တရုတ်ပြည်က ဂုဏ်ပြုခံရတဲ့ သမ္မတရဲ့ဖခင်(သို့) စာဆိုကြီး မင်းသုဝဏ်

“သူ့ခေါင်းမှာတဲ့ သပြေညို၊ ငါ့ခေါင်းမှာတဲ့ သပြေညို တို့ပြေမှာ တို့မေကမ်းပါတဲ့” အစရှိတဲ့ ကဗျာလေးကို ငယ်စဉ်တောင် ကျေးကစလို့ အခုထိ မှတ်မိရွတ်ဆိုနိုင်အောင် ရေးဖွဲ့ခဲ့သူကတော့ မြန်မာ့စာဆိုကြီး ဆရာမင်းသုဝဏ်ပဲဖြစ်ပါတယ်။

ကဗျာစာပေ၊ ကလေး ကဗျာ၊ ဘာသာပြန်ဝတ္ထု၊ ပြဇာတ်၊ ပင်ကိုယ်ရေး ဝတ္ထုအစရှိသဖြင့်ရေးဖွဲ့နိုင်ခဲ့တဲ့ မြန်မာစာဆိုကြီးတဦး လည်း ဖြစ်ပြီး ဘကြီးအောင်ညာတယ်ပြဇာတ်မှာ အထူးထင်ရှားပြီး ထိုခေါင်းစဉ်ဖြင့်ပင် သီချင်းပေါ်ပေါက်ဖူးပါတယ်။

စာပေညီနောင်လို့ ဂုဏ်ပြုဆိုနိုင်လောက်အောင် မင်းသုဝဏ်၊ ဇော်ဂျီဆိုတဲ့ကလောင်နှစ်ခုဟာ ခေတ်စမ်းစာပေလောကမှာ အထူးထင်ရှားခဲ့ပါတယ်။

ထိုကဲ့သို့ စာဆိုကြီး မင်းသုဝဏ်အပေါ် အာဏာရှင် ဦးနေဝင်းလက်ထက်တုန်းက မကျက်တကျက်ပေါင်မုန့်ဆိုပြီး ဝေဖန်၊ရန် ငြိုးအထားခံရပြီး ၁၉၉၀ နောက်ပိုင်းမှာလည်း အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်မှာ ပါဝင်အားပေးကူညီခဲ့မှုများကြောင့် စိစစ် ရေးကနေ ဆရာရဲ့စာမူများအပြင် ကလောင်အမည်ကိုပင် ငွေမင်သုတ်ခံခဲ့ရပါတယ်။

စစ်အာဏာရှင်တို့ မျက်မုန်းကျိုး အငြိုးကြီးစွာ နှိပ်ကွပ်ခဲ့သော အမျိုးသားစာဆိုကြီးမင်းသုဝဏ်ရဲ့ဒုတိယသား ဦးထင်ကျော် (ကလောင်အမည်- ဒလဘန်း)ပင် လူထုရဲ့ရွေးချယ်တင်မြှောက်မှုနဲ့ ခု သမ္မတဖြစ်နေပြီ ဖြစ်ပါတယ်။

သမ္မတရဲ့ဖခင် စာဆိုကြီးမင်းသုဝဏ် (၁၉၀၉-၂၀၀၄)ဟာ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် မြန်မာစာ ဝိဇ္ဖာဂုဏ်ထူးတန်းနဲ့မဟာဝိဇ္ဖာ ဂုဏ် ထူးတန်းကို ထူးချွန်စွာ အောင်မြင်ခဲ့ပြီး အင်္ဂလန်အောက်စဖို့ တက္ကသိုလ်၊ စိန့်ကတ်သရင်းကျောင်းမှာ သက္ကဋ၊ ပါဠိ၊ တိ ဗက်၊ အထွေထွေဘာသာရပ်များကို သင်ယူခဲ့ပြီး လန်ဒန်တက္ကသိုလ်၊ အမေရိကန်နိုင်ငံ ယေးတက္ကသိုလ်တို့မှာ ပညာသင်ယူခဲ့ပါ တယ်။

ထို့အပြင် တက္ကသိုလ် စာအုပ်ထုတ်ဝေဖြန့်ချိရေးကော်မတီ ဥက္ကဌ၊ မြန်မာနိုင်ငံ သုတေသနအသင်း ဥက္ကဌ၊ မြန်မာနိုင်ငံ သ မိုင်းကော်မရှင်အဖွဲ့ဝင်၊ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် မြန်မာစာဌာန ပါမောက္ခ၊ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ဘာသာပြန်နှင့် စာအုပ်ထုတ်ေ၀ ရေးဌာနမှူးနှင့် စာတည်းမှူး၊ ဂျပန်နိုင်ငံ အိုဆာကာနိုင်ငံခြားဘာသာသင် တက္ကသိုလ်ဧည့်ပါမောက္ခစတဲ့ တာဝန်များကို ထမ်းဆောင်ခဲ့ပါတယ်။

ယခုစာအုပ်ကတော့ အိမ်နီးချင်း တရုတ်ပြည်က မြန်မာကဗျာစာဆိုကြီး မင်းသုဝဏ်ကို မြန်မာ-တရုတ် နှစ်ဘာသာဖြင့် ဂုဏ် ပြုထုတ်ဝေလိုက်တာဖြစ်ပါတယ်။ မင်းသုဝဏ်နှင့်တရုတ်ပြည်ရေစက်လို့ ခေါင်းစဉ်တပ်ထားပြီး တရုတ်စာပေနှင့် ပတ်သက် ပြီး ဆရာမင်းသုဝဏ် ဘာသာပြန်ရေးသားခဲ့တဲ့ ကဗျာ၊ ဝတ္ထု၊ ခရီးသွားဆောင်းပါးတွေ ပါဝင်ပါတယ်။

စာအုပ်မှာ အပိုင်း ၅ပိုင်း ပါဝင်ပြီး အခန်း၁မှာ တရုတ်-မြန်မာစာပေလမ်းတစ်သွယ်ကို ဖောက်ပေးခဲ့သည့် စာရေးဆရာကြီး မင်းသုဝဏ်အကြောင်းဆိုပြီး ဆရာရဲ့ဘဝဖြတ်သန်းမှုများကို ထည့်သွင်းထားပါတယ်။

အခန်း၂ မှာတော့ တရုတ်နိုင်ငံနှင့် ရေစက်ဆုံခြင်း(တရုတ်ပြည်တွင် လူထုက ပညာပေးပုံတရပ်)၊ အခန်း၃- လူရွှန်းအား မြန် မာစာဖတ်သူတို့နှင့် မိတ်ဆက်ပေးခြင်း(လူရွှန်း၊ လူရွှန်းနှင့်၎င်း၏စာပေ၊ အဖြစ်အပျက်လေးတစ်ခု၊ လူရွှန်း ထွန်းပြောင်စေခဲ့ သောလမ်းစဉ်)တို့ ပါဝင်ပါတယ်။

အခန်း၄မှာ မင်းသုဝဏ် ဘာသာပြန်ခဲ့သောတရုတ်စာပေလက်ရာများ (ပဲကျွေ့ယိကဗျာနှစ်ပုဒ်၊ မာရှယ်ချန်ယိ၏ မြန်မာပြည် သွားကဗျာများ၊ မြွေဖြူမယ်၊ မလျင်နှင့်ဆေးစုတ်တံ၊ မယ်လိမ္မာ)တို့ကို ဖတ်ရမှာဖြစ်ပြီး အခန်း၅-မင်းသုဝဏ် ပြောသော မြန် မာ့ယဉ်ကျေးမှု(မြန်မာ့ယဉ်ကျေးမှုနှင့် မြန်မာ့ပညာ၊ မြန်မာ့ရိုးရာ လိမ္မာရေးမှု၊ တို့ကျေးရွာ)တို့ကို ဖတ်ရှုရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

တရုတ်နိုင်ငံနှင့်ရေစက်ဆုံခြင်း အပိုင်းမှာတော့ ရှုမဝမဂဇင်း ၁၉၅၈၊ အောက်တိုဘာ၊ အတွဲ၁၂၊ အမှတ်-၁၃၇ မှာ ရေးသား ခဲ့တဲ့ တရုတ်ပြည်တွင် လူထုကို ပညာပေးပုံတရပ် ဆောင်းပါးကို ဖတ်ရှုရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

တတိယပိုင်း လူရွှန်းအား မြန်မာစာဖတ်သူတို့နှင့် မိတ်ဆက်ပေးခြင်းမှာ လူရွှန်းအကြောင်း၊ လူရွှန်းနှင့်၎င်း၏စာပေဆိုပြီး လူ ရွှန်း စာပေဖြတ်သန်းမှုများ၊ လူရွှန်းရဲ့အဖြစ်အပျက်ကလေးတစ်ခု ဝတ္ထုကို ဆရာမင်းသုဝဏ်ဘာသာပြန် လက်ရာကို တွေ့ ရပါတယ်။

ဆက်လက်ပြီး တရုတ်စာရေးဆရာ ဖဲန်ရှုဖဲန်ရေးသားတဲ့ လူရွှန်း ထွန်းပြောင်စေခဲ့သော လမ်းစဉ်ဆိုတဲ့သမိုင်းဆိုင်ရာ ဆောင်းပါးကို ဘာသာပြန်ထားတဲ့လက်ရာ ဖတ်ရှုရမှာဖြစ်ပါတယ်
မင်းသုဝဏ်ဘာသာပြန်ခဲ့သော တရုတ်စာပေများဆိုတဲ့ စတုတ္ထပိုင်းမှာတော့ ၁၉၈၉ခု မေလထုတ် ရှုမဝမဂ္ဂဇင်းမှာ ဆရာ့ ဘာသာပြန် ပုံနှိပ်လက်ရာနဲ့ တရုတ်ကဗျာဆရာ ပဲကျွေ့ယိ(၇၇၂-၈၄၆)ရဲ့ကောက်ရိတ်သမားတွေကို မြင်တော့ ကဗျာ၊ ပျူ တေးသံ ကဗျာ၂ပုဒ်ကို ထည့်သွင်းထားပါတယ်။

နောက်ထပ် တရုတ်ကဗျာဆရာ မာရှယ်ချင်ယိရဲ့မြန်မာပြည်တွင်း မြို့တွေအကြောင်း ဖွဲ့ထားတဲ့ ကန်တော်ကြီး မီးပန်းပွဲ၊ မော်လမြိုင်၊ မန်းနေပြည်၊ ပုဂံပြည်၊ ငပလီကမ်းခြေ၊ အင်းလေးကန်၊ တောင်ကြီးမြို့အစရှိတဲ့ ခရီးသွားကဗျာများကိုလည်း ဆရာမင်းသုဝဏ်ဘာသာပြန်နဲ့ ထည့်သွင်းထားပါတယ်။

တရုတ်ရှေးရိုးရာ ကလေးပုံပြင်ကဏ္ဍမှာတော့ မြွေဖြူမယ်၊ မလျင်နှင့် ဆေးစုတ်တံ၊ မယ်လိမ္မာဆိုတဲ့ တရုတ်ပုံပြင် ၃ ပုဒ်ကို ၁၉၅၆ခု ကလေးဂျာနယ် မေလထုတ်က ဘာသာပြန်ကို ဖတ်ရမှာဖြစ်ပါတယ်။

မင်းသုဝဏ်ပြောသော မြန်မာ့ယဉ်ကျေးမှု ဆိုတဲ့ ပဉ္စမအပိုင်းမှာ ဆရာ့ပင်ကိုယ်ရေးများဖြစ်တဲ့ မြန်မာ့ယဉ်ကျေးမှုနှင့် မြန်မာ့ ပညာ၊ မြန်မာရိုးရာလိမ္မာရေးမှု၊ တို့ကျေးရွာစတဲ့ ယဉ်ကျေးမှုအမွေအနှစ် ဆောင်းပါးများပါဝင်ပါတယ်။

စာအုပ်မှာ ဆရာမင်းသုဝဏ်ရဲ့စာသင်သားတပည့်တဦးဖြစ်ခဲ့ဖူးသူ ပေကျင်းတက္ကသိုလ် အရှေ့တိုင်းပညာမဟာဌာနမှ မြန် မာစာပါမောက္ခ လီမိုး(ကလောင်အမည်- ချစ်ကြည်မိုး)ရေးသားတဲ့ ခေတ်ပြိုင် နာမည်ကျော် စာရေးဆရာကြီး မင်းသုဝဏ် ဆောင်းပါးမှာ ဆရာ့ကဗျာများဖြစ်တဲ့ မောင်တို့ခင်၊ အတာရေ ကဗျာများကိုပါ ထည့်သွင်း ရေးသားထားတာဖတ်ရပါတယ်။

စာဆိုကြီး မင်းသုဝဏ်ရဲ့ပုံတူပန်းချီ၊ မိသားစုဓာတ်ပုံများနဲ့ ခရီးသွားဓာတ်ပုံများကိုလည်း ဝေေ၀ဆာဆာထည့်သွင်းထားပြီး မင်းသုဝဏ် ဘဝနှင့်စာပေရက်စွဲသမိုင်း၊ မြန်မာကျော် ခေတ်စမ်းကဗျာဆရာကြီး မင်းသုဝဏ်၏စာစုစာရင်းဆိုပြီး ဆရာမင်း သုဝဏ် ရေးခဲ့တဲ့ တည်းဖြတ်ခဲ့တဲ့ ကဗျာစာအုပ်များ၊ ကလေးကဗျာစာအုပ်များ၊ ကလေးပုံပြင်၊ ဘာသာပြန် ကဗျာစာအုပ် များ၊ ကဗျာဆိုင်ရာ စာအုပ်များ၊ မြန်မာ့စာပြန်မှုဆိုင်ရာ၊ ခေတ်စမ်းစာပေဆိုင်ရာ၊ ခရီးသွားစာအုပ်၊ ပင်ကိုယ်ရေးဝတ္ထု၊ ဘာ သာပြန် စာအုပ်များ၊ ပါဠိစာပေမှ ဘာသာပြန်များ၊ ပြုစုခဲ့သည့် အဘိဓာန်ကျမ်းများ၊ ပြုစုခဲ့သည့်ကျောင်းသုံး သင်ရိုးစာအုပ် များ၊ တည်းဖြတ်သောစာအုပ်များဆိုပြီး ခုနှစ်သက္ကရာဇ်များနဲ့ ဖော်ပြထားပါတယ်။

အရှေ့တိုင်းပညာမဟာဌာနမှ မြန်မာစာပါမောက္ခ လီမိုး(ကလောင်အမည်- ချစ်ကြည်မိုး)ရေးသားတဲ့ဆောင်းပါးမှာတော့ ဆရာ မင်းသုဝဏ်နဲ့ပတ်သက်ပြီး “ဆရာကြီး၏အနုပညာလက်ရာများကို ကမ္ဘာ့စာဖတ်ပရိသတ်က ဂရုတစိုက် အလေးထား ဖတ်ရှု ခံစားခဲ့သည်မှာ ကြာလှပေပြီ။ ၂၀ ရာစုအစောပိုင်း ၆၀ခုနှစ်အစပိုင်းကပင် ဆရာ၏ နားသမင်္ဂလာဝတ္ထုကို တရုတ်ပြည် ထုတ် ကမ္ဘာ့စာပေမဂ္ဂဇင်းတွင် တရုတ်ဘာသာဖြင့် ပြန်ဆိုထည့်သွင်းဖော်ပြခဲ့ပါသည်။ ၇၀ခုနှစ်ပိုင်းမှာကား ဆရာ့လက်ရာ တော် တော်များများ(ကဗျာ၊စကားပြေ)တို့ကို တရုတ်ဘာသာဖြင့် ထုတ်ဝေသော စာပေါင်းချုပ်အမျိုးမျိုးတွင် ဖော်ပြဖြစ်ခဲ့ပါသည်။ ဆရာကြီး၏အတ္ထုပ္ပတ္တိနှင့် မိတ်ဆက်စာများလည်း အချို့သောမဂ္ဂဇင်းတို့တွင် ဖော်ပြပါရှိခဲ့သည်။ တရုတ်ပြည်တွင် ထုတ်ဝေ သောစွယ်စုံကျမ်း- ကမ္ဘာ့စာပေကြီးတွင်ပင် ဆရာကြီးအကြောင်းကို ဖော်ပြထားပါသည်။ ထို့ကြောင့် မင်းသုဝဏ် ဟူသော နာမည်သည် တရုတ်စာဖတ်မပရိသတ်တို့နှင့် မစိမ်းတော့ဘဲ ရင်းနှီးနေပြီ ဖြစ်ပါသည်။”လို့ ရေးသားထားတာကို ဖတ်ရှုရပါ တယ်။

ထိုသို့ တရုတ်ပြည်သားတို့ ဂုဏ်ယူလေးစားခဲ့ကြတဲ့ မြန်မာစာဆိုကြီး မင်းသုဝဏ်(ယခု နိုင်ငံတော်သမ္မတ ဦးထင်ကျော်ရဲ့ ဖခင်) ဟာ ၂၀၀၄ခုနှစ် သြဂုတ်လ၁၅ရက် နံနက် ၁၁ခွဲမှာ အသက် ၉၅ အရွယ်မှာ ကွယ်လွန်ခဲ့ပါတယ်။

The post တရုတ်ပြည်က ဂုဏ်ပြုခံရတဲ့ သမ္မတရဲ့ဖခင်(သို့) စာဆိုကြီး မင်းသုဝဏ် appeared first on ဧရာဝတီ.