူထုက “မေကာင္းေသာသူမ်ား၊ ဘိန္းစားမ်ား” ဟု ျမင္ၾကသည္။ ထို႔အျပင္ သံုးစြဲသူမ်ားကို နားလည္မႈေပးျခင္းႏွင့္ တန္းတူဆက္ဆံျခင္း နည္းပါးၿပီး ခြဲျခားဆက္ဆံ ေနၾက သည့္ အတြက္ သံုးစြဲ သူမ်ား၏ အေျခခံ လူ႔အခြင့္အေရးမွာလည္း ခ်ိဳးေဖာက္ခံေနရဆဲ ျဖစ္သည္ဟု ေဒါက္တာ နန္းပန္းအိခမ္းက သံုးသပ္ေျပာဆိုသည္။
သူက “မူးယစ္ေဆးဝါး သံုးစြဲသူေတြကို အရပ္ စကားနဲ႔ေျပာရရင္ ဘိန္းစားေပါ့။ ဒီလိုေတြ ေခၚေဝၚၿပီး ပစ္ပယ္ခ်င္ၾက တယ္။ ဒီကိစၥက ေဆးသံုးစြဲသူၾကားမွာပဲ ရွိတဲ့ ျပႆနာတခုေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ မိသားစုရဲ႕ ျပႆနာလည္း ျဖစ္တယ္ ဆိုေတာ့ က်ယ္ျပန္႔တယ္၊ ျပည္သူလူထုလည္း သိသင့္တာက ေဆးသံုးတဲ့သူ တိုင္းမေကာင္းဘူး၊ လူဆိုးလူမိုက္ ဆိုၿပီး ျမင္ေနတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဒီလို မဟုတ္ပါဘူး” ဟု ရွင္းျပသည္။
လက္ရွိတြင္ မူးယစ္ေဆးဝါး သံုးစြဲခဲ့ဖူးသူမ်ား၊ မက္သဒုန္းေဆးဝါး (မူးယစ္ေဆးဝါးျဖတ္ရန္ သံုးစြဲသူမ်ားကို တိုက္ေကြ်း ရသည့္ အစားထိုးေဆးဝါး) ေသာက္သံုးေနသူမ်ား ပါဝင္သည့္ ဘဝတူ ပညာေပးျခင္း၊ ေပၚလစီပိုင္းမ်ား ျပဳျပင္ျခင္းႏွင့္ ပညာေပးျခင္း လုပ္ငန္းမ်ားကို လုပ္ကိုင္ေနသည့္ အဖြဲ႔မ်ားလည္း ေပၚေပါက္လာသည္။
၎တို႔သည္ ပညာေပး လုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ ေနသည့္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္လည္း လက္တြဲကာ ဘဝတူအခ်င္းခ်င္း ပညာေပးျခင္း၊ စည္း႐ံုးျခင္းမ်ား အျပင္ မူးယစ္ေဆးဝါး သံုးစြဲသူမ်ား၏ အေျခခံ လူ႔အခြင့္အေရး ရရွိေရးကိစၥမ်ားတြင္ တက္ၾကြပါဝင္ လႈပ္ရွားလာၾကသည္။
“တာဝန္ရွိသူေတြက မူးယစ္ေဆးဝါး စိုက္ပ်ိဳး ထုတ္လုပ္မႈေတြ ေလ်ာ့က်ေအာင္ ပိုၿပီး ေဆာင္ရြက္ သင့္တယ္။ အဲဒီလို မလုပ္ႏိုင္ေသးရင္ မက္သဒုန္း ေဆးဝါးေတြ လြယ္လြယ္ကူကူ ရေနဖို႔ လိုတယ္။ သံုးစြဲသူေတြကို လူထုထဲ ျပန္ဝင္ေရာက္ ႏိုင္ဖို႔ လမ္းေၾကာင္းေတြလည္း လိုအပ္တယ္” ဟု ျမန္မာႏိုင္ငံ မူးယစ္ေဆးဝါး သံုးစြဲသူမ်ားကြန္ရက္ (National Drug User Network Myanmar) မွ ဥကၠ႒ ကိုေက်ာ္သူက ေထာက္ျပေျပာဆိုသည္။
ကိုေက်ာ္သူသည္ ယခင္က မူးယစ္ေဆးဝါး သံုးစြဲခဲ့ဖူးသူတဦး ျဖစ္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ လက္ရွိတြင္ သူသည္ ျမန္မာနိုင္ငံ မူးယစ္ေဆးဝါး သံုးစြဲသူမ်ား ကြန္ရက္တြင္ ပါဝင္ကာ ေဆးသံုးစြဲသူမ်ားကို ခြဲျခား ႏွိမ္ခ်ဆက္ဆံမႈမ်ား မရွိေရး၊ မက္သဒုန္း ေဆးဝါးမ်ား လက္လွမ္းမီစြာျဖင့္ လြယ္ကူစြာ ရရွိကာ ေဆးဝါးကုသမႈ ခံယူႏိုင္ေရးႏွင့္ ဘဝတူသူအခ်င္းခ်င္း ပူးေပါင္း ပါဝင္လာေရး လုပ္ငန္းမ်ားအျပင္ စြမ္းရည္ျမႇင့္တင္ျခင္း၊ အႀကံေပးျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္လ်က္ရွိ္သည္။
အဆိုပါ ကြန္ရက္တြင္ တႏိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာအားျဖင့္ အဖြဲ႔ဝင္ အမ်ိဳးသား ၁၅၁၇ ဦးႏွင့္ အမ်ိဳးသမီး ၃၁ ဦး စုစုေပါင္း ၁၈၇၇ ဦး ပါဝင္သည္။ အဆိုပါ အဖြဲ႔ဝင္မ်ားတြင္ လက္ရွိ ေဆးသံုးစြဲေနသူမ်ား၊ ေဆးျဖတ္ၿပီး ေနာက္ မက္သဒုန္းေဆးဝါး ေသာက္သံုးေနသူမ်ား စသည္ျဖင့္ ပါဝင္သည္။
၂၀၁၂ ခုႏွစ္ တႏွစ္တည္း၌ပင္ အစိုးရက ဖမ္းဆီးရမိသည့္ မူးယစ္ေဆးဝါး အမႈေပါင္း ၄၀ဝ၆ မႈ ရွိသည္။ အစိုးရ သတင္းစာမ်ား ျဖစ္သည့္ ျမန္မာ့အလင္းႏွင့္ ေၾကးမံုသတင္းစာ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲတပ္ဖြဲ႔၏ သတင္းစာမ်က္ႏွာမ်ားတြင္ ေဖာ္ျပေနေသာ ေန႔စဥ္ ဖမ္းဆီးရမိေနသည့္ မူးယစ္ေဆးဝါးမႈမ်ားစြာ ရွိေနေသးသည္။ အစိုးရပိုင္း ကလည္း မူးယစ္ေဆးဝါး ထုတ္လုပ္မႈ ေလ်ာ့က်ေစရန္ႏွင့္ သံုးစြဲသူမ်ား ေလ်ာ့က်ေစရန္ ေဒသအလိုက္ ပညာေပးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ေန ေၾကာင္း သတင္းစာမ်ားတြင္ ေရးသားေဖာ္ျပသည္ကို ေတြ႔ရသည္။
ဘိန္းစိုက္ပ်ိဳးမႈႏွင့္ မူးယစ္ေဆး ႏွိမ္နင္းေရး လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ျမန္မာအစိုးရ အပါအဝင္ ကုလသမဂၢ မူးယစ္ေဆးဝါးႏွင့္ ရာဇဝတ္မႈ ဆိုင္ရာ႐ံုး (UNODC) အဖြဲ႔မ်ား၊ ႏိုင္ငံတကာက အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႔မ်ား၊ ေဒသခံအဖြဲ႔မ်ား ပူးေပါင္း လုပ္ကိုင္မႈ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ရွိေသာ္လည္း မူးယစ္ ထုတ္လုပ္ ျဖန္႔ျဖဴး၊ ကုန္သြယ္မႈ အမ်ားဆံုး ႏိုင္ငံမ်ား စာရင္းထဲတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ေရွ႕တန္းတြင္ ပါဝင္ေနဆဲ ျဖစ္သည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ မူးယစ္ေဆးဝါး ထုတ္လုပ္ျဖန္႔ျဖဴးမႈ မ်ားစြာ ေလ်ာ့က်သြားၿပီး အစိုးရပိုင္း၏ ကိုင္တြယ္မႈ ေကာင္းမြန္မွသာ မူးယစ္ေဆး သံုးစြဲသူ ပမာဏလည္း ေလ်ာ့က်သြားႏိုင္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ မူးယစ္ေဆးဝါးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ပညာေပးမႈ လုပ္ေဆာင္ေနသူမ်ားက ေထာက္ျပ ေျပာဆို ေနၾကသည္။ ။
Related Images:
[See image gallery at burma.irrawaddy.org]The post ကြင္းဆက္ျဖတ္ရမည့္ မူးယစ္ေဆးသံသရာ appeared first on ဧရာ၀တီ.