ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ အရင္က စေကာ့ေစ်း(Scott Market)ကို ေျပာင္းလဲ ေခၚေ၀ၚထားတဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းေစ်းႏွင့္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းလမ္း (ဓာတ္ပုံ – ကိုစုိး / ဧရာ၀တီ)
ႏုိင္ငံတကာမွာ လမ္းအမည္၊ ၿမိဳ႕အမည္ ေပးၾကတဲ့အခါ လူအမည္ေတြ ေပးၾကတာမွာ မ်ားေသာအားျဖင့္ အသိအမွတ္ျပဳ ထုိက္ သူ၊ ဂုဏ္ယူ ထိုက္သူေတြရဲ႕ အမည္ေတြကို အမွတ္တရ ဂုဏ္ျပဳတဲ့သေဘာနဲ႔ အမည္ေပး ေခၚဆိုၾကတာလို႔ သိရပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာေတာ့ ၿဗိတိသွ် ကုိလုိနီလက္ေအာက္ကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ က်ေရာက္ခဲ့ရတဲ့ အတြက္ တခ်ဳိ႕ေသာ လမ္း၊ အေဆာက္ အအုံ စတာေတြဟာ အုပ္စုိးသူ အဂၤလိပ္လူမ်ဳိး တခ်ဳိ႕ရဲ႕ အမည္ေတြျဖစ္ေနတာကုိ ေတြ႔ရပါတယ္။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာဆုိရင္လည္း လူေတြ အလြယ္တကူ မွတ္သားေခၚယူခဲ့ၾကတဲ့ အမည္နာမေတြျဖစ္တဲ့ ဘားလမ္း၊ ခရစၥလမ္း၊ ေဂၚဒြင္၊ ဟယ္လ္ပင္၊ လြစၥလမ္း စတဲ့ လမ္းအမည္ေတြဟာ အထင္အရွားပါ။
ဒါေပမယ့္ ႏုိင္ငံေတာ္ ၿငိမ္၀ပ္ပိျပားမႈ တည္ေဆာက္ေရး အဖြဲ႕(န၀တ) စစ္အစုိးရ လက္ထက္မွာေတာ့ ကိုလုိနီ အေငြ႔အသက္ ပါေနတယ္ဆုိတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္ေတြနဲ႔ အမိန္႔အမွတ္ ၁၅/၈၉ ထုတ္ျပန္ကာ ႏုိင္ငံ အမည္၊ ၿမိဳ႕အမည္၊ လမ္း အမည္ေတြကုိ ျမန္မာမႈျပဳ ေျပာင္းလဲ ခဲ့ပါတယ္။
ဘားလမ္းကို မဟာဗႏၶဳလ ပန္းၿခံလမ္း၊ ခရစၥလမ္းကို ဗုိလ္ျမတ္ထြန္းလမ္း၊ ေဂါဒြင္လမ္းကို လမ္းမေတာ္လမ္း၊ ဟယ္လ္ပင္ လမ္း ကို ျပည္ေထာင္စု ရိပ္သာလမ္း၊ လြစၥလမ္းကို ဆိပ္ကမ္းသာလမ္း၊ ကုကၠိဳင္းလမ္းကို ကမာၻေအး ဘုရားလမ္း၊ ေယာ့ခ္ လမ္း ကို ေယာမင္းႀကီးလမ္း၊ အရင္က စေကာ့ေစ်း(Scott Market) ကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းေစ်း စသျဖင့္ ဗမာနာမည္ေတြ ေျပာင္းလဲ သတ္မွတ္ခဲ့ပါတယ္။
ဒါတင္သာမက Rangooကေန Yangon၊ Burma ကေန Myanmar အျဖစ္လည္း ေျပာင္းလဲခဲ့ပါတယ္။ ဒီလုိေျပာင္းလဲ ခဲ့ေပ မယ့္ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ရန္ကုန္ေလဆိပ္ သေကၤတကို ယခုအထိ ႏုိင္ငံတကာက(RGN) အျဖစ္ လက္ခံသတ္မွတ္ထားသလုိ၊ Burma နဲ႔ Myanmar ကိစၥဟာ အျငင္းပြားဖြယ္ရာ အေျခအေနမွာပဲ ရွိပါေသးတယ္။
ေနာက္ဆုံး ဧရာ၀တီျမစ္ အမည္ကိုေတာင္မွ အဂၤလိပ္လို ေရးသားရာမွာ အရင္က Irrawaddy ကေန Ayeyarwady ဆုိၿပီး ေျပာင္းလဲ သတ္မွတ္ခဲ့ပါတယ္။
စစ္အစုိးရဟာ ကုိလုိနီေခတ္က နာမည္ေတြကုိသာ ေျပာင္းလဲပစ္ခဲ့တာမဟုတ္ဘဲ ကိုလုိနီ အေငြ႔အသက္ လံုး၀ မပါတဲ့ တုိင္းရင္း သား ဘာသာစကား၊ ယဥ္ေက်းမႈ သေကၤတေတြနဲ႔ သမုိင္း၀င္ အမည္ နာမေတြကိုလည္း ဗမာမႈျပဳ ေျပာင္းလဲပစ္ခဲ့တာေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေတြ႔ရပါတယ္။
အဲဒီအထဲမွာ မြန္ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္၊ စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈ အထိမ္းအမွတ္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကုိလည္း ေျပာင္းလဲ ပစ္ခဲ့ပါတယ္။
ေက်ာက္တန္း ေရလယ္ဘုရားဆုိရင္ က်ိဳက္ေမွာ္၀န္း ဆုိတဲ့ အမည္နာမကေန ေရႊေမွာ္၀န္းလို႔ န၀တ အတြင္းေရးမႉး ၁ ဦးခင္ညႊန္႔ လက္ထက္က ေျပာင္းလဲပစ္ခဲ့တာလည္း အပါအ၀င္ျဖစ္ပါတယ္။
က်ိဳက္ဆုိတာ မြန္ဘာသာစကားအရ ဘုရားလို႔ အဓိပၸာယ္ရၿပီး တခ်ိန္က မြန္ဘုရင္ေတြ တည္ထား ကိုးကြယ္ခဲ့တဲ့ မြန္ဘုရားေတြရဲ႕ အမည္နာမေတြကို ပယ္ဖ်က္ၿပီး က်ိဳက္ဆုိတဲ့ စကားရပ္အစား ေရႊ ဆုိတဲ့ စကားရပ္ေတြ ထည့္ၿပီး ဗမာမႈျပဳလုိက္တာေတြမွာ အဓိပၸာယ္မရွိေတာ့ဘူးလုိ႔ မြန္စာေပ ပညာရွင္ေတြက ေျပာျပၾကပါတယ္။
မြန္တုိင္းရင္းသားေတြအေနနဲ႔ ကာလ ေရြ႕လ်ားလုိ႔ အေခၚအေ၀ၚေျပာင္းသြားတာမ်ိဳးကို လက္ခံႏိုင္ေပမယ့္ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိ မြန္ ယဥ္ေက်းမႈေတြကို ဖယ္ရွားပစ္တာကိုေတာ့ အေတာ္ စိတ္ထိခိုက္ၾကတယ္လို႔ သိရတယ္။
ဒါ့အျပင္ တခ်ိန္က ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕အ၀င္ မြန္တုိင္းရင္းသားေတြရဲ႕ အထိမ္းအမွတ္ သေကၤတ ဟသၤာ႐ုပ္ကုိ ဖယ္ရွားၿပီး ဆြမ္း အုပ္ နဲ႔ အစားထုိးျခင္း၊ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕မွာရွိခဲ့တဲ့ မြန္ယဥ္ေက်းမႈ ျပတုိက္ဆိုတာကို ယဥ္ေက်းမႈ ၀န္ႀကီး႒ာန၊ ေရွးေဟာင္း သုေတ သန အမ်ိဳးသား ျပတုိက္ႏွင့္ စာၾကည့္တုိက္ ဆုိၿပီး မြန္ ဆုိတဲ့ တုိင္းရင္းသား အမည္နာမကိုပါ ဖယ္ရွားပစ္ျခင္းတုိ႔ကိုလည္း ျပဳလုပ္ ခဲ့ပါတယ္။
အလားတူ ရခုိင္ၿမိဳ႕ရြာ အေခၚအေ၀ၚေတြဘက္ကုိ ၾကည့္ရင္လည္း Arakanကေန Rakhineလုိ႔ေျပာင္းခဲ့ရသလုိ၊ ေျမာက္ဦး (Mrauk Oo)ကေန Mrauk U လုိ႔ ေျပာင္းခဲ့ရပါတယ္။
အလားတူ စစ္ေတြကို ျမန္မာအစုိးရက Sittwe လို႔ ေရးၿပီး ရခုိင္မ်ားကမူ Site Twe ဟုလည္းေကာင္း၊ ရခုိင္မ်ားက ရမ္းၿဗဲ ၿမိဳ႕ကို Ram Brye ဟု ဆုိေပမယ့္ ျမန္မာအစုိးရကRamree ဟုလည္းေကာင္း၊ ရခုိင္ Araken National Party ကို Rakhine National Party ဟုလည္းေကာင္း ေျပာင္းလဲ ေရးသားမႈေတြ ျပဳလုပ္ပါတယ္။
ရခိုင္တုိင္းရင္းသားတုိ႔အတြက္ အလြန္အေရးႀကီးတဲ့ အခန္းက႑ကေတာ့ ရခိုင္ဘုရင္ အဆက္ဆက္ လက္ထက္မွာ ၀တီ ၇ ရပ္ ရွိခဲ့ေပမယ့္ ျမန္မာ စစ္အစုိးရ လက္ထက္က ၀တီ ၄ ရပ္လို႔ တရား၀င္ ေျပာင္းပစ္လိုက္ပါတယ္။ အဲဒီအျပင္ ရခုိင္ အေခၚအေ၀ၚေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို အစုိးရက ဗမာမႈ ျပဳခဲ့ပါေသးတယ္။
ရွမ္းတုိင္းရင္းသားေတြကလည္း သူတုိ႔ရဲ႕ အမည္ေျပာင္းခံလုိက္ရတဲ့ ၿမိဳ႕ရြာေတြ ဖ်က္ဆီး ခံခဲ့ရတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈေတြ အေၾကာင္း ကုိ ေရးသားထားတဲ့ “တားျမစ္ထားေသာ ျမင္ကြင္းမ်ား” လို႔ အမည္ရတဲ့ စာအုပ္ကို ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ခန္႔က ထုတ္ေ၀ခဲ့ဖူးပါတယ္။
အဲဒီစာအုပ္ထဲမွာ ရွမ္းဘာသာနဲ႔ စပါးပင္ေပါမ်ားတဲ့ ေတာင္ၾကားလို႔ အမည္ရတဲ့ “ေယာင္ေဟြ” ကို ျမန္မာဘာသာ နဲ႔ ေရႊေရာင္ ေညာင္ပင္လို႔ အဓိပၸာယ္ရတဲ့ “ေညာင္ေရႊ” ၊ ရွမ္းစာေပအရ ၿမိဳ႕ အဓိပၸာယ္ရတဲ့ “မုန္း” ကိုလည္း (ဗမာ စကားမွာ ဗံုး လို႔ အဓိပၸာယ္ ေကာက္ယူႏိုင္တဲ့) “မိုင္း” လို႔ ေျပာင္းလဲပစ္ခဲ့တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္လည္း စစ္အစုိးရက သူတုိ႔ဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ မွီတင္းေနထုိင္ၾကတဲ့ တုိင္းရင္းသားမ်ားစြာ ရွိတဲ့အနက္ လူမ်ားစု ဗမာ တုိင္းရင္းသားကုိ ကိုယ္စားျပဳသေယာင္နဲ႔ ဗမာမႈ ျပဳတဲ့ Burmanization လုပ္ေဆာင္ခဲ့မႈေတြေၾကာင့္ အရင္ စစ္အစုိးရေတြဟာ ဗမာ လူမ်ိဳးႀကီး၀ါဒကို တည္ေဆာက္ေနတာျဖစ္တယ္လို႔ တုိင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြ က စြပ္စြဲေျပာဆိုေနခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။
မည္သုိ႔ပင္ဆုိေစ တုိင္းရင္းသားမ်ားစြာ စုေ၀းေနထုိင္တဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ သမုိင္းမွန္တန္ဘုိးေတြကိုလည္း ထိန္းသိမ္းသင့္ သလုိ တုိင္းရင္းသားေတြရဲ႕ မူလ ႐ုိးရာ ဘာသာစကား၊ ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္ေတြကို အမွန္တကယ္ေလးစားလုိက္နာဖုိ႔၊ သမိုင္း တန္ဖိုးေတြကို ေလးစားလိုက္နာဖို႔ အတြက္ ျမန္မာ အစိုးရ အပါအ၀င္ ျမန္မာ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းနဲ႔ ႏုိင္ငံသားတုိင္းမွာ တာ၀န္ရွိတယ္ လုိ႔ ဆုိရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ။
The post အမည္နာမမ်ားနဲ႔ သမိုင္းတန္ဖိုး appeared first on ဧရာ၀တီ.