မႏၲေလးၿမိဳ႕ မဟာေလာက မာရဇိန္ ေစတီေတာ္ အတြင္းရွိ ပိဋကတ္ ေက်ာက္စာမ်ား (ဓာတ္ပုံ – နႏၵာဘုန္းျမင့္)
ေမလထဲမွာ မႏၱေလးၿမိဳ႕ဟာ ၁၅၅ ႏွစ္ ျပည့္ေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ မႏၱေလးၿမိဳ႕ႀကီးနဲ႔အတူ ေမြးဖြားခဲ့တဲ့ ဖြားဖက္ေတာ္ ၇ ခုထဲမွာ မဟာေလာက မာရဇိန္ ေစတီေတာ္ရဲ႕ မဟာရံတံတိုင္း သံုးထပ္အတြင္း တည္ထားခဲ့တဲ့ ပိဋကတ္ေတာ္ ေက်ာက္စာေတြသာလွ်င္ ကုလသမဂၢ ပညာေရး၊ သိပံၸႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈအဖြဲ႕ (UNESCO) က ကမၻာ့ေရွးေဟာင္း ေအာက္ေမ့ဖြယ္ အေမြအႏွစ္ (Memory of The World Register) အျဖစ္ စာရင္းသြင္း ခံရပါေသးတယ္။
ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပ ဘုရားဖူးဧည့္သည္မ်ားအေန နဲ႔ မႏၱေလးၿမိဳ႕ကို ေရာက္ၿပီဆိုရင္ မေရာက္မျဖစ္ သြားၾကတဲ့ ေနရာေတြထဲကတခုျဖစ္တဲ့ ကုသိုလ္ေတာ္ ဘုရားလို႔ လူသိမ်ားတဲ့ မဟာေလာက မာရဇိန္ ေစတီေတာ္ အတြင္း က ကမၻာ့အႀကီးဆံုး စာအုပ္ရယ္လို႔ အသိ အမွတ္ျပဳခံထားရတဲ့ ပိဋကတ္ေတာ္ ေက်ာက္စာေပါင္း ၂၇၉ ခ်ပ္ ကိုေတာ့ ဂ႐ုတစိုက္ ထိန္းသိမ္းဖို႔ အတြက္ အလြန္တရာ လိုအပ္ေနပါတယ္။
မင္းတုန္းမင္းႀကီးဟာ ျမတ္စြာဘုရား ႏႈတ္ကပါဌ္ေတာ္ ေတြကို ကမၻာတည္သေရြ႕ မေပ်ာက္မပ်က္ တည္ရွိေနဖို႔ အတြက္ရယ္၊ သာသနာပတဲ့ အခ်ိန္အထိ တည္ရွိေနေစဖို႔အတြက္ရယ္ ေက်ာက္ေပၚမွာ ေရးထိုးခဲ့ျခင္းလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေက်ာက္ေတြဟာ မႏၱေလး ၿမိဳ႕ရဲ႕ အေရွ႕ေျမာက္ဘက္မွာရွိတဲ့ စက်င္ေတာင္မွာ ရွိတဲ့ ေက်ာက္သား ေခ်ာတဲ့ ေက်ာက္ဖ်ာေတြကို ေက်ာက္ျပားေလာင္းၿပီး မႏၱေလးနန္းၿမိဳ႕တြင္း ေရာက္ေအာင္ အဆင့္ဆင့္ သယ္ေဆာင္ၿပီးမွ ေက်ာက္စာ ေပၚမွာ ေရးထိုးထားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေက်ာက္ သား ေပၚမွာ ေရးထိုးထားတာပါ။ အမွားအယြင္း မရွိရေလေအာင္ အႀကိမ္ႀကိမ္ စာတိုက္စစ္ထားျခင္း ျဖစ္ကာ လူအင္အားသာမက ပါဠိ၊ ပိဋကတ္ ကြ်မ္းက်င္ တဲ့ ရဟန္းေတာ္မ်ားစြာကလည္း ကူညီလုပ္ေဆာင္ ထားျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
ဒါ့ေၾကာင့္လည္း ဒီေက်ာက္စာေတြဟာ ကမၻာမွာေတာ့ အမွန္ကန္ဆံုးနဲ႔အခိုင္မာဆံုး ပိဋကတ္ေတာ္ ေတြအျဖစ္ တည္ရွိေနပါတယ္။ မင္းတုန္းမင္းႀကီး ကေတာ့ စက်င္ေက်ာက္သားေဖြးေဖြးေပၚမွာ ေရႊမင္ နဲ႔ ေရးထိုးခဲ့ၿပီး သားေတာ္ သီေပါဘုရင္ကလည္း ေရႊမင္ထပ္ၿပီး ကုသိုလ္ျပဳခဲ့ေသာ္လည္း ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ မင္နက္နဲ႔သာ ထပ္ႏိုင္ပါေတာ့တယ္။ မင္နက္ ထပ္တဲ့အခါမွာလည္း မင္ထပ္တဲ့ သူဟာ မတ္တတ္ရပ္ၿပီး ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ထိုင္ၿပီးေသာ္လည္းေကာင္း၊ ဝမ္းလ်ားေမွာက္ၿပီးေသာ္လည္းေကာင္း မင္ထပ္ရ ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆိုေတာ့ ေက်ာက္စာ ထြင္း ထိုးထားတဲ့ ေက်ာက္စာခ်ပ္ႀကီးမ်ားဟာ အျမင့္ ၅ ေပရွိတဲ့အတြက္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ စက်င္ေက်ာက္သား ေဖြးေဖြးရယ္လို႔ မရွိေတာ့ဘဲ ဖုန္ေတြက ဖံုးလႊမ္းကာ ညိဳညစ္ညစ္ အေရာင္သာ ရွိေတာ့ပါတယ္။
ေလးေထာင့္စပ္စပ္ရွိတဲ့ ေျမ ၁၃ ဧကအတြင္း မွာ စိုက္ထူထားတဲ့ ေက်ာက္စာခ်ပ္ တခ်ပ္စီကို ေလဒဏ္၊ မိုးဒဏ္ခံႏိုင္ရန္အတြက္ ဂူ ဘုရားတခုစီ အတြင္းမွာ ထားရွိပါတယ္။ မင္းတုန္းမင္းႀကီး လက္ထက္တုန္းကေတာ့ ဂူဘုရားတဆူဆီမွာ သံထီးမွာ ေရႊခ်ၿပီး တည္ ထားခဲ့ေပမယ့္ အဂၤလိပ္ေခတ္အတြင္း မွာ အဂၤလိပ္စစ္တပ္ တပ္စြဲရာေနရာျဖစ္ခဲ့ၿပီး အဂၤလိပ္ စစ္သားမ်ားက ဘုရားထီးမွာခ်ထားတဲ့ ေရႊသကၤန္း ေတြကို ခြာခ်၊ ေက်ာက္မ်က္ရတနာေတြကို ျဖဳတ္ယူခဲ့တာေၾကာင့္ ၁၈၉၂ ခုႏွစ္မွာ ေက်ာက္ထီးေတာ္ကို တင္လွဴခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီလို တင္လွဴတဲ့အခါမွာ မင္းတုန္းမင္းႀကီးရဲ႕ ေဆြေတာ္မ်ိဳးေတာ္မ်ား၊ နန္းတြင္း အမႈထမ္းမ်ားနဲ႔ ျပည္သူလူထုတို႔က အင္တိုက္အား တိုက္ လွဴဒါန္းခဲ့ၾကပါတယ္။
နဝတ အစိုးရေခတ္မွာေတာ့ ေက်ာက္ထီး အေပၚမွာ သံထီးကို ေရႊဆိုင္းခ်ကာ ထပ္မံလွဴဒါန္းခဲ့ ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ဂူဘုရားမ်ားကို ထံုးသကၤန္းမ်ား မၾကာခဏ ခ်ျခင္းမ်ားကိုလည္း ျပဳလုပ္ၾကတာေၾကာင့္ ေက်ာက္ထီးတင္စဥ္က လွဴဒါန္းခဲ့ၾကတဲ့ မင္းတုန္းမင္းႀကီးရဲ႕ ေဆြေတာ္မ်ိဳးေတာ္ေတြရဲ႕ အလွဴမွတ္တမ္း မ်ားဟာ ထံုးသကၤန္းမ်ား ေအာက္မွာ ေပ်ာက္ကြယ္ခဲ့ ရကာ နဝတ ေခတ္က သံထီး ကုသိုလ္ရွင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ တခ်ိဳ႕ရဲ႕ ကမၸည္းေမာ္ကြန္းေတြ က ေနရာယူေနတာကိုလည္း ေတြ႕ျမင္ရပါတယ္။
မင္းတုန္းမင္းႀကီးဟာ ေက်ာက္စာမ်ားကို စနစ္တက် အကြာအေဝးတြက္ခ်က္ၿပီး စိုက္ထူခဲ့တာေၾကာင့္ ကုသိုလ္ေတာ္ဘုရား အတြင္း က ေက်ာက္စာ စိုက္ထူထားတဲ့ ဂူေစတီမ်ားဟာ အေဝးကၾကည့္ၾကည့္ အနီးက ၾကည့္ၾကည့္ အလြန္တရာ လွပတင့္တယ္လွပါ တယ္။ အဲဒီလိုလွပတဲ့ ဂူေစတီမ်ားအၾကားမွာ ခေရ ပင္နဲ႔ မယ္ဇယ္ပင္မ်ားကို စိုက္ထူခဲ့တာကေတာ့ မိုးၿဗဲ စစ္ကဲေတာ္ႀကီးျဖစ္ကာ ၁၈၉၂ ခုႏွစ္က ေက်ာက္ထီး တင္လွဴျခင္းနဲ႔အတူ စိုက္ပ်ိဳးခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ခေရပင္မ်ားကိုလည္း ေက်ာက္စာခ်ပ္မ်ားလိုပင္ အကြာအေဝး ညီညီ စနစ္တက် စိုက္ပ်ိဳးခဲ့ကာ ထိုစဥ္ က စိုက္ပ်ိဳးခအျဖစ္ ပိုက္ဆံငါးမူး ေပးရၿပီး ဦးေပၚ ဆိုတဲ့လူကို တလ လခေငြ ၁၀ က်ပ္နဲ႔ စပါး ၁၀ တင္း ေပးၿပီး ၄ – ၅ ႏွစ္ခန္႔ ေရထမ္းကာ ေရေလာင္းခိုင္းခဲ့ပါတယ္။
ႏွစ္ေပါင္း ၁၂၂ ႏွစ္ သက္တမ္းရွိေနၿပီျဖစ္တဲ့ ခေရပင္ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ဘုရားရင္ျပင္ တခုလံုးကို ဖံုးကာလိုက္တဲ့ ကြန္ကရစ္ျပားေတြေၾကာင့္ ေသတဲ့အပင္က ေသ၊ တပိုင္းေျခာက္တဲ့ အပင္က ေျခာက္နဲ႔ ျဖစ္ကုန္ေပမယ့္ စိမ္းလန္းစိုျပည္ေနဆဲ အပင္မ်ားကေတာ့ ဘုရား ဖူးမ်ားအတြက္ အရိပ္အာဝါသကို ေပးႏိုင္စြမ္း ရွိေနပါေသးတယ္။ အရိပ္အာဝါသကို ေပးႏိုင္စြမ္းရွိတဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၁၂၂ ႏွစ္ ရွိၿပီျဖစ္တဲ့ ခေရပင္ႀကီးမ်ားရဲ႕ ပင္စည္ေတြေပၚမွာ ေတာ့ ဘုရားဖူး ဧည့္သည္မ်ား လက္သရမ္းထားတဲ့ အမွတ္တရ ဒဏ္ရာဒဏ္ခ်က္ ေတြ ကလည္း ေခတ္ရဲ႕ ပံုရိပ္ကို ေဖာ္ျပေနသလိုပါပဲ။
ခေရပင္မ်ားရဲ႕ အရြက္ေႂကြမ်ားကို လွည္းက်င္းေနတဲ့ သန္႔ရွင္းေရးအမ်ိဳးသမီးႀကီးရဲ႕ ေျပာျပခ်က္အရ ဘုရား ရင္ျပင္တခုလံုးအတြက္ သန္႔ရွင္းေရးလုပ္သား ေပါင္း ၆ ဦးခန္႔သာရွိေပမယ့္ အနီးအနားမွာရွိတဲ့ ေစ်းသည္တခ်ိဳ႕နဲ႔ ဘုရားဖူးတခ်ိဳ႕က ကုသိုလ္အျဖစ္နဲ႔ သန္႔ရွင္း ေရးျပဳလုပ္ရာမွာ ကူညီၾကတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
သန္႔ရွင္းေရးအတြက္ ကုသိုလ္ယူေနတဲ့ အမ်ိဳးသမီးတဦးကေတာ့ ကြန္ကရစ္ေတြ ခင္းလိုက္ေတာ့ သန္႔ရွင္းသြားတာေတာ့ မွန္တယ္၊ သစ္ရြက္ေႂကြေတြ ကေတာ့ လွည္းရတာပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ သစ္ရြက္ေႂကြေတြကို ပင္စည္နားကို ပံုလို႔မရေတာ့ဘူး။ အရင္ကဆို သူ႔အရြက္ နဲ႔သူ ေျမေဆြး၊ ေျမဩဇာ ျဖစ္သြားတယ္။ အခုေတာ့ ကြန္ကရစ္ေတြေၾကာင့္ အပင္ေတြေသကုန္တာလို႔ ေျပာၾကတာပဲ။ က်မျဖင့္ အရမ္းႏွေျမာတာပဲလို႔ သူ႔ရဲ႕ခံစားခ်က္ကို ဖြင့္ဟခဲ့ပါတယ္။
“ခေရပန္းပြင့္ၿပီဆို သိပ္ေမႊးတာပဲ” လို႔ သန္႔ရွင္း ေရးဝန္ထမ္း အမ်ိဳးသမီးက ဆိုပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ သူက “ခေရပန္း ေကာက္သူေတြကလည္း အမ်ားႀကီးပဲ၊ တခ်ိဳ႕က ေႂကြေနတဲ့ပန္းကို ေကာက္႐ံုတင္မကဘူး သစ္ကိုင္းေတြကိုလည္း ခ်ိဳးပစ္တယ္။ အပင္ေပၚက ပန္း ကို ခဲနဲ႔ထုခ်တယ္။ က်မတို႔ကျမင္ေတာ့ ေအာ္ရင္ က်မတို႔ကိုပါ ခဲနဲ႔ထုတယ္။ နင္တို႔ပိုင္တာလား၊ ဘုရား က ပိုင္တာလားလို႔ ဆိုၾက တယ္။ အဲဒီလိုေတြ လုပ္ပါ မ်ားေတာ့ တခ်ိဳ႕အပင္ေတြဟာ သစ္ကိုင္းေတြ က်ိဳးတယ္။ အပင္ပါ ေသကုန္ေရာ” တဲ့။
ကုသိုလ္ေတာ္ဘုရားရယ္လို႔ နာမည္ႀကီးတဲ့ မဟာေလာက မာရဇိန္ဘုရားဟာ မႏၱေလးၿမိဳ႕မွာ ေတာ့ အထင္ကရ ရွိတဲ့ ေနရာမ်ားမွာ တခုအပါအဝင္ ျဖစ္ၿပီး ဘုရားဖူးဧည့္သည္မ်ား မျပတ္လာေရာက္ၾကတဲ့ ေနရာျဖစ္ ေပမယ့္ ႏွစ္ေပါင္း ၁၅၅ ႏွစ္ ရွိၿပီျဖစ္တဲ့ သက္ေသ အေထာက္အထားကေတာ့ ဘုရားႀကီးရဲ႕ ေတာင္ဘက္ အတြင္းထပ္မွာရွိတဲ့ ပန္းပု ႐ုပ္ႂကြ ကြ်န္းတံခါးႀကီး၊ ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားကို ထြင္း ထုထားတဲ့ ေက်ာက္သားခ်ပ္ ၂၇၉ ခ်ပ္နဲ႔ မင္းတုန္း မင္းႀကီးရဲ႕ အလွဴမွတ္တမ္းတင္ ေက်ာက္စာ ၁ ခ်ပ္သာ ရွိပါေတာ့တယ္။
က်န္တဲ့ သမိုင္းဝင္ ယဥ္ေက်းမႈ သက္ေသ အေထာက္အထားမ်ားကေတာ့ အဂၤလိပ္ေခတ္က အဂၤလိပ္ စစ္သားမ်ားရဲ႕ လက္သရမ္း မႈမ်ား၊ ယဥ္ေက်းမႈကို ျမတ္ႏိုးတန္ဖိုးထား ထိန္းသိမ္းေစာင့္ ေရွာက္ရမယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ကို မသိနားမလည္သူမ်ားရဲ႕ မၾကာခဏ ထံုးသုတ္ျခင္း၊ ေဆးသုတ္ျခင္းတို႔ ေအာက္မွာ တိမ္ျမဳပ္ ေပ်ာက္ကြယ္သြားခဲ့ရပါၿပီ။ အရင္ကေတာ့ ဘုရားတံတိုင္း ၃ ထပ္မွာ တံခါး ေပါက္ ၄ ခုစီရွိကာ ပန္းပုကြ်န္း တံခါးႀကီး ၁၂ ခ်ပ္ တိတိ ရွိခဲ့ေပမယ့္ အဂၤလိပ္ေခတ္က အဂၤလိပ္စစ္တပ္ က ဘုရားဝင္းအတြင္း တပ္စြဲခဲ့ကာ တံခါးရြက္မ်ားကို ျဖဳတ္ၿပီး ထင္းမီး စိုက္ခဲ့တာေၾကာင့္ ယခုအခါမွာေတာ့ ၁ ခ်ပ္သာ က်န္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
မင္းတုန္းမင္းႀကီးဟာ သာသနာ့ ဒါယကာ မင္း အျဖစ္ မိမိကိုယ္ကိုယ္ သမုတ္လိုတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ပိဋကတ္ေတာ္ေတြကို ေက်ာက္ စာအထက္မွာ တင္ခဲ့ ျခင္းျဖစ္တယ္လို႔ သမိုင္းဆရာတခ်ိဳ႕က မွတ္ခ်က္ေပး ခဲ့ေသာ္လည္း မင္းတုန္းမင္းျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ ဒီေက်ာက္စာ ေတြေၾကာင့္ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားဟာ ကိုယ္ပိုင္ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္ရွိတဲ့ လူမ်ိဳးအျဖစ္ ကမၻာကအသိအမွတ္ ျပဳျခင္းကို ခံခဲ့ရပါၿပီ။ ဒီယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္မ်ားကို ျမတ္ႏိုးစြာ တန္ဖိုးထား ထိန္းသိမ္းတတ္ဖို႔ အတြက္ေတာ့ ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြမွာ ယဥ္ေက်းမႈ စိတ္ ဓာတ္နဲ႔ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ကို ထိန္းသိမ္းခ်င္တဲ့စိတ္ဓာတ္ေတြ လိုအပ္ေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ ။
ကိုးကား – လူထုေဒၚအမာ (ကမၻာ့အႀကီးဆံုးစာအုပ္)
The post စနစ္တက် ထိန္းသိမ္းဖို႔ လိုအပ္ေနတဲ့ ကမၻာ့အႀကီးဆံုး စာအုပ္ appeared first on ဧရာ၀တီ.