ၿပီးခဲ့သည့္ မတ္လ ၈ ရက္ေန႔တြင္ က်ေရာက္ေသာ ႏိုင္ငံတကာ အမ်ဳိးသမီးမ်ားေန႔ကို ကမာၻတဝွမ္းတြင္ အထိမ္းအမွတ္ အခမ္းအနားမ်ား က်င္းပ၍ ႀကဳိဆုိခဲ့ၾကၿပီး ကမာၻ႔လူဦးေရ၏ ထက္ဝက္ခန္႔႐ွိေသာ အမ်ဳိးသမီးမ်ား၏ ေအာင္ျမင္မႈမ်ားႏွင့္ ၎တုိ႔ ေတြ႔ႀကဳံရင္ဆုိင္ေနရသည့္ အခက္အခဲမ်ားကုိ အသိအမွတ္ျပဳခဲ့ၾကသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္မူ အမ်ဳိးသမီးတေယာက္သည္ တျခားသူမ်ား အားလုံးထက္ အမ်ဳိးသားေရး အသိစိတ္အေပၚ လႊမ္းမုိးမႈ ႐ွိေနသည္မွာ ျငင္းစရာမလုိသည့္ အခ်က္ပင္ ျဖစ္သည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ျပည္သူ႔ ေခါင္းေဆာင္ အျဖစ္ အမ်ားက တညီတၫြတ္တည္း သတ္မွတ္ထားသလုိ ျပည္ပတြင္လည္း မ်ားစြာ ေလးစားျခင္း ခံရသူ ျဖစ္သည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ သူ႔ပါတီျဖစ္ေသာ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (NLD) ႏွင့္ ႏုိင္ငံအား ႏုိင္ငံေရး နယ္ေျမသစ္ဆီသုိ႔ လမ္းျပ ေခၚေဆာင္သြားရန္ ျပင္ဆင္ေနသည့္ အေလ်ာက္ ၿပီးခဲ့သည့္ ၂၀၁၅ ႏုိဝင္ဘာ ေ႐ြးေကာက္ပြဲတြင္ NLD အား မဲေပးခဲ့ၾကသူ ျပည္သူမ်ား၏ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ကုိ ထမ္းပုိးထားသည္။
ေခတ္၏ စိန္ေခၚမႈမ်ားကုိ ရင္ဆုိင္ေျဖ႐ွင္းရင္း ႏုိင္ငံ၏ လူမူေရးႏွင့္ ႏုိင္ငံေရးဘဝမ်ား တုိးတက္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး ကူညီေဖာ္ေဆာင္ ေပးခဲ့သည့္ အမ်ဳိးသမီးမ်ား ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ေခတ္အဆက္ဆက္ ေပၚေပါက္ခဲ့ေသာ္လည္း တခါတရံတြင္ ၎တုိ႔သည္ အေမ့ခံမ်ား ျဖစ္ခဲ့ၾကသည္။
၂၀ ရာစု အေစာပုိင္းတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ ကုိလုိနီအုပ္ခ်ဳပ္ေရး လက္ေအာက္အတြင္း အမ်ဳိးသမီးမ်ားသည္ အမ်ဳိးသားေရး လႈပ္႐ွားမႈတြင္ တက္ႂကြစြာ ပါဝင္ခဲ့ၾကၿပီး ထုိလႈပ္႐ွားမႈ၏ ရလဒ္အျဖစ္ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ လြတ္လပ္ေရး ရခဲ့သည္။ သိပ္မၾကာေသးခင္ ကာလတြင္လည္း လူတန္းစားအသီးသီးႏွင့္ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစု အသီးသီးမွ အမ်ဳိးသမီးမ်ားသည္ ႏုိင္ငံ၏ ဒီမိုကေရစီ ေဖာ္ေဆာင္ေရးႏွင့္ လူမႈေရးညီမွ်ေရးဆုိင္ရာ ၾကဳိးပမ္းမႈမ်ားတြင္ အေရးပါေသာ အခန္းက႑မ်ားမွ ပါဝင္ခဲ့ၾကသည္။
အမ်ဳိးသမီး အမ်ားအျပားသည္ ႀကီးမားေသာ အတားအဆီးမ်ားကုိ ေက်ာ္လႊား၍ စီးပြားေရး၊ အႏုပညာ၊ ပညာေရး၊ ေဖ်ာ္ေျဖေရးစသည့္ နယ္ပယ္ အမ်ားအျပားတြင္ ဦးေဆာင္သူမ်ား ျဖစ္လာခဲ့ၾကသည္။
လြန္ခဲ့သည့္ ဆယ္စုႏွစ္ ၂ ခုအတြင္း ဧရာဝတီ သတင္းဌာန၏ မဂၢဇင္း၊ ဂ်ာနယ္ႏွင့္ အြန္လုိင္း မီဒီယာတုိ႔တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ဖူးၿပီး လက္႐ွိအခ်ိန္ထိလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဒီမိုကေရစီ ေဖာ္ေဆာင္ေရးတြင္ အေရးပါေသာ အခန္းက႑မွ ဆက္လက္ ပါဝင္ေနသည့္ အမ်ဳိးသမီး တခ်ဳိ ႔ကို မွတ္တမ္းတင္ ေဖာ္ျပ လုိက္ပါသည္။
ဂ်ာနန္ လေထာ
ဂ်ာနန္ လေထာသည္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္တြင္ ထဲထဲဝင္ဝင္ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ေနေသာ အမ်ဳိးသမီး အနည္းစုထဲမွ တဦးျဖစ္သည္။
ကခ်င္ျပည္နယ္ ျမစ္ႀကီးနားၿမဳိ႕ အေျခစုိက္ ေဒသတြင္း ဖြံၿဖဳိးေရးႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အေထာက္အကူျပဳ အဖြဲ႔အစည္း တခုျဖစ္သည့္ ၿငိမ္းေဖာင္ေဒး႐ွင္း၏ ဒါ႐ုိက္တာ တေယာက္ျဖစ္သည့္ ဆရာမ ဂ်ာနန္သည္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားတြင္ အေထာက္အကူျပဳ အႀကံေပးအျဖစ္ လုပ္ကုိင္ေနသူ အနည္းငယ္ထဲတြင္ ပါ၀င္သည္။
သူ၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႀကဳိးပမ္း ေဆာင္႐ြက္မႈမ်ားေၾကာင့္ ယမန္ႏွစ္က ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလႈပ္ရွားသူမ်ားအား ဂုဏ္ျပဳသည့္ ထင္႐ွားေသာ ဆုတခုျဖစ္သည္ ့ N-Peace Award ကုိ ရ႐ွိခဲ့သည္။
၁၉၆၅ ခုႏွစ္တြင္ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕၌ ေမြးဖြားခဲ့ၿပီး ျပည္ပ၌လည္း ပညာသင္ၾကားခဲ့ေသာ ဂ်ာနန္သည္ သူ႔ဖခင္၏ ေျခရာကုိ နင္းႏုိင္သူလည္း ျဖစ္သည္။ သူ႔ဖခင္သည္ ကခ်င္ႏွစ္ျခင္း ခရစ္ယာန္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးတပါးျဖစ္ၿပီး KBC အသင္းခ်ဳပ္၏ ၫႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္ေဟာင္းႏွင့္ ၿငိမ္းေဖာင္ေဒး႐ွင္းကုိ တည္ေထာင္ခဲ့သူ ျဖစ္သည္။
ဂ်ာနန္၏ ဖခင္ ဆဘြဲဂ်ဳံ ႏွင့္ သူ၏ညီသည္ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာအစုိးရႏွင့္ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္ (KIA) တုိ႔ အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူ ညီခ်က္ရရန္ အဓိက ေစ့စပ္ေပးခဲ့သူမ်ား ျဖစ္သည္။
ၿင္ိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲေတြမွာ ၾကား၀င္ေစ့စပ္ေပးတဲ့ အလုပ္ဆုိတာ `မိသားစုအေမြလုိပါပဲ’ ဟု ဂ်ာနန္က ဆုိသည္။
(ၿငိမ္းၿငိမ္း ေရးသားသည္)
မၿဖိဳးၿဖိဳးေအာင္
အမ်ိဳးသားပညာေရး ဥပေဒကုိ ဆန္႔က်င္ ဆႏၵျပရာတြင္ ဦးေဆာင္ ပါ၀င္လႈပ္ရွားခဲ့သည့္အတြက္ လက္ရွိတြင္ တရားရင္ဆုိင္ေနရေသာ မၿဖိဳးၿဖိဳးေအာင္သည္ ပဲခူးတုိင္း လက္ပံတန္းၿမိဳ႕ ဆႏၵျပေက်ာင္းသားမ်ား စခန္းခ်ေနထုိင္ေသာ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းအတြင္း ရဲတပ္ဖြဲ႔မ်ား၏ ႏွိမ္နင္းမႈအတြင္း ယမန္ႏွစ္ မတ္လ ၁၀ ရက္ေန႔တြင္ အဖမ္းခံခဲ့ရသည္။
ဗမာႏုိင္ငံလုံးဆုိင္ရာ ေက်ာင္းသားသမဂၢအဖြဲ႔ခ်ဳပ္၏ အတြင္းေရးမွဴး တဦးျဖစ္ေသာ အသက္ ၂၇ ႏွစ္အရြယ္ မၿဖိဳးၿဖိဳးေအာင္သည္ ေက်ာင္းသားအေရး လႈပ္ရွားသူ ခင္ပြန္းျဖစ္သူ ကိုလင္းထက္ႏုိင္ ႏွင့္အတူ လက္ပံတန္း ဆႏၵျပမႈတြင္ ပါ၀င္ခဲ့သည့္အတြက္ အမႈ ၅ ခုျဖင့္ တရားစြဲဆုိခံထားရၿပီး အမ်ားဆုံး ေထာင္ဒဏ္ ၉ ႏွစ္ခြဲ ျပစ္ဒဏ္က်ခံရႏုိင္ပါသည္။
ထုိ႔ျပင္ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ ေရႊ၀ါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးတြင္ ဗမာႏုိင္ငံလုံးဆုိင္ရာ ေက်ာင္းသားသမဂၢအဖြဲ႔ကုိ ျပန္လည္စု ေ၀းရန္ ႀကိဳးစားခဲ့သည့္အတြက္ ၃ ႏွစ္ေက်ာ္ အက်ဥ္းက်ခံခဲ့ရသည္။
ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားကုိ ျခြင္းခ်က္မရွိ လႊတ္ေပးရန္ ႏုိင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ ျပည္တြင္းမွ အဖြဲ႔မ်ားက မၾကာခင္ အာဏာစြန္႔လႊတ္ရေတာ့မည့္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ကို ဖိအားေပးခဲ့ေသာ္လည္း အစုိးရသည္ ဆႏၵျပေက်ာင္းသားမ်ားအား တရားစြဲဆုိမႈမ်ား ဆက္လက္ ျပဳလုပ္လ်က္ရွိေၾကာင္း မၿဖိဳးၿဖိဳးေအာင္က ေျပာသည္။
“လက္ရွိအစုိးရ မေျဖရွင္းႏုိင္ခဲ့တဲ့ ျပႆနာေတြ တပုံႀကီးကုိ ေနာက္တက္လာမည့္ အစုိးရလက္ထဲ ထည့္ၿပီး သြားေတာ့မယ္။ သူတုိ႔က က်မတုိ႔ အမႈကုိ ပုိၿပီး ႐ႈပ္ေထြးေအာင္္ ရည္ရြယ္ၿပီး လုပ္ေနတာပါ” ဟု ေဖေဖာ္၀ါရီလက ဧရာ၀တီသုိ႔ ေျပာသည္။
အမ်ိဳးသားပညာေရး ဥပေဒကုိ ဆႏၵျပျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ တရားရင္ဆုိင္ေနရေသာ ဆႏၵျပေက်ာင္းသား ၇၀ ေက်ာ္မွာ သာယာ၀တီေထာင္တြင္ က်န္ရွိေနေသးသည္။
(Sally Kantar ေရးသားသည္)
ေဒၚနန္းခင္ေထြးျမင့္
၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ကရင္ျပည္နယ္၏ ေရြးေကာက္ခံ ကုိယ္စားလွယ္တဦးျဖစ္ေသာ ေဒၚနန္းခင္ေထြးျမင့္သည္ အမ်ိဳးသား ဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္၏ ဗဟုိအလုပ္အမႈေဆာင္ ေကာ္မတီ၀င္တဦး ျဖစ္သည္။ မၾကာေသးခင္က ကရင္ျပည္နယ္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ရာထူးအတြက္လည္း ေဒၚနန္းခင္ေထြးျမင့္သည္ ေရွ႕ဆုံးမွ ေရပန္းစားလ်က္ရွိခဲ့သည္။
အသက္ ၆၂ အရြယ္ ႏုိင္ငံေရးသမားျဖစ္ေသာ ေဒၚနန္းခင္ေထြးျမင့္က အသက္ ၁၉ ႏွစ္အရြယ္တြင္ ပထမဆုံး အက်ဥ္းက်ခံခဲ့ရၿပီး လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ ၄၀ တေလွ်ာက္တြင္ အင္းစိန္ေထာင္ႏွင့္ ေမာ္လၿမိဳင္ေထာင္တုိ႔၌ အႀကိမ္ေပါင္းမ်ားစြာ အက်ဥ္းက်ခံခဲ့ရသည္။
ကရင္ျပည္နယ္ အႀကီးအကဲေဟာင္း တဦးျဖစ္သာ ေဒါက္တာ ေစာလွထြန္း၏ သမီးျဖစ္သူ တေယာက္အေနျဖင့္ ေဒၚနန္းခင္ ေထြးျမင့္သည္ မိသားစု စကား၀ုိင္းမ်ားၾကားတြင္ ဖယ္ဒရယ္၀ါဒ၊ ႏုိင္ငံေရးႏွင့္ တုိင္းရင္းသား သမုိင္းေၾကာင္း စသည့္ ဗဟု သုတမ်ားျဖင့္ ႀကီးျပင္းခဲ့သည္။
ယေန႔တြင္ ေဒၚနန္းခင္ေထြးျမင့္က ဖခင္ျဖစ္သူ၏ အလုပ္ျဖစ္ေသာ တုိင္းရင္းသား အခြင့္အေရးႏွင့္ တန္းတူညီမွ်ေရးတုိ႔ကုိ အေမြဆက္ခံသူတဦး ျဖစ္လာသည္။
“ဖက္ဒရယ္၀ါဒကုိ အေျချပဳၿပီး ဒီမုိကေရစီႏုိင္ငံ တႏုိင္အျဖစ္ ထူေထာင္ဖုိ႔ ဆုံးျဖတ္ထားတဲ့အခါ က်မ ႏုိင္ငံေရးေလာကမွာပဲ ဆက္ၿပီး အလုပ္လုပ္သြားမွာပါ ” ဟု ေဒၚနန္းခင္ေထြးျမင့္က ဧရာ၀တီသုိ႔ေျပာသည္။
“အမိ်ဳးသမီးေတြက ပုိၿပီး သည္းခံႏုိင္တယ္။ ၿပီးေတာ့ စိန္ေခၚမႈေတြကုိလည္း ေကာင္းေကာင္းေျဖရွင္းႏုိင္တယ္” ဟု ေဒၚနန္းခင္ေထြးျမင့္က အမ်ိဳးသမီးမ်ား ႏုိင္ငံေရးတြင္ ပုိမုိပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ရန္ တုိက္တြန္းခဲ့သည္။
“လုိအပ္လာတဲ့အခ်ိန္မွာ အသုံးခ်ႏုိင္ဖုိ႔ ကုိယ့္ရဲ႕လုပ္ႏုိင္စြမ္းရည္ အရည္အခ်င္းေတြကုိ ျမွင့္တင္ၿပီး ကုိယ့္ကုိယ္ကုိယ္ အဆင္သင့္ျဖစ္ေအာင္လုပ္ပါ။ အဲဒါက အေရးႀကီးပါတယ္” ဟု ေဒၚနန္းခင္ေထြးျမင့္က ေျပာသည္။
(ၿငိမ္းၿငိမ္း ေရးသားသည္)
The post ေလးစားအားက်ဖြယ္ ထက္ျမက္ေသာ အမ်ဳိးသမီးမ်ား (၃) appeared first on ဧရာ၀တီ.