မႏၱေလးျမိဳ႕မွာ ဒီေန႔အခ်ိန္ထိ ေလာကဓံအထုုအေထာင္းမ်ိဳးစံုုကိုု ၾကံ့ၾကံ့ခံ ရင္ဆိုုင္ခဲ့ရတဲ့၊ ရင္ဆိုုင္ေနရဆဲ နာမည္ၾကီးေနရာကိုု ျပပါဆိုုရင္ မႏၱေလးညေစ်းတန္းကိုု ျပရမွာပဲျဖစ္ပါတယ္။
ဒီညေစ်းတန္းၾကီးဟာ မႏၱေလးျမိဳ႕နဲ႔အတူ ေကာင္းတလွည့္ဆိုုးတလွည့္ ေလာကဓံအေျပာင္းအလဲေတြကိုု ခါးစည္းခံခဲ့ရတဲ့ ရဲေဖာ္ရဲဖက္ေကာင္းတစ္ဦးလည္း ျဖစ္တယ္။ ႏိုုင္ငံေရးစနစ္အေျပာင္းအလဲေတြ၊ ေခတ္အဆက္ဆက္အုုပ္ခ်ဳပ္သူေပါင္းစံုုတိုု႕ရဲ႕ ဆိုုးေမြေပါင္းစံုုကိုု မႏၱေလးညေစ်းဟာ ျမိဳ႕လူထုုနဲ႔႔အတူ ခံခဲ့ၾကရတယ္။
သူျဖတ္သန္းလာခဲ့ရတဲ့ ခရီးလမ္းၾကီးတေလွ်ာက္ဟာ ရွည္လ်ားခက္ထန္လြန္းလိုု႕ မႏၱေလးညေစ်းတန္းၾကီးဟာ အခုုခ်ိန္မွာေတာ့ အင္အားေတြမရွိသေလာက္နည္းေနျပီ။ ဆက္လက္ရပ္တည္ဖိုု႕လည္း ေတာ္ေတာ္ခက္ခဲတဲ့ အေနအထားကိုု ေရာက္ေနျပီ။ အသက္ရွင္ရပ္တည္ဖိုု႕ကိုုပဲ ပင္ပင္ပန္းပန္း ၾကိဳးစားအားထုုတ္ေနရတယ္။ ျမင္သာေအာင္ေျပာရရင္ေတာ့ ေသခါနီး အသက္ငင္ေနသလိုု ျဖစ္ေနပါျပီ။
အဲ့ဒီလိုုေအးစက္စက္နဲ႔ အသက္ငင္ေနတဲ့ ညေစ်းတန္းၾကီးကိုု မႏၱေလးေစ်းခ်ိဳနာရီစင္ၾကီးရဲ႕ ေတာင္ဘက္မွာ သြားေရာက္ေလ့လာႏိုုင္ပါတယ္။ အရင္က နာရီစင္ၾကီးကိုု ဗဟိုုျပဳျပီး ေလးဘက္ေလးတန္ ရွည္လ်ားခဲ့တဲ့ ေစ်းတန္းၾကီးေတြနဲ႔ ၾကီးၾကီးက်ယ္က်ယ္ေပါ့။ ေျခာက္ေပရွစ္ေပ ဆိုုင္ခန္းေလးေတြ ငါးရာေက်ာ္အထိ ရွိခဲ့တယ္။ အခုုခ်ိန္မွာေတာ့ အဲ့သည္လိုု ဆိုုင္ခန္းေပါင္း တရာ၀န္းက်င္ေလာက္သာ ရွိပါေတာ့တယ္။
ညေစ်းတန္းကိုု ၁၉၅၉ ခုုႏွစ္ေလာက္ အိမ္ေစာင့္အစိုးရလက္ထက္မွာ စတင္ဖြင့္လွစ္ခဲ့တာျဖစ္တယ္။ ႏိုုင္ငံေရးစနစ္ အေျပာင္းအလဲၾကားမွာ မႏၱေလးၿမိဳ႕ခံေတြဟာ သူတိုု႕ရဲ႔လိုုအပ္ခ်က္ေတြအတြက္ ညေစ်းတန္းတစ္ခုုကိုု ကိုုယ္တိုုင္ေမြးဖြားခဲ့ၾကတာျဖစ္တယ္။ စဖြင့္ကာစကေတာ့ မႏၱေလးထိုုးမုုန္႕ဆိုုင္ေလးေတြ၊ ဖာလူဒါအေအးဆိုုင္ေလးေတြ၊ တရုုတ္ေခါက္ဆြဲဆိုုင္ေလးေတြေလာက္ေပါ့။ ေနာက္ပိုုင္းမွ ေအာက္အရပ္ ေမာ္လျမိဳင္၊ ရွမ္းျပည္ ေတာင္ၾကီး က်ိဳင္းတံုုေတြဘက္က ယိုုးဒယားပစၥည္းေတြ၊ ဗန္းေမာ္ ကသာဘက္က တရုုတ္ပစၥည္းေတြ၊ ကေလး တမူးဘက္က အိႏၵိယပစၥည္းေတြ အားလံုုးဟာ မႏၱေလးညေစ်းတန္းမွာ ဆံုုရပ္အျဖစ္ေရာက္ရွိၾကျပီး လိုုခ်င္တာအကုုန္ အလြယ္တကူျမင္ႏိုုင္၊ ၀ယ္ႏိုု္င္တဲ့ ေမွာင္ခိုုညေစ်းတန္းၾကီးလိုု ျဖစ္ခဲ့တာပါ။
မႏၱေလးညေစ်းတန္းရဲ႔ ခ်စ္စရာအေကာင္းဆံုုးအခ်က္တစ္ခ်က္ကေတာ့ လူမ်ိဳးဘာသာမခြဲျခားပဲ အတူတကြေရာင္း၀ယ္ေဖာက္ကားျပဳၾကတာပါပဲ။ ဗမာေရာ၊တရုုတ္ေရာ၊အစၥလာမ္၊ဟိႏၵဴေတြေရာ အစံုုေရာင္းၾက၊ ၀ယ္ၾကေဖာက္ကားခဲ့ၾကတာ။
ညေစ်းတန္းရဲ႕ ေနာက္ထပ္ခ်စ္စရာေကာင္းတဲ့ တခ်က္ကေတာ့ အျမည္းေတြအမ်ားၾကီးေကြ်းတဲ့ ထိုုးမုုန္႔ဆိုုင္တန္းေတြနဲ႔ စာအုုပ္ေတြအမ်ားၾကီးကိုု ဖတ္ရင္းျမည္းရင္းေရြးႏိုုင္တဲ့ စာအုုပ္ေဟာင္း ဆိုုင္တန္းေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ညေစ်းတန္းၾကီး အေအာင္ျမင္ဆံုုးအခ်ိန္ေတြျဖစ္တဲ့ ၁၉၈၀ ခု ၀န္းက်င္တ၀ိုုက္တုုန္းက ေစ်းတန္းတေလွ်ာက္ အရမ္းစည္ကားျပီး ၾကက္ပ်ံမက် တိုုးမေပါက္ေအာင္ ရွိခဲ့တယ္။ ညေစ်းတန္းမွာ အသစ္အဆန္း ဘာပစၥည္းေပၚလဲဆိုုတာကိုုပဲ တေန႔တေန႔ အထူးတဆန္းလုုပ္ေနၾကရတယ္။ နားၾကပ္တံလိုု တိုုလီထြာလီကအစ နာရီ၊ မ်က္မွန္၊ အထည္မ်ိဳးစံုုအထိ အားလံုုးကိုု တေနရာတည္းမွာ ရႏိုုင္တာကိုုး။
အဲ့ဒီအခ်ိန္ေတြတုုန္းက လူေတြအတြက္ ေဖ်ာ္ေျဖေရးက႑ေတြကလည္း နည္းပါးေသးတယ္။ ညအခ်ိန္ လည္ပတ္၊ အပန္းေျဖဖိုု႕ဆိုု ညေစ်းတန္းတခုုသာ မယ္မယ္ရရ ရွိတယ္။ အထူးသျဖင့္ ရာသီဥတုုပူလြန္းတဲ့ ညေတြ၊ အခါၾကီးရက္ၾကီး ရံုုးပိတ္ရက္ၾကီးေတြနဲ႔ ရုုပ္ရွင္ရံုုေတြမွာ ဇာတ္လမ္းေကာင္းရင္ အဲ့ဒီည ညေစ်းတန္းဟာ ပိုုလို႕ေတာင္ စည္ကားတတ္ေသးတယ္။
၁၉၆၄ ခုုႏွစ္ ေလာက္ကေန ၁၉၈၈ ကာလေလာက္ေတြဟာ မႏၱေလးညေစ်းတန္းရဲ႕ ေခတ္အေကာင္းဆံုုး အခ်ိန္ေတြေပါ့။ အဲ့ဒီအခ်ိန္မွာ ျမန္မာ့ႏိုုင္ငံေရးစနစ္က တံခါးပိတ္၀ါဒကိုု က်င့္သံုုးတာေနတာဆိုုေတာ့ ႏိုုင္ငံျခားက ပစၥည္း၀ယ္ဖိုု႕ မေျပာနဲ႔ ၊ ျမင္ခြင့္ရဖိုု႕ကိုုက မနည္းေလ။
ညေစ်းတန္းလာသူေတြဟာ မ်ားေသာအားျဖင့္ အေအးေသာက္တယ္။ မုုန္႕စားတယ္။ စာအုုပ္အေဟာင္းတန္းမွာ စာအုုပ္ေတြ အျမည္းဖတ္ရင္း ၀ယ္ၾကတယ္။ ပစၥည္း အသစ္အဆန္းေတြ ဘာေတြေပၚလဲလိုု႕ လာေလ့လာ ၾကည့္ၾကတယ္။ အခုုေခတ္အေခၚအရဆိုုရင္ေတာ့ ၀င္းဒိုုးေရွာ့ပင္းေပါ့။ အဲ့ဒီအခ်ိန္တုုန္းက လမ္းၾကပ္မွာစိုုးလိုု႕ ညေစ်းတန္းကိုု ယာဥ္ထိန္းရဲအေစာင့္ေရွာက္နဲ႔ေတာင္ ထားခဲ့ရတယ္။
ေအာင္ျမင္မႈ ထိပ္ဆံုုးေရာက္ျပီးခ်ိန္မွာေတာ့ ျပန္ဆင္းေပးရတဲ့ ေလာကဓမၼတာလိုုပါပဲ။ ညေစ်းတန္းဟာလည္း ေနာက္ပိုုင္းမွာ အရွိန္အ၀ါ တျဖည္းျဖည္း ေလ်ာ့က်လာတယ္။
၁၉၈၁ ခုုႏွစ္မွာ မႏၱေလးျမိဳ႕က နာမည္ေက်ာ္ဆိုုင္းတန္း မီးေလာင္ကြ်မ္းမႈမွာ ညေစ်းတန္းဟာ ဓားစားခံျဖစ္ခဲ့ရတယ္။ ညေစ်းတန္းရွိတဲ့အတြက္ မီးသတ္ကားေတြ လမ္းပိတ္တယ္ဆိုုျပီး ညေစ်းတန္းကိုု တရုုတ္တန္းေနရာ (ယခင္တရုုတ္တန္းအေဟာင္း) ကိုု ေရႊ႔ေျပာင္းပစ္ခဲ့တယ္။ အဲ့ဒီကေနမွတဆင့္ ၁၉၉၀ ခုုႏွစ္မွာ မူလညေစ်းတန္းေနရာကိုု ထပ္မံေျပာင္းေရႊ႔ခဲ့တယ္။ ေနရာအေျပာင္းအလဲမ်ားမႈေတြေၾကာင့္ မူလ ညေစ်းတန္းေနရာျပန္ေရာက္တဲ့အခ်ိန္မွာ စည္ကားမႈဟာ အရင္ကထက္ ထက္၀က္မက သိသိသာသာ ေလ်ာ့က်သြားခဲ့တယ္။
ညေစ်းတန္းရဲ႕က်ဆံုုးမႈဟာ အဲ့ဒီလိုု ေနရာအေျပာင္းအေရႊ႔ေတြနဲ႔လည္း သက္ဆိုုင္သလိုု ၁၉၈၈ ၀န္းက်င္မွာ ေျပာင္းလဲခဲ့တဲ့ ျမန္မာႏိုုင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲနဲ႔လည္း နီးစပ္စြာ ဆက္စက္ပတ္သက္ေနတယ္။ ၁၉၈၈ခုုႏွစ္မွာ စစ္အစိုုးရ အာဏာသိမ္းျပီးေနာက္ပိုုင္း ေစ်းကြက္စီးပြားေရးစနစ္ကိုု က်င့္သံုုးခဲ့တဲ့အတြက္ ယခင္ကေမွာင္ခိုုသြင္းခဲ့ရတဲ့ ပစၥည္းေတြ အိမ္နီးခ်င္းႏိုုင္ငံေတြထဲက ေဖာေဖာသီသီ၀င္လာတယ္။ အဲ့ဒီအခ်က္ဟာ ညေစ်းတန္း စတင္ေမွးမွိန္ခဲ့ရတဲ့အဓိက အခ်က္တခ်က္ ျဖစ္ခဲ့တယ္။
မူရင္း ညေစ်းတန္းေနရာကိုု ျပန္ျပီး မ်က္စိလည္ေရာက္လာရတဲ့ ညေစ်းတန္းဟာ မူလညေစ်းတန္းၾကီးနဲ႔ ပံုုစံေတာ္ေတာ္ကြာျခားသြားခဲ့တယ္။ အရင္ကလိုု ေႏြးေႏြးေထြးေထြး စည္စည္ကားကားမရွိေတာ့ပဲ ေအးစက္စက္ျဖစ္သြားတယ္။
အခုုအခ်ိန္မွာေတာ့ မႏၱေလးညေစ်းတန္းဆိုုတာဟာ ေစ်းတန္းနဲ႔မတူေတာ့ဘဲ ဆိုုင္ကယ္ေတြက တေ၀ါေ၀ါ ျဖတ္သန္းသြားလာေနၾကတယ္။ ေစ်းဆိုုင္ေတြကလည္း သာမာန္ရပ္ကြက္ထဲမွာတင္ ၀ယ္လိုု႔ရေနတဲ့ ပစၥည္းေတြကိုုပဲ ေရာင္းေနၾကတယ္။
ေစ်းေရာင္းသူ အမ်ားစုုက ေရွ႔မွီေနာက္မီွ လူၾကီးပိုုင္းေတြမ်ားတယ္။ ေစ်း၀ယ္လာမယ့္သူေတြကိုု ေစာင့္ေမွ်ာ္ေနၾကတယ္။ တခ်ိဳ႕ေစ်းသည္ေတြက ဖုုန္းထဲကဂိမ္းေတြ ေဆာ့ေနၾကတယ္။ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ အိပ္ငိုုက္ေနသလိုုပဲ တက္တက္ၾကြၾကြ မရွိလွဘူး။ အေသခ်ာဆံုုးကေတာ့ ေစ်းသည္ေတြမ်က္ႏွာမွာ စိတ္ခ်မ္းသာ ေပ်ာ္ရႊင္မွဳမ်ဳိး လံုုး၀မရွိၾကေတာ့တာပါပဲ။ သူတိုု႕ထဲက တခ်ိဳ႕ဟာ ညေစ်းတန္းမွာေရာင္းရတဲ့ ၀င္ေငြနဲ႔ပဲ ရပ္တည္ၾကသူေတြရွိသလိုု တခ်ိဳ႕ကလည္း ညေစ်းစဖြင့္ကတည္းက မ်ိုုးရိုုးစဥ္ဆက္ ဆိုုင္ဖြင့္လာခဲ့တာေၾကာင့္ ယခင္ကအတိုုင္းပဲ ဆက္လက္လုုပ္ကိုုင္ေနၾကတယ္။
စည္ပင္သာယာ ေစ်းေကာက္၀န္ထမ္းကလည္း ညေစ်းတန္းက ဆိုုင္ေပါက္ေစ့ကိုု လိုုက္ျပီး ေစ်းေကာက္ေကာက္ေနတယ္။ စည္ပင္သာယာက ေစ်းဆိုင္ေတြကို ပိုက္ဆံေကာက္ေနတယ္ ဆိုေပမယ့္ တကယ့္ကို ေကာက္ရံုပါပဲ။ စည္ပင္သာယာအေနနဲ႔ ညေစ်းႀကီး ျပန္လည္စည္ကားလာဖို႔၊ စနစ္တက်ရွိလာဖို႔၊ အေထာက္အပံ့အကူအညီေတြ ေပးတာ မရွိသေလာက္ နည္းပါးပါတယ္။
ျမန္မာႏိုုင္ငံကိုု လာေရာက္လည္ပတ္ၾကတဲ့ ႏိုုင္ငံျခားသားေတြအေနနဲ႔ မႏၱေလးျမိဳ႕က ညေစ်းတန္းကိုု ၀င္ေရာက္ေလ့လာၾကဖိုု႕ ႏိုုင္ငံျခားခရီးသြားလုုပ္ငန္းေတြက အၾကံျပဳခ်က္ေတြ ထည့္ေပးရတဲ့အထိ မႏၱေလး ညေစ်းတန္းရဲ႔ အမည္ဟာ တခ်ိန္က အင္မတန္မွ ေက်ာ္ၾကားခဲ့တယ္။
ရွားပါးခဲ့တဲ့ ကာလေတြက လူေတြရဲ႕လိုုအပ္ခ်က္ေတြအရ ေပၚထြက္လာခဲ့ရတဲ့ ညေစ်းတန္းကိုု ဒီေန႔အခ်ိန္မွာ ေမွ်ာ္မွန္းလြမ္းဆြတ္ေနသူေတြကေတာ့ မရွိပါဘူး။ စနစ္ဆိုုးကိုု ျပန္ျပီး မၾကံဳေတြ႕ခ်င္ၾကေတာ့တာပါ။
ဒါေပမယ့္ အဲ့ဒီစနစ္ဆိုုးေတြနဲ႔အတူ လက္တြဲျဖတ္သန္းခဲ့ဖူးတဲ့ မႏၱေလး ညေစ်းတန္းၾကီးအေၾကာင္းကိုုေတာ့ ေနာင္လာေနာက္သားေတြကို ုျပန္ေျပာျပႏိုုင္ဖိုု႕ ဆက္လက္ရွင္သန္ေနေစခ်င္ေသးတဲ့ စိတ္ေတြကေတာ့ မႏၱေလးျမိဳ႕ခံတိုုင္းမွာ ရွိေနတာ အေသအခ်ာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြရဲ့ ျပန္လည္ႏိုးထလာတဲ့ ျမိဳ႕ေဟာင္းေတြက ညေစ်းေတြလို မႏၲေလး ညေစ်းလည္း အခြင့္အလမ္းေတြကို ဆုတ္ကိုင္ဖို႕ ခြန္အားေတြ၊ ဖန္တီးႏိုင္စြမ္းေတြလည္း ရွိေနေစခ်င္ပါတယ္။
The post မႏၱေလး ညေစ်း ေကာက္ေၾကာင္း appeared first on ဧရာ၀တီ.