လူထုဆႏၵခံယူပြဲက ပယ္ခ်အျပီး ကိုလံဘီယာ ျငိမ္းခ်မ္းေရး

အစိုးရႏွင့္ သူပုန္မ်ားၾကား ၿငိမ္းခ်မ္းေရး သေဘာတူညီခ်က္ကို ကိုလံဘီယာ ျပည္သူမ်ားက ျငင္းပယ္လိုက္သည္ (ဓာတ္ပံု – Reuters)

၅၂ ႏွစ္ၾကာခဲ့ၿပီျဖစ္ေသာ ကိုလံဘီယာ စစ္ပြဲအဆံုးသတ္ေရး အစိုးရႏွင့္ သူပုန္မ်ားၾကား ၿငိမ္းခ်မ္းေရး သေဘာတူညီခ်က္ ရယူရန္ ကိုလံဘီယာ ျပည္သူမ်ားက ျငင္းပယ္လိုက္ျခင္းက ပဋိပကၡမ်ားဆီသို႔ အလိုအေလ်ာက္ ျပန္သြားျခင္းတခုဟု မဆိုလိုပါ။ သို႔ေသာ္လည္း လွမ္းကိုင္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ နီးကပ္ေနၿပီဟု ထင္ခဲ့ရသည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အလားအလာမ်ားက အလွမ္းေ၀းသည့္ အလားအလာတခု ျပန္ျဖစ္သြားခဲ့သည္။

အစိုးရႏွင့္ FARC မွ ေစ့စပ္ ညွိႏိႈင္းသူမ်ား က်ဴးဘားႏိုင္ငံ ဟာဗားနားျမိဳ႕ေတာ္တြင္ ၄ ႏွစ္ၾကာ ေဆြးေႏြးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ သေဘာတူညီခ်က္ကို စတင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ အသင့္ျဖစ္ေနခဲ့သည္။ သမၼတ Juan Manuel Santos ႏွင့္ FARC ေခါင္းေဆာင္ Timochenko တို႔ က အခန္းအနားတြင္ လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ၾကၿပီး ကုလသမဂၢ ေစာင့္ၾကည့္သူမ်ားကလည္း ေပါင္းစည္းေရး ႏွင့္ FARC မွ တိုက္ခိုက္ ေရး အဖြဲ႔၀င္ ၅၈၀၀ လက္နက္စြန္႔လႊတ္ျခင္းကို ေစာင့္ၾကည့္ရန္ အသင့္ ျဖစ္ေနခဲ့သည္။ ႏိုဘယ္လ္ဆု ေရြးခ်ယ္ေရး ေကာ္မတီကလည္း ကိုလံဘီယာကို ယခုႏွစ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆု ေပးအပ္ရန္ စဥ္းစားေနခဲ့သည္ဟုလည္း သိရသည္။

သို႔ေသာ္လည္း ေအာက္တိုဘာလ ၂ ရက္ေန႔က ဆႏၵခံယူပြဲျပဳလုပ္သည့္ အခါ မဲကြာျခားခ်က္က အလြန္နည္းပါးေသာ္ လည္း ကိုလံဘီယာ ျပည္သူမ်ားက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ဆန္႔က်င္ခဲ့ၾကသည္။ တရား၀င္ မဲဆႏၵေပးခြင့္ရွိသူမ်ား၏ ၃၇ ရာခိုင္ႏႈန္းသာ မဲေပးခဲ့ၾကသည္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး သေဘာတူညီခ်က္ကို ကန္႔ကြက္သူက ၅၀.၂ ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိၿပီး ေထာက္ခံသူ က ၄၉.၇ ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိသည္။

ရလဒ္က အစိုးရ၊ FARC ႏွင့္ ေလ့လာဆန္းစစ္သူမ်ားကို အံ့အားသင့္ေစခဲ့သည္။ ဆန္႔က်င္ခဲ့သူမ်ားကိုယ္တိုင္ပင္ အံ့ၾသေစ ခဲ့သည္။ ၿဗိတိန္ အေျခစိုက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အတိုင္ပင္ခံအဖြဲ႔အစည္း တခုျဖစ္သည့္ Conciliation Resources မွ ပဋိပကၡ ေျဖရွင္းေရးဆိုင္ရာ ကၽြမ္းက်င္သူတေယာက္ ျဖစ္သည့္ Kristian Herbolzheimer က “ေမွ်ာ္လင့္ထားတာနဲ႔ လက္ေတြ႔က ကြာျခားေနပါတယ္” ဟု ေျပာသည္။

စစ္ပြဲဆီသို႔ ျပန္လည္ေရာက္ရွိသြားမည္ကို စိုးရိမ္ေနမႈမ်ား သက္သာေစရန္ အစိုးရႏွင့္ FARC တို႔က စိတ္ပ်က္စရာ ျဖစ္ခဲ့ရ ေသာ္လည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ဆက္လက္ေတာင္းဆိုသြားမည္ဟု အလွ်င္အျမန္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ၾကသည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ တလေက်ာ္ က ရရွိခဲ့သည့္ ၂ ဦးသေဘာတူ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးက ဆက္လက္တည္ရွိေနမည္ဟု သမၼတ Juan Manuel Santos က ေျပာၾကားခဲ့သလို FARC ကလည္း သူတို႔အေနျဖင့္ “လက္နက္မ်ားအစား စကားလံုးမ်ားကိုသာ သံုးစြဲသြားမည္”ဟု ေျပာခဲ့ သည္။

ယခုအခါ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္က သတ္မွတ္ခ်က္ အသစ္မ်ားျဖင့္ ဆက္သြားလိမ့္မည္ဟု Kristian Herbolzheimer က ေျပာ သည္။“ျငိမ္းခ်မ္းေရးဟာ အစိုးရနဲ႔ FARC ၾကားက ေဆြးေႏြးမႈ သက္သက္ပဲ ျဖစ္ေတာ့မွာ မဟုတ္ဘူး။ သူတို႔ အေနနဲ႔ အဖြဲ႔အစည္းေပါင္းစံု ပါ၀င္တဲ့ အေန အထားေရာက္ေအာင္ ေျပာင္းလဲေပးႏိုင္မယ့္ တီထြင္ဆန္းသစ္ထားတဲ့ အေျဖေတြ ရွာေဖြရပါေတာ့မယ္” ဟု သူကဆို သည္။

ၿငိမ္းခ်မ္းေရး သေဘာတူညီခ်က္ကို ဆန္႔က်င္သည့္ သမၼတေဟာင္း Alvaro Uribe ဦးေဆာင္ေသာ လႈပ္ရွားမႈ အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံေရး အဖြဲ႔အစည္း အားလံုးပါ၀င္သည့္ ေဆြးေႏြးမႈတခု ျပဳလုပ္ရန္ သမၼတ Juan Manuel Santos က က ေတာင္းဆိုခဲ့ ၿပီး ျဖစ္သည္။ Juan Manuel Santos သည္ ယခင္က Alvaro Uribe ၏ ကာကြယ္ေရး ၀န္ႀကီး ျဖစ္ခဲ့ေသာ္လည္း Juan Manuel Santos သမၼတအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ခံရၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္ သူတို႔ ၂ ဦးက ခါးသီးေသာ ရန္ဘက္မ်ားျဖစ္ လာသည္။ FARC ႏွင့္ ပတ္သက္၍ လက္ရွိ သမၼတက သမၼတေဟာင္း၏ တင္းမာေသာ မူ၀ါဒကို ဆက္လက္ က်င့္သံုးျခင္း မျပဳဘဲ လက္နက္ကိုင္မ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြး ညွိႏိႈင္းေရးကို ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။

သူတို႔ရရွိထားသည့္ သေဘာတူညီခ်က္တြင္ FARC က မူးယစ္ေဆးကုန္သြယ္ေရး ႏွင့္ ပတ္သက္မႈကို ျဖတ္ေတာက္ရန္၊ သူတို႔၏ လက္နက္မ်ားကို စြန္႔လႊတ္ရန္ ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈတခု အျဖစ္ အသြင္ကူးေျပာင္းရန္ အတြက္ အကူအညီ ေပးျခင္းမ်ားလည္း ပါ၀င္သည္။ ေအာက္ေျခအဆင့္ တပ္သားမ်ားမွာ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ရရွိမည္ ျဖစ္ၿပီး ေခါင္းေဆာင္ မ်ားမွာ အထူးခံု႐ံုး တခုႏွင့္ ရင္ဆိုင္ရမည္ ျဖစ္သည္။ အကယ္၍ သူတို႔က ၀န္ခံခဲ့လွ်င္ အျပစ္ေပးမႈက ေထာင္ဒဏ္ အနည္းငယ္မွ်သာ ျဖစ္သည္။

Alvaro Uribe က FARC ႏွင့္ ရရွိခဲ့ေသာ သေဘာတူညီခ်က္သည္ အေရးႀကီးသည့္ ရာဇ၀တ္မႈမ်ားအတြက္ တာ၀န္ရွိခဲ့ ေသာ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေပးထားၿပီး ရာဇ၀တ္သားမ်ားကို ႏိုင္ငံေရးတြင္ ပါ၀င္ခြင့္ျပဳထားေၾကာင္း၊ ကိုလံဘီယာႏိုင္ငံ၏ အေျခခံ ဥပေဒကို ထိခိုက္ေစႏိုင္ေၾကာင္း ေျပာသည္။

သို႔ေသာ္လည္း သေဘာတူညီခ်က္ အသစ္တခု လုပ္ႏိုင္ျခင္း ရွိမရွိက မေသခ်ာေသးပါ။ “ခုအခ်ိန္မွာ ၀န္ထုပ္၀န္ပိုးက Alvaro Uribe ဆီေရာက္ေနၿပီးေတာ့ သူ႔အေနနဲ႔ ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ့ အစီအစဥ္တခု ေပၚလာႏိုင္တယ္ဆိုတာ သက္ေသျပ ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္ဟာက ျဖစ္ႏိုင္သလဲ၊ ဘယ္ဟာက မျဖစ္ႏိုင္ဘူး ဆိုတာေျပာဖို႔ ခက္ခဲပါတယ္” ဟု Kristian Herbolzheimer က ေျပာသည္။

ေမလအတြင္းက ဟာဗားနားတြင္ ေဆြးေႏြးရန္ FARC ၏ ဖိတ္ေခၚမႈကို ျငင္းပယ္ခဲ့ေသာ္လည္း Alvaro Uribe ႏွင့္ FARC ေခါင္းေဆာင္ Timochenko တို႔ တိုက္႐ိုက္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမႈ တခု မၾကာမီေပၚေပါက္လာႏိုင္သည္ဟု ေလ့လာ ဆန္းစစ္ သူတဦး ျဖစ္ေသာ Hector Riveros က ေျပာသည္။

သူတို႔တြင္ တူညီေသာ စိတ္၀င္စားမႈတခု ရွိသည္။ သမၼတေဟာင္း Alvaro Uribe ႏွင့္ FARC ေခါင္းေဆာင္ Timochenko တို႔ ၂ ဦးလံုးက ၁၉၉၁ ခုႏွစ္ အေျခခံ ဥပေဒကို ျပင္ဆင္ေရးအတြက္ ညီလာခံတခု ေခၚယူရန္ ေတာင္းဆိုထားၾကသည္။ ထို ညီလာခံက ကိုလံဘီယာႏိုင္ငံတြင္ လက္ရွိႀကံဳေတြ႔ေနရသည့္ ႐ႈပ္ေထြးေသာ အေျခအေနမွ ထြက္ႏိုင္သည့္ လမ္းတခုလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း FARC အတြက္ ေဆြးေႏြးညွိႏိႈႈင္းမႈမ်ားတြင္ က်န္ရစ္ခဲ့ေသာ ေတာင္းဆိုမႈမ်ား ျပန္လည္အ သက္၀င္လာရန္ လမ္းပြင့္ေနသည္။

“FARC က သူတို႔ရဲ႕ လိုလားခ်က္ေတြကို ျပန္တင္လာၿပီးေတာ့ သူတို႔ရဲ႕ မူလေတာင္းဆိုခ်က္ေတြဆီ ျပန္ေရာက္သြားလိမ့္ မယ္” ဟု ႏိုင္ငံေရး ေလ့လာသံုးသပ္သူ တဦးျဖစ္သည့္ Fernando Giraldo က ခန္႔မွန္းလိုက္သည္။

FARC က သူတို႔၏ တပ္ဖြဲ႔မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ တင္းက်ပ္သည့္ အမိန္႔ကို ထိန္းသိမ္းထားေသာ္လည္း ဆႏၵခံယူပြဲ၏ ရ လဒ္မ်ားက လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔မ်ား၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆံုးျဖတ္ခ်က္တြင္ အက္ေၾကာင္းမ်ား ရွိေနသည္ကို စတင္ျပသ လာ ျခင္းျဖစ္သည္ဟု သူက သတိေပးလိုက္သည္။ လူထု ဆႏၵခံယူပြဲ မျပဳလုပ္မီကပင္ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔အစည္း တခုမွ ခြဲ ထြက္လာသည့္ အဖြဲ႔၀င္မ်ားက ၿငိမ္းခ်မ္းေရး သေဘာတူညီခ်က္တြင္ သူတို႔ ပါ၀င္လိမ့္မည္ မဟုတ္ေၾကာင္း ေျပာခဲ့ၾကၿပီး ျဖစ္သည္။

“အခုအခ်ိန္မွာ FARC က လံုး၀ကို အင္အားနည္းေနၿပီးေတာ့ အႀကီးအက်ယ္ ကြဲထြက္ဖို႔ လမ္းပြင့္ေနပါတယ္။ အဲဒါက သူတို႔ကို အခ်ိန္မေရြးဘဲ လံုး၀က်ဆံုးသြားႏိုင္တယ္ဆိုတာက သူတို႔ အတြက္ စိုးရိမ္စရာ ျဖစ္လာပါလိမ့္မယ္” ဟု Fernando Giraldo က ေျပာသည္။

ဆႏၵခံယူပြဲက ရလဒ္မေကာင္းခဲ့ေသာ္လည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရး သေဘာတူညီခ်က္ကို ဆႏၵခံယူျခင္းက အမွားအယြင္းတခု ဟု မထင္ေၾကာင္း Kristian Herbolzheimer က ေျပာ သည္။ “တကယ္လို႔ ဆႏၵခံယူပြဲကိုသာ မလုပ္ခဲ့ဘူးဆိုရင္ ဒီသေဘာတူ ညီခ်က္ကို ဆန္႔က်င္တဲ့ သူေတြက ေပၚလာႏိုင္တဲ့ အမွားအယြင္း အားလံုးအတြက္ သမိုင္းတေလွ်ာက္လံုးမွာ Juan Manuel Santos ကိုအျပစ္တင္ၾကပါလိမ့္မယ္” ဟု သူက ဆိုသည္။

သို႔ေသာ္လည္း ႏိုင္ငံေရးေလ့လာသံုးသပ္သူ Fernando Cepeda က ကိုလံဘီယာႏိုင္ငံမွ မေမွ်ာ္လင့္သည့္ အေျခအေန က တိုးတက္မႈကို ကိုယ္တိုင္ရွာေဖြသြားႏိုင္သည္ ဟု ေျပာသည္။

“တႏိုင္ငံလံုး တစိတ္တ၀မ္းထဲနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတခုကို တည္ေဆာက္ဖို႔ ႀကီးက်ယ္တဲ့ အခြင့္အေရးတခုလည္း ျဖစ္လာႏိုင္ပါ တယ္” ဟု သူက ဆုိသည္။

ကိုးကား။     ။ The Guardian

The post လူထုဆႏၵခံယူပြဲက ပယ္ခ်အျပီး ကိုလံဘီယာ ျငိမ္းခ်မ္းေရး appeared first on ဧရာ၀တီ.