အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုုတြင္ ေရာက္ရွိေနသည့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္။ (ဓာတ္ပုုံ-Reuters)
ဒီမိုကေရစီနွင့္ ေဈးကြက္ စီးပြားေရး ဆီသို႔ အကူးအေျပာင္း ကိုပ႔ံပိုးရန္ အထီးက်န္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံ ျဖစ္ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေပၚ အေမရိကန္က စီးပြားေရး အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ား ရုပ္သိမ္းေတာ့မည္ ျဖစ္သည္။
သမၼတ အုုိဘားမား ႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္ အိမ္ျဖဴေတာ္တြင္ ေတြ႕ဆုုံၿပီးေနာက္ အေမရိကန္က ခ်မွတ္ ထား ေသာ လက္က်န္ စီးပြားေရး ပိတ္ဆုုိ႔မႈမ်ား ရုုပ္သိမ္းရန္ ႏွင့္ ကုုန္သြယ္ခြင့္အထူးအခြင့္အေရး ေပး ရန္ အစီ အစဥ္ တခုု ကိုု ေၾကညာခဲ့သည္။
အေရးယူ ပိတ္ဆုုိ႔မႈ အမ်ားစုုကိုု ရုုပ္သိမ္းရန္ အစီအစဥ္မ်ားႏွင့္ သက္ေရာက္မႈမ်ားမွာ ေအာက္ပါအတုုိင္း ျဖစ္ သည္။
ဘယ္လိုု ပိတ္ဆုုိ႔မႈေတြ ရုုပ္သိမ္းမလဲ
လြန္ခဲ့ေသာ ၅ ႏွစ္ ျမန္မာႏို္င္ငံသည္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈစတင္ခ်ိန္မွစ၍ အေမရိကန္ႏိုင္ငံသည္ က်ယ္ျပန္႔ေသာ အေရးယူမႈ မ်ားကို ေျဖေလ်ွာ႔ ေပးခဲ့ေသာ္လည္း စစ္တပ္ပိုင္ ကုမၸဏီမ်ားႏွင့္ ယခင္အာဏာရ စစ္အစိုးရ အရာရွိ မ်ား၊ သူတို႔၏ အေပါင္းအပါ မ်ားကို ပစ္မွတ္ ထားေသာအေရးယူပိတ္ဆုုိ႔ မႈမ်ားကိုဆက္လက္ထား ရွိခဲ့သည္။
အေမရိကန္က ဖြံၿဖိဳးမႈ အနိမ့္က်ဆုံး ႏိုင္ငံမ်ားသို႔ ေပးေနေသာ ကုန္သြယ္ေရး အကိ်ဳး ခံစားခြင့္ မ်ား ကို လည္းျမန္မာ ႏိုင္ငံ သို႔ ျပန္လည္ ေပးရန္ အိမ္ျဖဴေတာ္က ကြန္ကရက္သို႔ အေၾကာင္းၾကားခဲ့သည္။ အဆုုိပါ ခံစားခြင့္ သည္ ၁၉၈၉ ခုုႏွစ္တြင္ စစ္တပ္က ဒီမုိကေရစီေရး ဆႏၵျပသူမ်ားကို ႏွိမ္နင္းခဲ့မႈေၾကာင့္ ဆုုိင္းငံ့ခံခဲ့ရေသာ ခံစားခြင့္ ျဖစ္သည္။
ပိတ္ဆုုိ႔မႈ ရုုပ္သိမ္းမႈက ဘယ္လိုု ေထာက္ကူႏုုိင္မလဲ
အေမရိကန္ ကုမၸဏီမ်ားႏွင့္ ဘဏ္မ်ားသည္ အာရွ၏ ေဈးကြက္သစ္မ်ား အနက္ တခုျဖစ္ေသာ ျမန္မာႏို္င္ငံတြင္ ပါဝင္ပတ္ သက္ရန္ ကိုသတိ ႀကီးႀကီးထား ေရွာင္ရွား ေနၾကဆဲျဖစ္သည္။ လက္က်န္ ပိတ္ဆုုိ႔မႈ အေရးယူမႈ အ မ်ားစုကို ရုပ္သိမ္းျခင္းျဖင့္ အိုဘားမားက အေမရိကန္ကုုမၺဏီမ်ား ျမန္မာႏုုိင္ငံတြင္ ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံ ရန္ ႏွင့္ အလ်င္ အျမန္ ဖြ႕ံၿဖိဳးေနေသာ ျမန္မာ့ စီးပြားေရး ႏွင့္ ပိုမိုလြတ္လပ္စြာ ကုန္သြယ္ရန္ လမ္းဖြင့္ေပးလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။ ျမန္မာ ကုမၸဏီမ်ားကိုလည္း အေမရိကန္ ကုမၸဏီမ်ားႏွင့္ စီးပြားေရး လုပ္ခြင့္ ျပဳလိုက္ ျခင္း ျဖစ္ သည္။
သြင္းကုန္ အခြန္ ေလ်ွာ႔ခ်ျခင္း ကဲ့သို႔ေသာ ကုန္သြယ္ေရး မ်က္ႏွာသာေပးမႈ Generalized System of Preferences (GSP) သည္လည္း ျမန္မာ့ ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္းအဓိက ထုတ္ကုန္မ်ားျဖစ္ေသာ အထည္ခ်ဳပ္လုပ္ငန္းမ်ား ႏွင့္အထည္အလိပ္ လုပ္ငန္း မ်ားအတြက္ လမ္းပိုမိုဖြင့္ေပးျခင္းျဖစ္သည္။
ဘာေတြ ျဖစ္မလဲ
ဆယ္စုႏွစ္ ၂ ခုၾကာမ်ွ အေမရိကန္သမၼတ အဆက္ဆက္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ပတ္သက္ေသာ အမ်ိဳးသား အေရးေပၚ အေျခအေနကို ေၾကညာသည့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အမိန္႔ကို ႏွစ္စဥ္ သက္တမ္း တိုးခ့ဲၾကသည္။ သမၼတ အိုဘားမား သည္ အေရးေပၚ အေျခအေန ရုပ္သိမ္းရန္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အမိန္႔သစ္ ထုတ္ျပန္ရမည္။ ျမန္မာမွ လူ ပုဂၢိဳလ္ ႏွင့္ ကုမၸဏီ ၁၁၁ ခုတို႔ကို ဘ႑ာေရးဌာန၏ အမည္ပ်က္စာရင္းမွ ထုတ္ပယ္ၿပီး စစ္ဘက္ႏွင့္ ရင္းႏွီး ျမႇုပ္ႏွံျခင္း ၊ ပတၱျမား ႏွင့္ ေက်ာက္စိမ္း တင္သြင္းမႈကန္႔သတ္ခ်က္မ်ား ဖယ္ရွားျခင္းမ်ား ျပဳလုုပ္ႏုုိင္ဖြယ္ရွိဟုု အေမရိ ကန္ အရာရွိမ်ားက ေျပာသည္။
ဆက္လက္က်န္ရွိမည့္ ပိတ္ဆုုိ႔မႈမ်ား
မူးယစ္ေဆးဝါး ေရာင္းဝယ္မႈ ႏွင့္ ျမန္မာမွ တဆင့္ ေျမာက္ကိုရီးယားႏွင့္ စစ္ဘက္ကုန္သြယ္ျခင္းကိုတားဆီးရန္ရည္ရြယ္ ေသာျပစ္ဒဏ္မ်ားဆက္လက္က်န္ရွိေနမည္ျဖစ္ၿပီး စစ္ဘက္ လက္ရွိႏွင့္ ယခင္ အရာရွိတခ်ိဳ႕ အေပၚ ခ်မွတ္ ထားေသာ ျပည္ဝင္ခြင္ ့ပိတ္ပင္မႈ ဆက္လက္ တည္ရွိေနမည္ျဖစ္သည္။
စိုးရိမ္ပူပန္မႈမ်ား
လူနည္းစု လူမ်ိဳးစု ေဒသ မ်ားတြင္ ျမန္မာ စစ္တပ္က က်ဴးလြန္သည့္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈ မ်ားေၾကာင့္လူ႔ အခြင့္အေရး အဖြဲ႕မ်ားက အေရးယူ ပိတ္ဆုုိ႔ မႈမ်ား ဆက္လက္ ထားရွိေရးကို လိုလားၾကသည္။ အႀကီးမား ဆုံး စုိးရိမ္မႈတခုမွာ လူ႔အသိုက္အ၀န္းတြင္ ပဋိပကၡေၾကာင့္ ေနရပ္စြန္ခြာေနရၿပီး ႏိုင္ငံသားျဖစ္မႈျငင္းပယ္ခံေနရေသာ လူနည္းစုု မြတ္စလင္မ်ားအတြက္ျဖစ္သည္။
စစ္ဘက္ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ အထက္တန္းလႊာမ်ား၊ အေမရိကန္ ပိ္တ္ဆုုိ႔ အေရးယူခံထားရေသာမူးယစ္ဘုရင္ မ်ား ႏွင္ ခရိုနီ ကုမၸဏီမ်ား သည္ စီးပြားေရးတြင္ အထူးသျဖင့္ ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ငန္းတြင္ ႀကီးမားစြာပါဝင္ၾက ၿပီး ျမန္မာ့ စီးပြားေရး ထုတ္လုပ္မႈ ထက္ဝက္ရွိသည္။
မေရရာေသာ အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ား
ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံမႈႏွင့္ အေမရိကန္ႏွင့္ ကုန္သြယ္မႈ တိုးတက္လာ ေသာေၾကာင့္ သာမန္ျမန္မာ ျပည္သူမ်ား အတြက္ပိုမို ေကာင္းမြန္ ေသာအလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္းမ်ား ႏွင့္ ပိုမိုေကာင္းမြန္ေသာ အရည္ အေသြးျမင့္သြင္းကုန္မ်ား သုုံးစြဲခြင့္ ရရွိ္ မည္ျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ အတြက္မူ သယံဇာတ ႂကြယ္ဝၿပီး လူဦးေရ ၅၄ သန္းရွိေသာ ေစ်းကြက္ ႏွင့္ ထိေတြ႕ ခြင့္ ရရွိမည္ ျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ စီးပြားေရး အသုုိင္းအ၀ုုိင္းအေနျဖင့္ ျမန္မာ့ႏုုိင္ငံ၏ ႏုုိင္ငံျခား ရင္းႏွီး ျမွပ္ႏွံမႈ တြင္ အမ်ားဆုုံး ရင္းႏွီး ျမွဳပ္ႏွံ ထားေသာ တရုုတ္ႏွင့္ ယွဥ္ၿပိဳင္ရမည္ ျဖစ္သည္။
ကုုိးကား -ေအပီ
The post အေမရိကန္ ပိတ္ဆုုိ႔မႈ ရုုပ္သိမ္းျခင္းႏွင့္ သက္ေရာက္မႈမ်ား appeared first on ဧရာ၀တီ.