အေလးခ်ိန္ ေပါင္ ၂၀ နီးပါးရွိတဲ့ တူႀကီးကုိ ခြန္အားပါပါမၿပီး လူတဖက္ေလာက္ရွိတဲ့ ေက်ာက္တုံးႀကီးကုိ ရုိက္ခြဲေနသူ က အသက္ ၂၅ႏွစ္၀န္းက်င္ လူငယ္တေယာက္ျဖစ္တယ္။
တူရုိက္ခ်က္ေၾကာင့္ ေက်ာက္မႈန္ေတြက ပတ္၀န္းက်င္ကုိ တဖြားဖြား လြင့္စင္ေနတယ္။ ခြဲၿပီးသားေက်ာက္ေတြကုိ အတူပါ လာတဲ့ လူႏွစ္ေယာက္က ေထြလာဂ်ီကားေပၚ ပစ္တင္ေပးေနၾကတယ္။ ရာသီဥတု သာယာတဲ့ေန႔ေတြမွာ ေက်ာက္ကား ေတြ ဥဒဟုိ ၀င္ထြက္သြားလာေနၾကေပမယ့္ မေန႔ညက မုိးရြာထားလုိ႔ ေက်ာက္မုိင္းမွာ ေက်ာက္ ကား အနည္းငယ္သာ ရွိ တယ္။
မႏၲေလးၿမိဴ႕နဲ႔ ၁၅မုိင္ ေ၀းတဲ့ မႏၲေလး-ျပင္ဦးလြင္ ကားလမ္းနံေဘး ပုသိမ္ႀကီးၿမိဳ႕နယ္ထဲက ထုံးဘုိရြာမွာရွိတဲ့ ေက်ာက္မုိင္း တခုရဲ႕ေက်ာက္ထုတ္လုပ္ေရး ျမင္ကြင္းျဖစ္တယ္။
ပုသိမ္ႀကီး ၿမိဳ႕နယ္အတြင္းက ထုံးဘုိ၊ အုန္းေခ်ာ၊ ေက်ာက္ေခ်ာ စတဲ့ ရြာေတြမွာ ေက်ာက္မုိင္းလုပ္ငန္း လုပ္ကုိင္ ၾကတယ္။ ေက်ာက္မုိင္းက ထြက္တဲ့ ေက်ာက္အရြယ္စုံက မႏၲေလးၿမိဳ႕တြင္းအတြက္သာမက ျမန္မာႏုိင္ငံ အႏွံ႔ အျပားက ၿမိဳ႕ႀကီးျပႀကီး ေတြအထိ ယာဥ္မ်ဳိးစုံနဲ႔ ပုိ႔ေဆာင္ေပးေနရတယ္။
ဧရာ၀တီျမစ္ေၾကာင္းက သေဘာၤေတြနဲ႔ပုိ႔သလုိ မီးရထားေတြနဲ႔လည္း ပုိ႔ေဆာင္ေပးေနတယ္။ တြဲကားႀကီးေတြနဲ႔ ပုိ႔ရတဲ့အခါေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းသုံး ေက်ာက္ေတြျဖစ္တဲ့ ေက်ာက္မႈန္၊ ဘီေက်ာက္၊ ခ်ီပင္ေက်ာက္၊ သုံးမူး ေက်ာက္၊ ငါးမူးေက်ာက္၊ ၀မ္းတူး (၁လက္မx၂လက္မ)၊ တူးဖုိး (၂လက္မx၄လက္မ)၊ ေျခာက္ကုိး (၆လက္မx၉လက္မ) အရြယ္စုံ ထုတ္လုပ္ေပးေနတယ္။
ေက်ာက္မုိင္းအနီး ၀ါးရုံေတာမွာ တဲထုိးေနသူက အသက္၅၀ ေက်ာ္အရြယ္ ေက်ာက္ကန္ထရုိက္တာ ဦးကပ္ေက်ာ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ေက်ာက္ထုတ္မယ့္သူေတြက ေက်ာက္ကန္ထရုိက္တာဆီမွာ ေက်ာက္ထုတ္ယူခြင့္ ေတာင္းရတယ္။ ေထြလာဂ်ီ တစီး ေက်ာက္ထုတ္ႏုိင္ဖုိ႔ က်ပ္၁၀၀၀ ေပးၾကရတယ္။
ဦးကပ္ေက်ာ္ ကုိယ္တုိင္ အရင္က ေက်ာက္ထုတ္လုပ္သားျဖစ္ခဲ့ေပမယ့္ အခု ေက်ာက္ကန္ထရုိက္ လုပ္ေနတယ္။ ကုိယ္ တုိင္ ေက်ာက္ထုတ္လုပ္ခဲ့သူျဖစ္လုိ႔ ေက်ာက္ထုတ္လုပ္သားေတြအေပၚ စိတ္တုိင္းမက်တာေတြလည္း ရွိတယ္လုိ႔ ဆုိတယ္။
“တခ်ဳိ႕အလုပ္သမားေတြက ခုိခ်င္ကပ္ခ်င္ၾကတယ္။ ကုိယ္တုိင္လုပ္လာတာဆုိေတာ့ သိတယ္။ ဒီေန႔ မုိးကရြာေတာ့ အလုပ္ က လုပ္မရဘူး။ တေယာက္မုန္႔ဖုိး က်ပ္၅၀၀ဆီ ေပးလုိက္ရတယ္။ ၀မ္းေရးက မျပည့္စုံေတာ့လည္း ေပးရတာပဲ။ ကုိယ့္ဘာ သာၾကည့္လုပ္ၾက၊ တုိင္ပင္လုပ္ၾက၊ ေက်ာက္တုံးႀကီးရင္ တခ်ဳိ႕အလုပ္သမားက (တူနဲ႔) မရုိက္ခ်င္ၾကေတာ့ဘူး။ အဲဒီအခါ ကုိယ္တုိင္၀င္ရုိက္ရေတာ့တာပဲ” လုုိ႔ ဦးကပ္ေက်ာ္က ဆုုိတယ္။
လူတဖက္မကတဲ့ ေက်ာက္တုံးႀကီးေတြကုိ ကုိယ္တုိင္၀င္ရုိက္တာပဲလုိ႔ ေျပာတဲ့ ဦးကပ္ေက်ာ္ရဲ႕ ဘယ္ဘက္ လက္ေကာက္ ၀တ္ေနရာမွာ ငုံးတိတိျပတ္ေနတဲ့အျပင္ ဘယ္မ်က္လုံးတဖက္က ေဟာက္ပက္ႀကီးျဖစ္ေနတယ္။ ဘယ္လုိ ရုိက္ခြဲမွာလဲလုိ႔ ေမးခြန္းထုတ္ေတာ့ ဦးကပ္ေက်ာ္က တဲထဲမွာရွိတဲ့ ေပါင္ ၂၀ တူႀကီး ထုတ္လာတယ္။
တဲအနီးက ေက်ာက္တုံးေပၚမွာ ထုိင္ေနတဲ့ သူ႔သမီးကုိ ေနရာဖယ္ခုိင္းျပီး ကုိင္ထားတဲ့ ေပါင္ ၂၀ တူႀကီးကုိ ေလထဲေျမွာက္ ၿပီး ရုိက္ခ်လုိက္တယ္။ ပထမတူရုိက္ခ်က္မွာ ေက်ာက္တုံးႀကီး အက္သြားၿပီး ဒုတိယရုိက္ခ်က္ မွာေတာ့ ေက်ာက္တုံးႀကီးကြဲ သြားတယ္။
ဘာေၾကာင့္ ကုိယ္အဂၤါ ခ်ဳိ႕ယြင္းခဲ့ရတာလဲလုိ႔ ဦးကပ္ေက်ာ္ကုိ ေမးျမန္းၾကည့္တဲ့အခါမွာ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၂ႏွစ္က သူ႔ဘ၀ ဇာတ္ ေၾကာင္းကုိ ထမင္းစားေရေသာက္ ခပ္ေအးေအး ျပန္ေျပာျပတယ္။
“စစ္ကုိင္းတံတား ႏွာေပါက္ (ဧရာ၀တီတံတား-ရတနာပုံ) ေဖာက္တုံးက ေက်ာက္ကန္ထရုိက္တာလုပ္ရင္း ေက်ာက္မုိင္း ခြဲေတာ့ ထိခုိက္သြားတာ။ တာ၀န္ခံ အင္ဂ်င္နီယာက ေထာက္ခံစာလုပ္ေပးခဲ့ဖူးတယ္။ ေလနဲ႔ မုိးနဲ႔ဆုိေတာ့ စုတ္သြားၿပီ။ အခုေတာ့ အဲဒီေထာက္ခံစာလည္း မရွိေတာ့ဘူး။ အင္ဂ်င္နီယာလည္း မရွိေတာ့ဘူး”လုိ႔ ရယ္ရယ ္ေမာေမာ ေျပာတယ္။
ေက်ာက္မုိင္းမွာ ထိခုိက္ဒဏ္ရာရရွိခဲ့ေပမယ့္ အလုပ္သမားေတြကုိ စိတ္တုိင္းမက်တဲ့အခါတုိင္း လက္က်န္ လက္တဖက္ တည္းနဲ႔ ေပါင္ ၂၀ တူႀကီးနဲ႔ ေက်ာက္ေတြကုိ ထုရုိက္ေနဆဲျဖစ္တယ္။
ေက်ာက္မုိင္းမွာ ေက်ာက္ထုတ္လုပ္သားေတြ မၾကာခဏ ထိခုိက္ဒဏ္ရာရတာေတြရွိတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္လကလည္း ေက်ာက္ေတာင္ၿပိဳလုိ႔ ထိခိုက္ဒဏ္ရာ ရၾကသူေတြရွိတယ္။ ေမ ၃၁ရက္က အမ်ဳိးသမီးတဦး ေက်ာက္မုိင္းခြဲရာက ေက်ာက္ တုံးပိၿပီး အသက္ဆုံးရႈံးခဲ့တယ္။
က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာန အၿငိမ္းစား ညႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္ ေဒါက္တာဦးေအာင္ျမင့္က လုပ္ငန္းခြင္က်န္းမာေရးနဲ႔ ပတ္သက္ ၿပီး အခုလုိ ရွင္းျပတယ္။
“ေက်ာက္မုိင္းေတြမွာ လုပ္ကုိင္တဲ့သူေတြ ေက်ာက္မႈန္ေတြ အျမဲရွဴေနရလုိ႔ အဆုတ္မွာ ေက်ာက္မႈန္ေတြ စုေန တတ္တယ္။ အသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္းဆုိင္ရာ ေရာဂါ၊ တီဘီေရာဂါ၊ ကင္ဆာေရာဂါေတြ ျဖစ္ဖုိ႔ အခြင့္အလမ္း မ်ားတယ္။ က်ယ္ေလာင္တဲ့ အသံေတြ ၾကားေနရလုိ႔ အကာအကြယ္ ပါဖုိ႔လုိတယ္။ မပါခဲ့ရင္ နားစည္ကြဲတာ နားပင္းတာေတြ ထိျဖစ္ႏုိင္တယ္။ ေက်ာက္ ထုတ္လုပ္ငန္းခြင္ေတြမွာ (အစုိးရကပဲလုပ္လုပ္၊ ပုဂၢလိက ကပဲ လုပ္လုပ္) ထုိက္သင့္တဲ့ အကာအကြယ္ေတြ ျပဳလုပ္ေပးရ မယ္။ က်န္းမာေရး စစ္ေဆးတာေတြ လုပ္ေပးရမယ္။ လုပ္ငန္းခြင္ အႏၱရာယ္ ကင္းရွင္းေရးသင္တန္းေတြ ေပးထားရမယ္” လုုိ႔ ေဒါက္တာဦးေအာင္ျမင့္က ဆိုုပါတယ္။
ျမင္းမူၿမိဳ႕နယ္မွ မူးမႏၲေလးရြာသား ဦးလွေငြဟာလည္း ေက်ာက္ထုတ္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းမွာ လုပ္ေနတာ ႏွစ္ေပါင္း ၃၀ ေက်ာ္ပါၿပီ။ သူ႔ ေက်ာက္ထုတ္လုပ္တဲ့ အေတြ႔အၾကံဳေတြက စိတ္၀င္စားဖုိ႔ ေကာင္းတယ္။ အသက္ ၂၂ ႏွစ္အရြယ္မွာ ေက်ာက္ထုတ္ လုပ္ငန္း၀င္ေရာက္လုပ္ကုိင္ခဲ့ၿပီး အခု အသက္၅၇ႏွစ္အရြယ္ကုိ ေရာက္ရွိေနၿပီ။ အေသာက္အစား၊ ေလာင္းကစားမရွိခဲ့ေပ မယ့္ ေက်ာခင္းဖုိ႔ ၀မ္းစာရွာဖုိ႔ အခုခ်ိန္ထိ ပင္ပင္ပန္းပန္း လုပ္ကုိင္ စားေသာက္ေနရဆဲျဖစ္တယ္။
“ဒီ ေက်ာက္ခြဲတဲ့တူက (ဒီေန႔ ေပါက္ေစ်း) တလက္ တသိန္းေလာက္ ေပးရတယ္။ ၀ယ္တုံးကေတာ့ ေပါင္ ၂၀ တူပဲ။ အခု ၁၈ေပါင္ေလာက္ပဲ ရွိေတာ့မယ္။ မုိးရြာရင္ မလုပ္ရဲဘူး။ ဒီေန႔ မနက္ပဲ ေတာင္ၿပိဳထားေသးတာ။ အခု က်ေနာ္တုိ႔ လုပ္ေနတဲ့ ေတာင္က ဦးစုိးရေတာင္တဲ့။ ေရႊေတာင္ ဆုိတာ ရွိေသးတယ္။ တမာေတာင္ ဆုိတာ လည္းရွိတယ္။ အရင္က ဒီေနရာေတြက ယုန္ေတြ ေၾကာင္ေတြရွိခဲ့တာေပါ့။ အခုေတာ့ ဟုိးခပ္ေ၀းေ၀းက ေတာင္ရုိးေတြမွာပဲ ရွိေတာ့တယ္။ ေက်ာက္ကန္ထရုိက္ေတြ ထဲမွာ ဆုိးတဲ့သူလည္းရွိတယ္။ ေကာင္းတဲ့သူ လည္းရွိတယ္။ ေပ ၅၀၀ ေလာက္ျမင့္တဲ့ေတာင္ေတြဆုိ ေက်ာက္ထုတ္ပါမ်ား ေတာ့ ဟုိဘက္ဒီဘက္ ေပါက္သြား တာပဲ။ ဒီေန႔လုိ မုိးရြာလုိ႔ အလုပ္နားရင္ ဆန္ဆုိင္က ဆန္အေၾကြး ၀ယ္စားရတာပဲ။ ဆန္ ဆုိင္က အေၾကြးေပး တယ္ဆုိေပမယ့္ ႏုိင္တဲ့၀န္ပဲ ထမ္းတယ္။ မႏုိင္၀န္ မထမ္းဘူး။ ေက်ာက္ကားေတြ ၀င္လာလုိ႔ အလုပ္ရ တဲ့အခါ ျပန္ဆပ္ေပါ့” လုုိ႔ ဦးလွေငြက ရွင္းျပပါတယ္။
ေက်ာက္ကားေတြက ေက်ာက္ထုတ္လုပ္သား ေခါင္းေဆာင္ေတြဆီက ျပန္၀ယ္ၾကရတာပါ။ ေက်ာက္ ေထြလာဂ်ီ တစီး က်ပ္ ၉၀၀၀ ျဖစ္ပါတယ္။ ေက်ာက္ထုတ္သူေတြက ေထြလာဂ်ီတစီး ေရာင္းရရင္ ေက်ာက္ ကန္ထရုိက္ ကုိ က်ပ္ ၁၀၀၀ ေပးၾကရ တယ္။ ေက်ာက္ထုတ္လုပ္သားေတြက ေက်ာက္ေထြလာဂ်ီ တစီးစာ က်ပ္ ၂၀၀၀ ရၾကတယ္။
ေက်ာက္ကန္ထရုိက္ေတြက အစုိးရဆီ အခြန္ေဆာင္ထားတဲ့ ေတာင္ပုိင္ေတြကုိ ေက်ာက္ဖုိးျပန္သြင္းၾကရတယ္။ ေက်ာက္မုိင္းတြင္းေတြဆီက ေက်ာက္ တင္ၿပီး ရြာထဲက ေက်ာက္ဆုိင္မွာ ပုိ႔ေပးရင္ ေက်ာက္ကားလုိက္သူ တေယာက္ က်ပ္ ၁၅၀၀ ရၾကတယ္။ ရြာထဲက ေက်ာက္ ဒုိင္ေတြက တဆင့္ ေဆာက္လုပ္ေရး ေစ်းကြက္ထဲ ေရာက္ၾကတာပါ။
အႏၱရာယ္ၾကားက ေက်ာက္မုိင္းလုပ္သားေတြက သက္္စြန္႔ဆံဖ်ားလုပ္ေနၾကေပမယ့္ လူမႈဖူလုံေရးနဲ႔ လုပ္ငန္းခြင္ လုံျခံဳမႈေတြ ေ၀းကြာေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ လူမႈဖူလုံေရးဆုိရာမွာ ေက်ာက္မုိင္းလုပ္သားေတြအတြက္သာမက ဇနီး၊ သားသမီးေတြရဲ႕ ပညာ ေရး၊ က်န္းမာေရး၊ လူမႈေရးေတြအထိ တာ၀န္ယူျခင္းေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။
အခုခ်ိန္ထိ ေက်ာက္မုိင္းလုပ္သားေတြက လူမႈဖူလုံေရး ခံစားခြင့္ေတြမရရွိေသးဘဲ သက္စြန္႔ဆံဖ်ား လုပ္ကုိင္ စားေသာက္ ေနၾကရဆဲျဖစ္ပါတယ္။
The post အႏၱရာယ္ၾကားက အကာအကြယ္မဲ့ ေက်ာက္ထုုတ္လုုပ္သားမ်ား appeared first on ဧရာ၀တီ.